 |
 |
|
|
Linux jest darmow� implementacj� systemu UNIX, zdoln� pracowa� na niedrogich komputerach osobistych (powsta� na koputerach PC386, w chwili obecnej mo�na go uruchomi� na 486, 586, Pentium PowerPC, SunSparc i DEC Alpha). Obs�uguje szeroki zbi�r r�znego rodzaju oprogramowania w��czaj�c w to X Window, Emacs, sie� TCP/IP (SLIP/PPP) i wiele innych aplikacji.
Zak�adamy, �e wiesz ju� co nieco o Linuxie, przynajmniej tyle, �e istnieje, a teraz chcesz si� dowiedzie� jak najwi�cej o samej instalacji. Skoncentrujemy si� na wersji dla komputer�w PC, kt�ra jest najbardziej popularna, lecz wiele z zamieszczonych poni�ej informacji dotyczy r�wnie� komputer�w PowerPC, Alpha i Sparc.
Je�li nigdy nie s�ysza�e� o Linuxie, jest kilka miejsc, gdzie mo�na znale�� podstawowe informacje o systemie. Poszukiwania nale�y rozpocz�� od strony domowej Projektu LDP, kt�r� mo�na znale�� pod adresem http://sunsite.unc.edu/mdw/linux.html. Najnowsz� wersj� niniejszego dokumnetu mo�na znale�� pod adresem http://www.jtz.org.pl/Html/Install-HOWTO.pl.html
Najnowsz� wersj� angielsk� zanjdziesz tutaj http://sunsite.unc.edu/pub/Linux/docs/HOWTO/Install-HOWTO.
Czytanie powiniene� rozpocz�� od przejrzenia informacji zawartej w takich dokumnetach jak: Linux INFO-SHEET i Linux META-FAQ. Dokument `Linux Frequently Asked Questions' zawiera wiele popularnych pyta� (i odpowiedzi!) na temat Linuxa -- nowi u�ytkownicy musz� go przeczyta�.
Pomoc mo�esz r�wnie� znale�� w grupie Usenet News pl.comp.os.linux.
Projekt Dokumentacji Linuxa (LDP), przygotowuje zestaw podr�cznik�w i ksi��ek o Linuxie, wszystkie z nich s� swobodnie rozpowszechniane w sieci i dost�pne na stronie domowej projektu LDP.
Ksi��ka ``Linux Installation and Getting Started'' jest kompletnym przewodnikiem opisuj�cyn jak zdoby�, zainstalowa� i korzysta� z Linuxa. Zawiera kompletne wprowadzenie do u�ytkowania i prowadzenia systemu oraz o wiele wi�cej inforamcji ni� przedstawiono tutaj. Mo�esz j� przegl�da� lub pobra� kopi� ze strony domowej projektu LDP.
Nowe wersje "Instalacja Linuxa - jak to zrobi�" b�d� okresowe wysy�ane na list� pl.comp.os.linux.odpowiedzi. B�dzie r�wnie� umieszczana w r�nych archiwach WWW i FTP dotycz�cych Linuxa, w��czaj�c stron� domow� LDP.
Ostatni� wersj� tego dokumentu mo�na zawsze znale�� pod adresem http://www.jtz.org.pl/Html/Install-HOWTO.pl.html.
Je�li masz jakiekolwiek uwagi lub poprawki do tego dokumnetu, prosz� nie wahaj si� napisa� do piotr.pogorzelski@ippt.gov.pl. Jestem otwarty na wszelkie uwagi, r�wnie� te krytyczne. Je�li znajdziesz jaki� b��d w tym dokumencie, prosz� powiadom mnie o tym, abym m�g� go poprawi� w nast�pnej wersji. Dzi�kuj�.
Prosz� nie przysy�ajcie mi pyta�, jak sobie poradzi� z k�opotami ze sprz�tem jakie napotkali�cie w czsie instalacji. Zapoznajcie si� z ``Linux Installation and Getting Started'', informujcie producenta lub szukajcie pomocy w grupie pl.comp.os.linux. Ten dokument ma by� zwi�z�ym �r�d�em informacji o zwyk�ej instalacji -- w przygotowaniu jest dokument po�wi�cony problemom, jakie napotykacie w czasie instalacji.
Zanim zaczniesz instalowa� Linuxa muszisz by� absolutnie pewien, �e komputer na kt�rym chcesz to zrobi� jest do tego odpowiedni, oraz zdecydowa� si�, kt�r� dystrybucj� chcesz zainstalowa�.
Jakiego rodzaju komputer jest potrzebny do urchomienia Linuxa? Dobre pytanie. Wymagania sprz�towe zmieniaj� sie okresowo, List� sprz�tu, kt�ry pracuje pod Linuxem mo�na znale�� w Linux Hardware-HOWTO http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Hardware-HOWTO.html. Inny spis mo�na znale�� w Linux INFO-SHEET, http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/INFO-SHEET.html.
W przypadku komputera, wydaje si�, �e przyk�adowa konfiguracja mo�e wygl�da� nast�puj�co:
Jakakolwiek p�yta ISA, EISA, VESA Local Bus lub PCI, 80386, 80486, Pentium lub P-6. Aktualnie architektura MicroChannel (MCA) jak� mo�na znale�� w komputerach IBM PS/2 nie jest obs�ugiwana. Dowolny procesor od 386SX do P-6 bedzi� dzia�a�. Koprocesor nie jest potrzebny, choc warto go mie�.
Potrzebne jest co najmniej 4MB RAM. Linux potrafi pracowa� nawet z 2MB RAM, lecz wiekszo�� instalacji i oprogramowania wymaga 4MB (RedHat do instalacji potrzebuje 8MB, potem dzia�a na 4MB). Je�li planujesz prac� pod X Window, proponuj� 8, lub 16MB RAM.
Oczywi�cie niezb�dny jest twardy dysk, oraz standardowy kontroler dyskowy AT. Wszystkie dyski i sterowniki typu MFM, RLL i IDE b�d� pracowa� poprawnie. Linux potrafi pracowa� z wieloma dyskami i sterownikami standardu SCSI. Wi�cej informacji na ten temat oraz na temat samego SCSI mo�na znale�� w Linux SCSI-HOWTO. Je�li budujesz komputer od zera, specjalnie dla Linuxa, dodatkowy koszt przeznaczony na zakup urz�dze� SCSI jest warty zwi�kszenia osi�g�w systemu i jego niezawodno�ci.
Bedzie niezb�dny nap�d 3.5". Cho� nap�dy 5.25" sa obs�ugiwane przez Linuxa, s� one coraz mniej popularne i nie mo�na liczy�, �e uda si� znale�� dystrybucje przeznaczone na takie dyskietki. (Bardzo okrojony Linux mo�e by� uruchomiony na jednej dyskietce, lecz jego przydatno�� sprowadza si� jedynie do sytuacji awaryjnych lub w�a�nie do samej instalacji nowego systemu.)
Potrzebna jest r�wnie� karta grafiki snadardu MDA, Hercules, CGA, EGA, VGA, lub Super VGA oraz odpowiedni monitor. Og�lnie rzecz bior�c je�li karta grafiki i monitor pracuj� pod MS-DOSem to powinny r�wnie� pracowa� pod Linux�m. Je�li jednak planujesz uruchamia� X Window, istniej� dodatkowe ograniczenia dotycz�ce obs�ugiwanych kart graficznych. Wi�cej na ten temat mo�na znale�� w dokumencie Linux XFree86-HOWTO, http://www.jtz.org.pl/Html/XFree86-HOWTO.pl.html , kt�ry zawiera inforamcje nt uruchamiania i wymaga� X Window.
Przydatny jest r�wnie� CD-ROM. Je�li jest to CD-ROM typu ATAPI, SCSI lub "prawdziwy" IDE to nie powinno by� �adnych k�opot�w.(Uwa�aj na tanie nap�dy reklamowane jako IDE, kt�re nie s� do ko�ca prawdziwymi nap�dami IDE). Je�li tw�j CD-ROM wykorzystuje firmow� kart� rozszerzenia, mo�e si� zdarzy�, �e j�dro, kt�re znajduje si� na dyskietce instalcyjnej nie b�dzie w stanie go rozpozna�, co uniemo�liwi instalacj� z plytki CD. Rownie� nap�dy CD przy��czone do portu r�wnoleg�ego nie b�d� pracowa�. Je�li masz w�tpliwo�ci zaj�yj do Linux CD-ROM HOWTO, http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/CD-ROM-HOWTO.html, gdzie znajdziesz dok�adn� list� obs�ugiwanego sprz�tu.
Tak zwane urz�dzenia "Plug'n'Play" mog� stanowi� problem. Obs�uga tych urz�dze� jest aktywnie rozwijana, lecz nie ma jej jescze w j�drze 2.0.25. Na scz�cie zwykle jest to problem z kartami d�wi�kowymi lub sieciowymi kartami Ethernet.
Potrzebne jest wolne miejsce na twardym dysku. W zale�no�ci od tego jakie i ile oprogramowania planujesz zainstalowa� mo�e to by� od 40 do 500 MB. Wi�kszo�� instalacji wymaga od 40 do 80 MB. Obejmuje to miejsce na oprogramowanie, swap (pami�� wirtualn�) i troch� wolnej przestrzeni dyskowej dla u�ytkownik�w.
Mo�na uruchomi� Linuxa r�wnie� na 10 MB lub mniej, lecz r�wnie dobrze pe�na instalacja mo�e zaj�c ponad 500 MB. Ta wielko�� zale�y g��wnie od ilo�ci oprogramowania, kt�re zainstalujesz i ile przestrzeni dyskowej zostanie przeznaczone dla u�ytkownik�w.
Linux mo�e wsp�istnie� na tym samym dysku z innymi systemami operacyjnymi, takimi jak MS-DOS, Microsoft Windows czy OS/2. (W rzeczywisto�ci mo�esz mie� nawet dost�p do plik�w DOSu, a nawet wykonywa� niekt�re niekt�re programy DOSu po Linuxem). Innymi s�owy podczas podzia�u dysku na partycje, Linux, MS-DOS i OS/2 zyj� na w�asnych partycjach. Wi�cej inforamcji o takich mieszanych konfiguracjach p�niej.
Nie musisz uruchamia� MS-DOSu czy OS/2 aby m�c u�ywa� Linuxa. Linux jest zupe�nie innym, niezale�nym systemem operacyjnym i jego instalacja i u�ytkowanie nie zale�y od innych system�w.
Podsumowuj�c, minimalny zestaw dla Linuxa nie jest znacz�co wi�kszy od tego wymaganego przez sprzedawane dzisiaj sytemy MS-DOS lub Windows 3.1 ( i jest du�o mniejszy od minimalnego zestawu potrzebnego do uruchomienia Windows 95!). Je�li posiadasz 386 lub 486 z co najmniej 4MB RAM, to b�dziesz szcz�liwy pracuj�c pod Linuxem. Linux nie wymaga du�ej ilo�ci przestrzeni dyskowej, pami�ci czy mocy procesora. Matt Welsh, cz�owiek, kt�ry zapocz�tkowa� ten dokument u�ywa� Linuxa na komputerze 386/16 MHz. (najwolniejszy komputer jaki mo�na zdoby�) z 4 MB RAM i by� ca�kiem z tego zadowolony. Im wi�cej chcesz robi� tym wi�cej potrzebujesz pami�ci, lepszego procesora. Z naszego do�wiadczenia wynika, �e 486 z 16 MB RAM pracuj�ca pod Linuxem jest lepsza od kilkunastu modeli drogich stacji roboczych.
Zanim b�dziesz m�g� rozpocz�� instalacj� Linuxa, musisz si� zdecydowa� na jedn� z dost�pnych ``dystrybucji'' Linuxa. Nie ma jednej, standardowej dystrybucji Linuxa -- istnieje ich wiele. Ka�da z nich ma w�asn� dokumentacj� i instrukcj� instalacji.
Dystrybucje Linuxa s� dost�pne na kr�zkach CD, FTP, ta�mie, dyskietkach. Linux Distribution HOWTO, http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Distribution-HOWTO.html, zawiera opisy wielu dystrybucji Linuxa dost�pnych przez FTP lub za zaliczeniem pocztowym (g��wnie w USA, ju� nied�ugo r�wnie� w Polsce).
W zamierzch�ych czasach, kiedy po raz pierwszy powsta� ten dokument (1992-1993), wi�kszo�� zdobywa�a Linuxa wpierw sci�gaj�c go przez ftp (lub przez modem z r�nych BBS�w) na lokalny dysk, nast�pnie kopiuj�c je na niezliczone ilo�ci dyskietek. Jedna z tych dyskietek s�u�y�� nast�pnie do wystartownia systemu i zainstalowania ca�ej reszty. Maj�c szcz�scie (i dobry no�nik na dyskietkach) ko�czy�o si� instalacj� po kilku godzinach, lub powtarza�o j� na nowo.
Cho� nadal mo�na wybra� t� drog�, istniej� teraz mniej stresuj�ce metody. Najpro�ciej jest kupi� jedn� z wysokiej jako�ci dystrybucji komercyjnych, rozprowadzanych na kr�zkach CD takich, jak RedHat, Craftworks, LinuxPro lub WGS. S� one dost�pne zwykle poni�ej $50 w twojej ksi�garni lub sklepie komputerowym. Zaoszcz�dzsz wiele niepotrzebnie zmarnowanego czasu.
Mo�na r�wnie� kupi� zestawy CD takie jak InfoMagic Linux Developer's Resource. Zawieraj� zwykle kilka dystrybucji Linuxa oraz �wierz� kopi� takich archiw�w jak sunsite lub tsx-11.
Pod koniec tego dokumentu skoncentrujemy si� jak zainstalowa� Linuxa z takiego w�a�nie zestawu, kt�ry nie posiada wydrukowanej instrukcji instalacji. Je�li tw�j Linux jest zaopatrzony w w drukowan� instrukcj� to ten dokument mo�e stanowi� dobre wprowadzenie lecz ostatecznie nale�y si� kierowa� informacjami zawartymi w tej instrukcji.
Szkic instalacji Linuxa jest prosty:
Tak wygl�daj� podstawowe cz�ci dystrybucji instalacyjnej:
RAWRITE.EXE jest niezb�dny, je�li planujesz tworzenie dykietek instalacyjnych w �rodowisku MSDOS. J�sli nasz dost�p do UNIXowej stacji robozcej, kt�ra posiada stacj� dsykietek, mo�esz zrobic dyskietki instalacyjne na niej, korzystaj�c z programu `dd'. Czasami mo�na znale�� przygotowny skrypt do tworzenia dyskietek instalacyjnych,
Linux efektywniej wykorzystuje elementy twojego komputera ni� MS-DOS, Windows czy Windows NT, ale w konsekwencji jest mniej tolerancyjny na �le skonfiguraowany sprz�t. Jest kilka rzeczy, kt�re mo�esz zrobi�, kt�re zmiejsz� prawdopodobie�stwo, �e instalacja zostanie przerwana przez tego typu problem.
Po pierwsze zgromad� wszelk� dokumentacj� na temat posiadanego sprz�tu -- plyty g��wnej, karty graficznej, monitora, modemu itp -- i umie�� je gdzie� pod r�k�.
Po drugie, zgromad� dost�pn� informacje o aktualnych ustawieniach
podzespo��w twojego komputera. Je�li masz na komputerze
zainstalowany MS-DOS (co najmniej v5.0) zr�b wydruk informacji
jakie udziela narz�dzie msd.exe. Zagwarantuje to pe�n� i poprawn�
informacje na temat karty graficznej i myszy co b�dzie pomocne przy
konfiguracji X Window.
Po trzecie sprawd� czy komputer nie ma k�opot�w sprz�towych, kt�re mog� spowodowa� nieodwracalne blokady (zawieszenia) podczas samej instalacji.
Je�li to mo�liwe zdob�d� telefon bardziej zaawansowanego u�ytkownika Linuxa. W dziewi�ciu na dziesi�c przypadk�w nie b�dziesz go potrzebowa�, lecz jaki to komfort mie� go podczas instalacji.
Ile czasu to mo�e potrwa�? Na podstawowy system, trzeba liczy� oko�o godziny. Jesli na komputerze ma by� wi�cej ni� jeden sytem spodziewaj si� trzech godzin (w takim przypadku jest wi�ksze prawdopodobie�stwo wyst�pienia b��d�w).
Tw�j kr��ek CD mo�e zawiera� materia�y lub narz�dzia pomocne przy
instalacji, kt�re przeprowadz� ci� przez proces tworzenia dyskietek
instalacyjnych przy pomocy prostych interacyjnych program�w. Mog�
to by� r�wnie dobrze programy instalacyjne pracuj�ce pod MS-DOSem
(patrz program redhat.exe w dystrybcji RedHat), pod UNIXem lub
pod jednym i drugim.
Je�li w twojej dystrybucji znalaz�e� taki program, powiniene� go u�y� i potraktowa� reszt� tego rozdzia�u jako materia� pogl�dowy. Skorzystaj z tego programu, jego autorzy na pewno lepiej wiedzieli o specyficznych cechach dystrybucji ni� my. Zaoszcz�dzisz sobie wielu k�opot�w.
Wi�cej dok�adnych informacji na temat tworzenia dystkietek startowych (boot disk i root disk) znajdziesz w Linux Bootdisk HOWTO http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Bootdisk-HOWTO.html.
Wpierw musisz wybra� plik dsyku startowego (disk boot image), kt�ry jest najleszy dla sprz�tu, kt�ry posiadasz. Je�li musisz to zrobi� r�cznie, zwykle spostrze�esz, ze (a) albo pliki maj� nazwy, kt�re u�ataiwaj� wybranie odpowiedniego, lub (b) istnieje plik zawieraj�cy opis cech ka�dego z dost�pnych plik�w dyskietki startowej.
Nast�pnie nale�y przygotowa� dwie lub trzy dyskietki high-density sformatowane pod MS-DOSem. Musz� by� tego samego rodzaju, to znaczy je�li nap�d startowy jest 3.5" obie dyskietki musz� by� 3.5"-we. Nast�pnie nale�y u�y� RAWRITE.EXE do zapisania plik�w z obrazem dyskietek startowych na dyskietki.
Uruchom go bez �adnych prametr�w, po postu tak:
C:\> RAWRITE
Odpowiedz na pytanie o nazw� pliku, kt�ry nale�y zapisa� na
dyskietce nazw� nap�du do kt�rego pisa� (np. A:). RAWRITE
skopiuje plik blok po bloku bezpo�rednio na dyskietk�. U�yj RAWRITE
do zrobienia kolejnych dyskietek instalacyjnych (np COLOR144). Jak
sko�czysz staniesz si� posiadaczem dw�ch dyskietek: jednej
startowej i drugiej zawieraj�cej system plik�w z katalogiem
g��wnym. Pami�taj, �e tych dyskietek nie mo�na ju� odczyta� pod
MS-DOSem ( wpewnym sensie s� w formaci ``Linuxa'').
Pod Unixem to samo mo�na zrobi� wykorzystuj�c program dd(1). (Potrzebna jest oczywi�cie stacja robocza z nap�dem dyskietek) Na przyk�ad na komputerach Sun, na kt�rych dyskietk� reprezentuje plik specjalny /dev/rfd0, mo�na zastosowa� nast�puj�ce polecenie:
$ dd if=bare of=/dev/rfd0 obs=18k
Na niekt�rych stacjach roboczych nale�y koniecznie poda� rozmiar bloku wyj�ciowego (np Sun) w przeciwnym wypadku kopiowanie si� nie uda. Jesli napotksz na kl�poty, podr�cznik dd(1) powinien by� pomocny.
Upewnij si�, �e u�ywasz dobrej jako�ci dydkietek. Wykorzystywane dydkietki nie mog� mie� z�ych blok�w.
Pamietaj, ze nie musisz mie� dzia�aj�cego Linuxa lub MS-DOS, aby m�c zainstalowa� Linuxa. Posiadanie Linuxa lub dosu u�atwia zrobienie dyskietek instslscyjnych z plik�w znajduj�cyh si� na CD.
Je�li nie masz na swoim komputerze �adnego systemu skorzystaj z komputera kolegi. Przygotuj na nim dyskietki instalacyjne i pos�u� si� nimi na swoim komputerze.
W wi�kszo�ci pracujacych system�w, twardy dysk jest ju� podzielony na partycje dla DOSu, OS/2 itd. Konieczna b�dzie zmiana rozmiaru tych partycji, tak aby zwolni� odpowiedni� ilo�� miejsca dla Linuxa. Jesli planujesz instalacj�, gdzie na jednym dysku b�d� wsp�istnie� r�ne systemy, mocno plecamy zapoznanie si� z jednym lub wi�cej nast�puj�cych mini-HOWTO, kt�re opisuj� dok�adniej r�ne konfiguracje instalacji wielosystemowych.
Nawet j�sli nie maj� bezpo�redniego zastosowania dla twojej sytuacji, na pewno pomog� w g��bszym zrozumieniu idei i wyaga�.
UWGA: Cz�� dystrybucji mo�e by� zainstalowana na partycji MS-DOS w oddzielnym katalogu (to jest zupe�nie cos innego ni� instalowanie Z partycji MS-DOS). Linux wykorzystuje w tym celu system plik�w o nazwie UMSDOS, kt�ry pozwala na traktowanie podkatalogu na partycji MS-DOS jako systemu plik�w Linuxa. W ten spos�b zmiana rozmiaru partycji nie jest konieczna.
Mo�emy zasugerowa� t� metod� w przypadkach, gdy dysk jest ju� podzielony na 4 partycje i zmiana partycji b�dzie bardziej k�opotliwa ni� jest to warte. Lub w przypadku, gdy chesz sprawdzi� jak wygl�da Linux, przed podzia�em dysku na partycje, wtedy jest to dobra metoda. Jednak w wi�kszo�i wypadk�w sugerujemy zmian� rozmiar�w partycji, tak jak jest to tutaj opisane. Je�li zamierzasz korzysta� z UMSDOS, robisz to na w�asn� r�k� -- nie jest to udokumentowane w tym dokumencie. Od tej chwili zak�adamy, �e NIE korzystasz z syztemu UMSDOS i, �e przeprowadzisz operacj� zmiany partycji.
Partycja jest to cz�� twardego dysku, wydzielona dla konkretnego systemu operacyjnego. Je�li masz zainstalowany tylko MS-DOS, zatem prawdopodobnie masz na twardym dysku tylko jedn� partycje przeznaczon� w ca�o�ci na MSDOS. Aby korzysta� z Linuxa muszisz jednak zmieni� uk�ad partycji, tak aby by�a jedna partycja dla MS-DOS i jedna (lub) wi�cej dla Linuxa.
Partycje dziel� si� generalnie na 3 rodzaje : podstawowe (primary), rozszerzone (extended) i logiczne. W skr�cie, partycje podstawowe s� jednymi z czterech g��wnych partcji. Jednak�e je�li potrzebujesz wi�cej ni� cztery partycje na jednym dysku, musisz utworzy� partycj� rozszerzon�, kt�ra mo�e zawiera� wiele partycji logicznych. Dane s� przchowywane wy��cznie na partycji podstawowej lub logicznej.
Inaczej m�wi�c wi�kszo�� ludzi korzystaj� z partycji podstawowych. Je�li potrzeba jest wi�cej ni� 4 partycje nale�y utworzy� partycj� rozszerzon�. Partycje logiczne s� tworzone na partycji rozszerzonej, no i prosz� mamy wi�cej ni� 4 partycje na dysku.
Mo�esz zainstalowa� Linuxa r�wnie� na drugim fizycznym dysku. Wystarczy poda� nazw� odpowiedniego urz�dzenia podczas tworzenia partycji Linuxowej. Wiecej szczeg�ow na ten temat p�nizej.
Wr��my do zmiany rozk�adu partycji na dysku. Problem polega na tym, �e nie istnieje spos�b, aby zrobi� to (w �atwy spos�b) bez zniszczenia danych znajduj�cych si� na partycji, kt�rej rozmiar zmieniamy. Datego muszisz zrobi� pe�n� kopi� wszelkich danych na dysku, zanim zaczniesz zmienia� rozmiary partycji. Ziana rozmiaru partycji b�dzie polega�a na jej usuni�ciu i odtworzeniu, lecz o mniejszym rozmiarze.
UWAGA: Istnieje program pod MSDOS s�u��cy do zmiany rozmiaru partycji bez konieczno�ci jej uprzedniego usuni�cia. Nazywa si� FIPS. Patrz http://sunsite.unc.edu/Linux/system/Install. Korzystaj�c z FIPSa, programu porz�dkuj�cego dysk (takiego jak Norton Speed Disk) i maj�c troch� szcz�cia powiniene� m�c odpowiednio zmieni� rozmiary partycji bez niszcenia znajduj�cyhc si� na nich danych. Mimo wszystko nadal sugerujemy wykonanie pe�nej kopii dysku, przed korzystaniem z programu FIPS.
Jednak�e je�li nie korzystasz zprogramu FIPS, klasyczna metoda polega n skorzystaniu z programu FDISK. Powiedzm, �e masz dysk o pojemno�ci 80MB i chcia�by� go podzieli� na dwie cz�ci -- 40MB dla MS-DOS i 40 MB dla Linuxa. W tym celu musisz uruchomi�pod MS-DOSem program FDISK, usun�c partycj� 80MB przeznaczon� na DOS, nast�pnie utworzy� w jeje miejscu now� partycj� o rozmiarze 40MB i zako�czy� program pozostawiaj�c niezagospodarowane 40MB. Mo�esz nast�pnie sformatowa� nowo utworzon� partycj� i zainstaowa� swoje oprogramowanie z wykonanej uprzednio kopii. (Prosze pamietac, aby do wykonywanai operacji programem FDISK startowa� system z dyskietki, na kr�rej powinny znale�� sie przynajmniej programy FDSIK, FORMAT i SYS). P�niej w czasie instalacji Linuxa, pozostawione 40MB zostanie wykorzystane do utworzrnia partycji Linuxa i zaistalowanie na niej systemu.
W skr�cie, aby zmieni� rozmiar partycji nale�y wykona� nast�pujace dzia�ania (za pomoc� programu FDISK):
FORMAT /S A:
FDISK.EXE and FORMAT.COM,
oraz inne narz�dzia, kt�rych b�d� ci potrzebne. (Np. narz�dzia do
odtworzenia program�w i systemu z wykonanej kopii.C: lub D:).FORMAT.Zwr�� uwag�, �e dosowy program FDISK da ci mo�liwo�� utworzenia ``Logical DOS drive'' (logicznego dysku MSDOS). Logiczny dysk MSDOS to po prostu partycja logiczna twojego dysku. Mo�esz zainstalowac Linuxa na partycji logicznej, lecz nie chcesz utworzenia taj partycji logicznej DOSowym programem FDISK. Je�li aktualnie korzystasz z logicznego dysku MSDOS i chcesz w tym miejscu zainstalowa� Linuxa, powiniene� usun�� logiczny dysk MSDOS za pomoc� DOSowego FDISK i (p�niej) utworzy� w tym miejscu now� logiczn� partycj� dla Linuxa.
Spos�b zmiany rozmiaru partycji dla OS/2 lub innych system�w operacyjnych jestpodobny. Szczeg��w szukaj w dokumentacji tych system�w.
Po zmianie rozmiaru partycji, potrzebujesz utworzy� partycje dla Linuxa. Zanim powiemy jak to zrobi� opowiemy wpierw o partycjach i systemach plik�w pod Linuxem.
Linux wymaga co najmniej jednej partycji dla g�ownego systemu plik�w (root filesystem), kt�ry b�dzie zaiera� j�dro Linuxa i dodatkowe oprogramowanie.
Mo�esz my�le� o systemie plik�w jako o partycji sformatowanej dla Linuxa. Systemy plik�w s�u�� do przechowywania plik�w. Ka�dy system Linuxowy musi miec co najmniej g��wny system plik�w. Jednak�e wielu u�ytkownik�w preferuje korzystanie z wielu system�w plik�w -- jeden dla ka�dej wi�kszej cz�ci poddrzewa katalog�w. Na pryzk�ad mo�esz chie� utworzy� oddzielny system plik�w do przechowywania plik�w w katalogach poni�ej katalogu /usr.(Zwr�� uwag�, �e na sytemach UNIX, katalogi oznacza si� kresk� pochylon� wprz�d, a nie w ty� jak to robi MSDOS.) W takim przypadku b�dziesz posada� zar�wno g��wny system plik�w, jak i system plik�w dla katalogu /usr.
Ka�dy system plik�w wymaga oddzielnej partycji. Dlatego je�li chesz korzysta� z g��wnego sustemu plik�w i systemu plik�w /usr muszisz utworzy� dwie partycje.
Dodatkowo, wi�kszo�� u�ytkownik�w tworzy partycj� dla pami�ci wymiany (swap partition). Jesli masz, powiedzmy 4MB RAM i 10 MB partycji wymiany, tak d�ugo jak dotyczy to Linuxa, posiadasz 14MB pami�ci virtualnej.
Korzystaj�c z obszaru wymiany, Linux przenosi na dysk niewykorzystywane sptrony pami�ci, pozwalaj�c uruzhomi� wi�cej aplikacji w tym samym czasie. Poniewa� wymiana pami�ci jest powolna, nie jest to spos�b na zwiekszenie rozmairu pami�ci RAM. Jednak�e aplikacje, kt�re wymagaj� du�ej pami�ci (jak X Window System) cz�sto polegaj� na pami�ci wymiany, w przypadkach gdy jest niedostatecznie du�o pami�ci RAM.
Niemal wszysy u�ytkwonicy Linuxa korzystaj� z partycji wymiany. Je�li posiadasz 4MB RAM , partycja wymiany jest konieczna aby mo�na zainstalowa� Linuxa. Mocno zalecamy utowrzenie partycji wymiany na sta�e chyba, �e posiadasz w swoim komputerze du�� ilo�� pami�ci RAM.
Rozmaiar partycji wymiany zale�y jak du�o potrzebujesz pami�ci wirtualnej. Cz�sto zaleca si� aby mie� minimum 16MB pami�ci wirtualnej (RAM + pami�� wymiany). Czyli je�li masz 8MB ram powiniene� utworzy� partycj� wymiany o rozmiarze 8MB. Pami�taj, �e partycja wymiany nie mo�e by� wi�ksza ni� 128 MB. Dlatego je�li potrzebujesz pami�ci wymiany wi�cej ni�128 MB, musisz utworzy� wi�ksz� liczb� partycji wymiany. Mozesz mie� nie wi�cej ni� 16 partycji wymiany.
Wie�ej inforamcji na temat teorii obszaru wymiany i partycji w dokumencie Linux Partition mini-HOWTO ( http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Partition).
Uwaga: jest mo�liwe (cho� jest to troch� sztuczka) wsp�dzielenie partycji wymiany mi�dzy linuxem i Windows 95 w konfiuracjach, gdzie oba te systemy s� zainstalowane. Wi�cej inforamcj w tym temacie zawiera dokument Linux Swap Space Mini-HOWTO, http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Swap-Space.
Uwaga #1: Ie�li posiadasz dysk EIDE z partycjk� wi�ksz� ni� 504MB, twOj BIOS mo�e nie pozwoli� na wystartowanie zainstalowanego na niej Linuxa. Pami�taj aby utrzymywa� swoj� partycj� g��wn� poni�ej granicy 504MB. To nie powinno by� problemem w przypadku sterownik�w SCSII, kt�re maj� zwykle w�asny BIOS. Szczeg�ly techniczne znajdziesz w Large Disk Mini-HOWTO, http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Large-Disk.
Uwaga #2: Uzywasz jednocze�nie dysk�w IDE i SCSI? Jesli tak, to uwa�aj. BIOS mo�e nie pozwala� na usuchamianie systemu z dysku SCSI.
Poza partycj� wymiany i partycj� dla g��wnego systemu plik�w, b�dziesz chcia� dodatkowe na przechowywanie oprogramowania i katalog�w macierzystych u�ytkownik�w.
Teoretycznie mo�liwa jest konfiguracja z jedn� du�a partycj� na wszystko, lecz niemal nikt tego nie robi. Posiadanie wi�cej ni� jedna partycji ma kilka zalet:
W dzisiejszych czasach ogromnych dysk�w, dobra konfiguracja podstawowa u�ywa ma�ej partycji g��wnej (poni�ej 80MB), �redniego rozmiaru partycji /usr (do 300MB) na oprogramowanie systemowe i partycj� /home przeznaczon� dla pliku u�ytkownik�w, kt�ra w zle�no�ci od twojej decyzji mo�e wykorzystywa� pozosta�� cz�� dysku lub odpowiedni� liczb� MB.
Je�li przewidujesz uruchomoienie Usenet News, mo�esz przydzieli� oddzieln� partycj� katalogowi /var przeznaczon� na poczt�, newsyi pliki tymczasowe lub wydzieli� specjaln� partyucj� tylko dla obs�ugi Usenet News, kontroluj�c w ten spos�b maksymalne mo�liwe wykorzystanie zasob�w dyskowych przez Usenet News. Lecz w dzisiejszych czasach kiedy ogrome dyski s� coraz ta�sze wa�niejsze jest aby to wszystko by�o dla ciebie zrozumia�e, dlatego swoj� pierwsz� instalacj� Linuxa zr�b po prostu w najprostszy spos�b.
Pierwszym krokiem jest uruchomienie systemu ze zrobionego przez ciebie dysku startowego. Zwykle Linux Laduje si� bez jakiejkolwiek r�cznej ingerencji. Zach�ta startowa zniknie po 10 sekundach. Lecz podaj�c w zach�cie startowej po nazwie j�dra r�ne parametry masz mo�liwo�� przekazaniu j�dru r�nych informacji o konfiguracji twojego sprz�tu, np. adres i numer przerwania sterownika SCSI lub geometri� dysk�w. Jest to konieczne, gdy Linux sam nie wykryje kontrolera SCSI lub geometrii dysku.
W szczeg�lno��i wiele sterownik�w SCSI bez BIOSu wymaga podania adresu portu i przerwania IRQ podczas �adowania systemu. Komputery IBM PS/1, ThinkPad i ValuePoint nie przechowuj� geometrii dysku w pami�ci CMOS i nale�y je poda� podczas uruchamiania systemu. (P�niej b�dziesz mia� mo�liwo�� takiego skonfigurowania systemu aby sam m�g� przekazywac niezb�dne parametry).
Uwa�aj na komunikaty wy�wietlane podczas �adowania systemu. Znajdziesz tam informacje o sprz�cie jaki zosta� wykryty przez j�dro. W sczeg�lno�ci je�li masz sterownik SCSI powiniene� zobaczy� list� wykrytych urz�dze� SCSI. Je�li zobaczysz komunikat:
SCSI: 0 hosts
to znaczy, �� sterownik SCSI nie zosta� wykryty i muszisz powiadomi� j�dro gdzie go szuka�.
System b�dzie wy�wietla� informacje o znalezionych partycjach i wykrytych urz�dzeniach. Je�li kt�ra� z tych informacji nie jest poprawna lu brakuje innej, kt�rej si� spodziewa�e� b�dziesz musia� wymusi� wykrycie sprz�du prze podanie odpowienich parametr�w na zach�cie startowej.
Z drugiej strony, gdy wszysko idzie jak po ma�le i wygl�da, z� wszystkie urz�dzenia zosta�y rozpoznane prawid�owo, przejd� do nast�pnego rozdzia�u ``�adowanie dysku z g��wnym systemem plik�w (root disk)''.
Wymuszenie wykracia urz�dzenia polega na wprowadzeniu w wierszu zach�ty startowej ospowiednich parametr�w wg. nast�puj�cej sk�adni:
linux <parameters...>
Dost�pnych jest kila/nascie r�znych parametr�w. Przedstawimy kilka najbardziej popularnych. Nowoczesne instalacje konstruuj� dysk startowy w ten spos�b, aby� m�g� uzyska� dodatkow� pomoc w czasie wpisywania danych w wierszu zach�ty startowej. Bed� tam opisane parametry j�dra kt�re moz�sz wykorzysta�.
linux hd=683,16,32
linux tmc8xx=0xca000,5
Je�li masz pytania dotycz�ce opcji startowych, prosz� przeczytaj Linux SCSI HOWTO, kt�re powinno by� dost�pne w ka�dym archimuwm FTP (lub tam sk�d otrzyma�ke� ten dokument). SCSI HOWTO dok�adniej obja�nia sprawy zwi�zane z SCSI i Linuxem.
Po wystartowaniu systemu z dyskietki startowej zostaniesz poproszony o w�o�enie dyskietki(ek) z systemem plik�w. W tym momencie powiniene� wyj�� z nap�du dyskietk� startow� i w�o�y� w jej miejsce dyskietk� z systemem plik�w (root disk). Nast�pnie wci�nij enter. By� mo�e za chwil� b�dziesz musia� w�o�y� kolejn� dyskietk� z systemem plik�w.
Co si� w tej chili dzieje? Dyskietka z systemem plik�w zapewnia minimalne oprogramowanie tworz�c miniaturowy system operacyjny wykorzystuj�c do tego dysk w pami�ci RAM (poniewa� twardy dysk nie jest jescze przygotowany) tzw. ramdysk.
Dysk z systemem plik�w �aduje do ramdysku ma�y zestaw niezb�dnych plik�w i program�w instalacyjnych, z kt�rych b�dziesz korzysta� do przygotowania twardego dysku i zainstalowania p�niej na nim (z kr��ka �d lub innego no�nika) pe�nego systemu.
Starsze dystrybucje (w��czaj�c Sackware) udost�pnia�y w tym momencie interperter polece� (shell) i wymaga�y wprowadzenia r�cznie polece� instalacyjnych do tego w odpowiedniej kolejno�ci. Jest to nadal mo�liwe, lecz nowsze dystrybucje uruchamiaj� programy instalacyjne (wyb�r z menu za pomoca klawiszy kursora), kt�re staraj� si� w spos�b interaktywny poprowadzi� ci� przez procedur� instalacyjn�, daj�c po drodze mn�stwo wskaz�wek.
Prawdopodobnie b�dziesz mai� r�wnie� mo�liwo�� skonfigurowania X, tak aby dalsza cz�s� instalacji mog�a zosta� przeprowadzona w trybie graficznym. Je�li wybierzesz t� drog�, program instalcyjny przepyta ci� jak� myszk� posiadasz, jaka karta graficzna jest zinstalowana w twoim komputerze, jakiego monitora u�ywasz. Po zainstalowaniu Linuxa podane tutaj przez ciebie informacje zostan� zachowane dla ciebie. B�dziesz m�g� je p�niej dostroi� tak., aby lepiej wykorzysta� posiadany sprz�t, poniewa� na tym stopniu instalcji wystarczy ustawi� podstawow� rozdzielczo�c 640x480 SVGA.
X nie sa konieczne do instalacji, lecz (zak�adaj�c, �e uda si� je poprawnie skonfigurowa�) wielu ludzi znajduje ten spos�b instalcji �atwiejszym w u�yciu. Tak czy inaczej b�dziesz chcia� uruchomi� X, wi�c zrobienie tego na samym pocz�tku te� ma troch� sensu.
Po prostu daj si� prowadzi� programowi. Przeprowadzi ci� przez niezb�dne stopnie instalacji: przygotowanie twardego dysku, utworzenie pocz�tkowych kont u�ytkownik�w, istalacja dodatkowych pakiet�w oprogramowania.
W kolejnych podrozdzia�ach opiszemy pewne obszary, kt�re mog� sprawia� troch� trudno�ci, tak jak by� musia� je wykonywa� r�cznie. Powinno ci to pozwoli� zrozumie� co tak na prawd� robi program instalacyjny i dlaczego to robi.
fdisk i cfdiskTwoim pierwszym zadanie mpo za�adowaniu j�dra Linux ab�dzie utworzenie lub zmiana tabel partycji na dyskach. Nawet je�li ju� zrobi�e� co� za pomo� DOSowgo programu FDISK, musisz teraz powr�ci� do tego tematu i wprowadzi� dodatkowe, specyficzne dla Linuxa informacje.
To tworzenia lub zmiany partycji Linuxa korzystamy z programu
fdsik w wersji dla Linuxa, lub jego okienkowej wersji
cfdisk.
Zwykle program instalacyjny sprawdza czy istniej� ju� odpowiednie
tabele partycji i proponuje uruchonienie dla nich fdisk lub
cfdisk. cfdisk jest z pewno�cia �atwiejszy w u�yciu, lecz
jego aktualne wersje s� r�wnie� bardziej wra�liwe na nieprawid�owe
lub uszkodzone informacje jakie mog� znale�� w tabeli partycji.
Dlatego (szczeg�lnie podczas instalacji na nowym sprz�cie) mo�e si�
okaz�, �e musisz wpierw uruchomi� fdisk aby nada� tabelom
partycji stan, kt�ry jest ju� odpowiedni dla programu
cfdisk. Spr�buj uruchomi� cfdisk, je�li b�dzie si� na co�
skar�y�, uruchom fdisk. (Je�li budujesz system jedynie dla
Linuxa, to dobra mo�e si� okaza� metoda uruchomienia fdsik i
usuni�cia wszystkich partycji, a nast�pnie za�o�enie ich na nowej,
pustej tabeli partycji bardziej intuicyjnym programem cfdisk.)
Kilka uwag, kt�re maj� zastosowanie zar�wno do fdisk, jak i
cfdisk. Oba rozumiej� podany im argument jako nazwa dysku na
kt�rym chcesz wykona� operacj�. W Linuxie kolejne dyski nazwywane
s� nast�puj�co:
Przyk�ad: aby utworzy� partycj� Linuxa na pierwszym dysku SCSI, powiniene� u�y� polecenia (tw�j program instalacyjny mo�e j� wygenerowa� na podstawnie podanych przez ciebie informacji):
cfdisk /dev/sda
Je�li uruchomisz fdisk lub cfdisk bez �adnych argument�w,
dyskiem domy�lnym b�dzie w takiej systuacji /dev/hda.
Aby utworzy� partycj� Linux na drugim dysku, po prostu podaj /dev/hdb w przypadku dysku IDE lub je�li u�ywasz dysk�w SCSI /dev/sdb.
Partycje Linuxa nie musz� by� na tym samym fizycznym dysku. Mog�by�
utworzy� partycj� dla g��wnego systemu plik�w na dysku
/dev/hda i partycj� wymiany na dysku /dev/hdb.
W takim przypadku uruchom fdisk lub cfdisk dla ka�dego
dysku.
Pod Linuxem, partycje otrzymuj� nazwy w zale�no�ci od dysku do kt�rego nale��. Np. perwsza partycja na dsyku /dev/hda nazywa si� /dev/hda1,druga /dev/hda2 itd. Je�li masz jakie� partycje logiczne ich nazwy rozpoczynaj� s� od /dev/hda5 i kolejno /dev/hda6 itd.
Uwaga: Nie powiniene� Linuxowymi programami fdsik lub
cfdisk tworzy� lub usuwa� partycji dla system�w peracyjnych
innych ni� Linux. To znaczy nie tw�rz lub usuwaj partycji MS-DOS
za pomoc� narz�dzi Linuxa; wykorzystaj w tym celu programy jakie
dostarcza MS-DOS (FDSIK). Je�li stworzysz partycj� MS-DOS za pomoc�
programu fdsik lub cfdisk istnieje mo�liwo��, �� msdos
jej nie rozpozna nie nie wystartuje poprawnie.
Oto przyk�ad wykorzystania programu fdsik>. Mamy pojedyncz�
partycj� MS-DOS o rozmiarze 61693 blok�w. Reszta dysku jest wolna
dla Linuxa (pod Linuxem jeden blok oznacz a1024 bajrty, czyli
61693 oznacza 61 MB). W tym przyk�adzie utworzymy dwie partycje,
wymiany(swap) i g��wnego systemu plik�w(root). By� mo�e, po
przeczytaniu dyskucji o podziale dysku na partycje, powiniene�
rozszerzy� ten przyk�ad do czterech partycji: wymiany, g�ownego
systemu plik�w (), systemu plik�w dla oprogramowania systemowego
(/usr) i partycji dla plik�w u�ytkownik�w (/home).
Na pocz�tku wydajemy polecenie ``p'' aby wy�wietli� aktualny
stan tabeli partycji. Jak wida�, /dev/hda1 (pierwsza
partycja dysku /dev/hda) jest partycj� DOSow� o rozmiarze
61693 blok�w.
Command (m for help): p
Disk /dev/hda: 16 heads, 38 sectors, 683 cylinders
Units = cylinders of 608 * 512 bytes
Device Boot Begin Start End Blocks Id System
/dev/hda1 * 1 1 203 61693 6 DOS 16-bit >=32M
Command (m for help):
Nast�pnie wydajemy polecenie ``n'' w celu utworzenia nowej
partycji. Partycja na g��wny system plik�w b�dzie mia�a 80MB.
Command (m for help): n
Command action
e extended
p primary partition (1-4)
p
Tutaj program spyta� si� , czy chcemy utworzy� partycj� podstawow� czy rozszerzon�. W wi�kszo�ci przypadk�w chesz utworzy� partycje podstawow�, chyba, ze potrzebujesz podzieli� dysk na wi�cej ni� 4 partycje. Patrz roznia� ``Zmiana rozmiaru partycji'', tam ta sprawa by�� dyskutowana dok�adniej.
Partition number (1-4): 2
First cylinder (204-683): 204
Last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK (204-683): +80M
Pierwszy cylinder partycji powinien by� pierwszym cylindrem za poprzedni� partycj�. W tym przypadku /dev/hda1 ko�czy si� na cylindrze 203, wi�c rozpoczynamy now� partycj� od cylindra 204.
Jak wida� korzystamy z notacji ``+80M'', definiuje partycj� o
rozmiarze 80MB. Podobnie notacja ``+80K'' okre�la partycje o
rozmiarze 80KB, a podanie ``+80'' stworzy�o by partycj� o
rozmiarze 80 bajt�w.
Warning: Linux cannot currently use 33090 sectors of this partition
Ostrze�enie: Linux nie mo�e wykorzysta� 33090 sektor�w tej partycji.
Je�li zobaczycs takie ostrze�enie, mo�esz je zignorowa�. Pozosta�o ze starych czas�w, kiedy system plik�w Linuxa nie m�g� przekracza� rozmiaru 64MB. Jednak�e nowe systemy plik�w prze�ama�y t� brier�. W chwili obecnej partycje mog� mie� maksymalny rozmiar 4 terabajt�w.
Nast�pnie tworzymy partycj� wymiany o rozmiarze 10 MB, /dev/hda3.
Command (m for help): n
Command action
e extended
p primary partition (1-4)
p
Partition number (1-4): 3
First cylinder (474-683): 474
Last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK (474-683): +10M
Ponownie przegl�damy zawarto�� tabeli partycji. Pami�taj o zanotowniu tych informacji, sczeg�lnie rozmiar�w poszceg�lnych partycji w blokach. B�dziesz potrzebowa� tych informacji p�niej.
Command (m for help): p
Disk /dev/hda: 16 heads, 38 sectors, 683 cylinders
Units = cylinders of 608 * 512 bytes
Device Boot Begin Start End Blocks Id System
/dev/hda1 * 1 1 203 61693 6 DOS 16-bit >=32M
/dev/hda2 204 204 473 82080 83 Linux native
/dev/hda3 474 474 507 10336 83 Linux native
Zwr�� uwag�, �e partycja wymiany (tutaj /dev/hda3) jest typu
``Linux native''. Musimy zmieni� jej typ na ``Linux swap'', tak aby
program instlacyjny mog� j� rozpozna�. W tym celu wykonaj
polecenie t programu fdisk:
Command (m for help): t
Partition number (1-4): 3
Hex code (type L to list codes): 82
Je�li skorzystasz z polecenia ``L'' to zobaczysz, �e 82
odpowiada typowi Linux swap.
Aby zko�czy� prace programu fdisk i zachowa� poczynione zmiany
na dysku, nale�y wyda� polecenie ``w''. Aby wyj�� BEZ
zachowywania jakichkolwiek zmian nale�y wcisn�� ``q''.
Po zako�czeniu pracy z programem fdisk, system mo�e
zasugerowa� restart komputera, aby upewni� si�, �e wprowadzone
zmiany zostan� zauwa�one przez system. Zasadniczo nie ma powodu do
restartu komputera po zako�czeniu pracy fdisk -- nowe
wersje fdisk i cfdisk s� na tyle sprytne, �e potrafi�
uaktualni� tabel� partycji bez restartowania systemu.
Po edycji tabeli partycji, program instalacyjny powinien zajrze� do nich i zaoferowa� w��czenie obszaru wymiany (swapa). Odpowiedz Tak.
(System pyta si� o w��czenie partycji wymiany, aby zminimalizowa� mo�liwo�� pope�nienia b��du w sytuacji, gdy na dysku istnij� partycje innych system�w operacyjnych i jedna z partycji nie nale��cych do Linuxa zostanie mylnie rozpoznana jako partycja wymiany.)
Nast�pnie program poprosi o przydzielenie nazw katalog�w (takich jak /, /usr, /var, /tmp, /home itp) ka�dej partycji Linuxowej, kt�r� pragniesz wykorzysta�.
Istnieje tylko jedna prosta zasada. Musi istnie� system plik�w o nazwie / i musi umo�liwiac za�adowanie systemu (bootable). Pozosta�e partycje mog� zosta� nazwane zupe�nie dowolnie. Lecz s� pewne konwencje mowi�ce jak je nazwa� ( w kt�rym miejscu drzewa plik�w maj� by� zamontwane), kt�re (je�li si� do nich dostosujesz) w przysz�o�ci u�atwi� ci �ycie.
Wcze�nej polecali�my podstawow� konfiguracje sk�adaj�c� siez trzech partycji, ma�ej partycji g��wnej, �redniego rozmiaru partycji przeznaczonej an oprogramowanie systemowe i du�ej partycji dla katalog�w macierzystych u�ytkownik�w. Tradycyjne partycje te b�d� montowane w katalogach /, /usr i /home. Nazwa /usr pochodzi z zamierzch�ych czas�w, gdy (znacznie mniejsze) systemy UNIX przechowywa�y pliki systemowe i katalogi u�ytkownik�w na jednej partycji (innej ni� partycja g��wna /). Cz�� oprogramowania nadal polega na tej w�a�ciwo�ci.
Je�li posiadasz wi�cej ni� jeden obszar katalog�w domowych u�ytkownik�w, zwykle nazywa si� je /home1, /home2, /home3. Tak si� mo�e sta� gdy posisadasz dwa fizyczne dyski. Na naszym komputerze uk�ad systemu plik�w wygl�da nast�puj�co.
Filesystem 1024-blocks Used Available Capacity Mounted on
/dev/sda1 30719 22337 6796 77% /
/dev/sda3 595663 327608 237284 58% /usr
/dev/sda4 1371370 1174 1299336 0% /home
/dev/sdb1 1000949 643108 306130 68% /home2
Drugi dysk (sdb1) nie jest w ca�o�ci przydzielony do /home2/ Partycja wymiany znajduj�ca si� na tym dysku nie zosta�a uj�ta w wykazie. Mo�esz zobaczy�, �e partycja /home jest najwi�kszym obszarem na sda i /home2 jest obszarem u�ytkownika na dysku sdb.
Je�li zamierzasz stworzy� partycj� na pliki robocze (scratch), spool, tymczasowa, pocztow� lub newsow� nazwij j� ./var. FIXME W przeciwnym wypadku prawdopodobnie chcesz utowrzy� katalog /usr/var i utworzy� dowi�zanie symbliczne /var wskazuj�ce w�a�nie na ten katalog (/usr/var). Program instalacyjny mo�e zaoferowa� zrobiebie tego za ciebie.
Po przygotowaniu partycji pozosta�a cz�� instalacji powinna by� automatyczna. Tw�j program instalacyjny poprowadzi ci� przez liczne menu i pozwoli okre�li� sk�d b�d� instalowane pakiety, na k�rych partycjach b�dzeie instalowany Linux itd.
Nie zamierzamy tutaj dokumentowa� wszystkich szeg�ow specyficznych dla tej cz�ci instalacji. Jes to cz��, kt�ra r�ni si� najbardziej mi�dzy dystrybucjami (utorzy tradycyjnie wsp�zawodnicz� aby zyska� tutaj jak najwi�cej), lecz jest to r�wnie� jedna z najprostszych cz�sci instalacji. A programy instalacyjne s� intuicyjne, z ekranami pomocy, kt�re mo�na wywo�a� niema w dowolnym momencie instalowania pakiet�w.
Po zinstalowaniu pakiet�w z oprogramowaniem, je�li wszystko przebieg�o bez k�opot�w, program instalacyjny, zanim po raz pierwszy za�aduje j�dro z twrdego dysku przeprowadzi ci� przez kilka procedur konfiguracji poszczeg�rnych cz�ci systemu.
LILO (skr�t od LInux LOader) jest programem, kt�ry pozwala za�adowa� Linuxa (jak r�wnie� inne systemy operacyjne, np. MS-DOS) z twardego dysku twojego komputera.
Program instalacyjny spyta si�, czy zainstalowa� LILO na twoim dysku. Je�li nie posiadasz na tym dysku OS/2, odpowiedz `tak'. OS/2 ma specjalne wymagania, patrz Wybrane konfiguracje LILO
Zainstalowanie LILO jako podstawowego �adowacza system�w powoduje, �e dodatkowa dyskietka startowa staje si� niepotrzebna. Przy ka�dym starcie komputera, mo�esz powiedzie� LILO, kt�ry system ma za�adowa�.
Program instalacyjny mo�e ci r�wnie� da� szans� utworzenia ``standardowej dyskietki startowej'', kt�rej mo�esz u�y� do uruchomienia twojego nowo zinstalowanego Linuxa. (Jest to starsza i mniej wygodan metoda, kt�ra zak�ada, �e zwykle bedziesz uruchamia� MS-DOS, lecz gdy b�dziesz chcia� uruchomi� Linuxa skorzystasz z tej dyskietki startowej.)
Aby j� zrobi�, potrzebujesz czystej, foramtowanej dyskietki wysokiej g�sto�ci (1.2, 1.44 takiej, jak naped A:) Po prostu kiedy ci� o to poprosi program instalacyjny w�� dyskietk� do nap�du i dyskietka startowa zostanie utworzona. (to nie jest to samo co instalacyjna dyskietka startowa i nie mo�esz ich wzajemnie zamienia�.)
Procedura poinstalacyjna mo�e ci� r�wnie� prowadzi� przez wiele menu, pozwalaj�c skonfigurowa� tw�j system. To znaczy okre�lic rodzaj i miejsce pod��czenia myszy i modemu, stref� czasow� i inne parametry. Po orostu staraj si� odpowiada� na pytania.
System mo�e ci r�wnie� zaproponowa� utowrzenie kont u�ytkownik�w, lub za�o�enie has�a na koto administratora (root). Nie jest to trudne i zwykle polega na przeczytaniu instrukcji i wykonaniu prosrych czynno�ci.
Je�li wszystko posz�o zgodnie z planem, powiniene� mie� teraz mozliwo�� za�adowania z twardego dysku Linuxa, wykorzystuj�c do tego LILO. Alternatyw� jest za�adowanie Linuxa z nowo utworzonej dyskietki startowej (nie oryginalnej startowej dyskietki instalacyjnej). Po za�adowaniu systemu zaloguj si� jako root. Gratulacje! Masz sw�j w�asny system Linux.
Je�li �adujesz system za pomoc� LILO, spr�buj podczas restartu komputera przycisn�c (i trzyma� przyci�ni�ty) przycisj shift, control, lub alt. Pozwoli to na uzyskanie dost�pu do wiersza zach�ty startowej (boot prompt). Wci�nij tab, a zobaczysz list� opcji. W ten spos�b mo�esz za�adowa� bezpo�rednio przez LILO Linuxa, MS-DOS lub cokolwiek innego.
Powiniene� w�a�nie patrze� na zach�te do wej�cia do systemu. Gratulacje!
W zale�no�ci od tego jak przebieg�a faza instalacji, mo�esz chcie� utworzy� konta u�ytkownik�w, zmieni� nazw� swojego komputera lub skonfigurowa� (na powr�t) X. Jest znacznie wi�cej rzeczy, kt�re mog�by� ustawia� i konfiguraowa�, urz�denia do wykonywania kopii, po��czenie SLIP/PPP z dostawc� Internetu itp.
Powinna ci pom�c dobra ksi��ka o administrowaniu systemem UNIX. (Sugerujemy Essential Systems Administration, O'Reilly and Associates.) Z czasem nabierzesz do�wiadczenia. Powiniene� przeczyta� r�ne inne dokumenty Linux JTZ, takie jak NET-2-JTZ czy Printing-JTZ.
LILO jest programem �aduj�cym systemy operacyjne , kt�ry mo�na wykorzysta� do wyboru w czasie uruchamiania komputera, kt�ry dok�adnie system oeracyjny ma tym razem zosta� za�adowany. Sa du�e szanse, �e program instalcyjny automatycznie skonfigurowa� i zainstalowa� LILO podczas instalacji systemu (chyba, �e u�ywasz OS/2, wedy powiniene� wykona� to o czym tutaj piszemy). Je�li tak, to mo�esz pomin�� reszt� tego rozdzia�u.
Je��i zainstalowa�e� LILO jako podstawowy (primary) �adowacz systemu, b�dzie obs�ugiwa� pierwszy stopie� procesu �adowania systemu dla wszystkich system�w operacyjnych zainstalowanych na twardym dysku. Jednak�e mo�esz pracowa�z OS/2 kt�ry ma w�asnego �adowacz, Boot Manager. W takim przypadku chesz aby Bot Manager by� podstawowoym �adowaczem systemu i wykorzystywa� lilo do za�adowania Linuxa (jako drugorz�dny �adowacz systemu).
Je�li muszisz skonfigurowa� LILO r�cznie, bedzie to wymaga�o edycji pliku /etc/lilo.conf. Poni�ej przedstawiamy przyk�ad pliku konfiguracyjnego LILO, dla pryzpadku gdy g��wn� partycj� Linuxa jest /dev/hda2, a MS-dOS jest zainstalowany na /dev/hdb1 (na drugim fizycznym dysku).
# Powiedz LILO, aby si� zainstalwoa� jako podstawowoy �adowacz systemu na
# dysku /dev/hda.
boot = /dev/hda
# Plik z obrazem programu �aduj�cego;prawdopodobnie nie powiniene� tego zmienia�
install = /boot/boot.b
# Schemat �adowania Linuxa
image = /vmlinuz # plik zawieraj�cy j�dro
label = linux # nadajmy tej pozycji nazw� "linux"
root = /dev/hda2 # /dev/hda2 jako g��wny (root) syste, plik�w
vga = ask # zapytaj si� o tryb VGA
append = "aha152x=0x340,11,7,1" # dodaj to do zach�ty startowej
# (parametry przekazywane do j�dra)
# w cely wykrycia sterownika SCSI
# schemat �adowania MS-DOSu
other = /dev/hdb1 # To jest partycja MS-DOS
label = msdos # nadajemy tej pozycji nazw� "msdos"
table = /dev/hdb # Tabela partycji drugiego dysku
Po zako�czonej edycji pliku /etc/lilo.conf uruchom program /sbin/lilo jako root. W ten spos� zainstalujesz LILO na swoim dysku. Pami�taj, ze muszisz uruchmi� /sbin/lilo po ka�dej kompilacji j�dra, aby �adowacz wskazywa� na prawid�owy plik (co� czym si� teraz nie powiniene� zupe�nie przejmowa�, lecz nale�y pami�ta�).
Zwr�� uwag� na spos�b wykorzystania opcji append w pliku /etc/lilo.conf w celu podania parametr�w startowych, jak to robili�my uruchamiaj�c system z instalacyjnej dyskietki startowej.
Mo�esz teraz zrestartowa� komputer i za�adowa� system z twardego dysku. LILO za�aduje domy�lnie system kt�ry jest opisany w pliku konfiguracyjnym jako pierwszy. Aby uzyska� dost�p do wiersza zach�ty starowej i menu dost�pnych system�w, trzymaj w czasie startu komputera przyci�ni�ty klawisz shift, control lub alt; powiniene� zoaczy� tak� zach�t�:
Boot:
Za��zmy teraz, ze chcesz wykorzysta� LILO jako drugorz�dny �adowacz sytemu,np. gdy chcesz �adowa� Linuxa za pomoc� Boot Managera systemu OS/2. Aby za�adowa� system z Partycji Linuxa pod Boot Managerem niestety musisz utworzy� t� partycj� za pomoc� programu FDISK systemu OS/2 (nie programem fdisk w dystrybucji Linuxa) i sformatowa� j� jako FAT lub HPFS, tak aby OS/2 o niej wiedzia� (podziekuj IBM).
Aby LILO �adowa�o Linuxa za pomoc� Boot Managera, chcesz aby LILO zainstalowa�o si� tylko na partycji g��wnej Linuxa (w naszym przyk�adzie jest to /dev/hda2). W takim przypadku plik konfiguracyjny LILO b�dzie wygl�da� nast�puj�co:
boot = /dev/hda2
install = /boot/boot.b
compact
image = /vmlinuz
label = linux
root = /dev/hda2
vga = ask
Zwr�� uwag�, na zmian� w wierszu boot. Po uruchomieniu /sbin/lilo powiniene� by� w stanie doda� partycj� Linuxa do listy Boot Managera. Ten sam schemat post�powania powinien dzia�a� r�wnie� w przypadku innych system�w operacyjnych.
Prawa autorskie do tego dokumentu nale�� do 1996 by Eric S. Raymond. Mo�esz swobodnie korzysta� z tego dokumentu, rozpowszechnia� i kopiowa� pod warunkiem, �e:
Powy�sze ograniczenia maj� na celu ochron� potencjalnych czytelnik�w przed niepoprawnymi lub nieaktualnymi wersjami. Je�li my�lisz, �e znalaz�e� wyj�tek o tej regu�y, zapytaj mnie.
Podzi�kowania dla Matta D. Welsha, kt�ry zapocz�tkowa� ten dokument. Usun��em wi�kszo�� specyficzn� dla dystrybucji Slackware i ukierunkowa�em reszte dokumentu na istalacj� z nap�du CD, lecz znaczna cz�� dokumentu nadal nale�y do niego,
Wersja 4.1 by�a znacz�co ulepszona dzi�ki uwagom David Shao <dshao@best.com>.
Prawa autorskie t�uamczenia nale�� do (c)1997 piotr.pogorzelski@ippt.gov.pl. Wersj� polsk� mo�na rozpowszechnia� na warunkach opisanych powy�ej. Zmiany w stosunku do wersji angielskiej:
Najnowsze wersje przet�umaczonych na j�zyk polski dokument�w HOWTO szukaj tutaj: http://www.jtz.org.pl.
Kontakt z osobami zajmuj�cymi si� t�umaczeniami: jtz@ippt.gov.pl.
Powodzenia.
# #
Hosting by: Hurra Communications Sp. z o.o.
Generated: 2007-01-26 18:02:23