 |
 |
|
|
/pub/Linux/docs/HOWTO.
Nowsza wersja zawiera uaktualnione wskazania na katalog z j�drami na
ftp.icm.edu.pl.
Wi�c chcesz przej�� z DOS-a na Linux-a ? Dobry pomys�, ale ostrzegam: mo�e ci to wyj�� bokiem. Wed�ug mnie nie ma takiego czego� jak "najlepszy komputer" czy "najlepszy system operacyjny"; wszystko zale�y od tego do czego dana konfiguracja ma s�u�y�. Dlatego te� nie wierz�, �e Linux jest najlepszym wyj�ciem dla ka�dego - nawet je�li jest on technicznie lepszy od wielu komercyjnych system�w operacyjnych. Naprawd� nie po�a�ujesz Linux-a je�li to czego szuka�e�, to software do programowania, Internet, TeX... w og�le techniczny software, ale je�li w wi�kszo�ci potrzebujesz software'u komercyjnego, je�li nie czujesz si� na si�ach uczy� setek polece� i wklepywa� je z klawiatury, to szukaj gdzie indziej.
Linux nie jest (jak na razie) tak �atwy w u�ytkowaniu i konfigurowaniu jak Windows czy Mac, tak wi�c przygotuj si� do grzebania w plikach konfiguracyjnych. Pomimo tych przestr�g, powiem ci, �e jestem 100% przekonany, �e je�li nale�ysz do tej dobrej grupy u�ytkownik�w, to odnajdziesz w Linux-ie swoj� komputerow� Nirvan�.
Zak�adam, �e
bash/pub/Linux/sunsite/docs/LDP/.To HOWTO zast�puje poprzednie mini-HOWTO o tym samym tytule.
Zainstalowa�e� Linux-a na PC-cie. Za�o�y�e� sobie konto, wykonuj�c
instrukcje podczas instalacji (je�li nie, to wpisz adduser
teraz !!!) i Linux dzia�a. W�a�nie wpisa�e� sw�j login
(indentyfikator) i has�o (password) i patrzysz na ekran my�l�c:
"No... i co teraz?"
Teraz - nie rozpaczaj. Jeste� prawie got�w robi� to samo co w DOS-ie i wiele wi�cej. Je�liby� dzia�a� na DOS-ie a nie na Linux-ie zrobi�by� jedn� z tych rzeczy:
Ucieszysz si� bardzo je�li dowiesz si�, �e to samo mo�na robi� pod Linux-em w podobny spos�b jak pod DOS-em. Pod DOS-em przci�tny u�ytkownik u�ywa tylko kilku polece� z ponad 100 dost�pnych; to samo mo�na powiedzie� o Linux-ie. Je�li przypadkowo nie znasz polece� do wykonywania tego co jest w li�cie powy�ej, to odpu�� sobie - nie czytaj. Nie b�d� wyja�nia� co to katalog czy zmienna PATH.
Kilka notek zanim p�jdziemy dalej:
tar -tf
<plik.tar> [plik_log] plik.tar musi by�
podany, a przekierowanie wyj�cia do pliku plik_log - nie.
b. od teraz skr�t "PPS" oznacza "Przeczytaj Podr�cznik Systemowy
man, aby uzyska� wi�cej informacji.
(Od t�umacza: oto trzy najcz�ciej u�ywane skr�ty w�r�d "Linux-owc�w":
RTFM - Read The Fascinating (Fucking) Manual (Przeczytaj Fascynuj�cy
[albo jak kto woli Pieprzony] Manual [man])
FAQ - Frequently Asked Questions - dokukment z Cz�sto Zadawanymi Pytaniami
HOWTO - dokument taki jak ten - Jak To Zrobi�)Jeste� teraz gotowy, aby uczy� si� Linux-a.
Nie mo�esz si� ju� doczeka� ? No to masz tu skr�t polece� Linux-a:
DOS Linux Uwagi
------------------------------------------------------------------------------
BACKUP tar -Mcvf device dir/ zupe�nie co� innego
CD dirname\ cd dirname/ prawie ta sama sk�adnia
COPY file1 file2 cp file1 file2 ------ " ------
DEL file rm file UWAGA: nie ma UNDELETE
DELTREE dirname rm -R dirname/ ------ " ------
DIR ls nie zupe�nie ta sama
sk�adnia
EDIT file vi file raczej ci si� nie spodoba
emacs file ten jest lepszy
jstar file podobny do EDIT-a
FORMAT fdformat,
mount, umount raczej inna sk�adnia
HELP command man command ta sama filozofia
MD dirname mkdir dirname/ prawie ta sama sk�adnia
MOVE file1 file2 mv file1 file2 ------ " ------
NUL /dev/null ------ " ------
PRINT file lpr file ------ " ------
PRN /dev/lp0,
/dev/lp1 ------ " ------
RD dirname rmdir dirname/ ------ " ------
REN file1 file2 mv file1 file2 nie dotyczy wielu plik�w
RESTORE tar -Mxpvf device inna sk�adnia
TYPE file less file o wiele lepszy
WIN startx dwa r�ne bieguny !!!
Linux posiada system plik�w - co oznacza "struktura katalog�w i plik�w" - bardzo podobny do DOS-owego. Pliki posiadaj� nazwy, kt�re podlegaj� specjalnym zasadom, s� zapisywane w katalogach, niekt�re s� wykonywalne, a w�r�d tych wi�kszo�� ma r�ne opcje. Mo�esz te� u�ywa� masek ('*', '?'), przekierowa� strumieni oraz potok�w. Jest tylko troch� mniejszych r�nic.
ls (odpowiednik
DOS-owego DIR) otrzymasz list� plik�w w bie��cym katalogu, ale
je�li napiszesz LS i wci�niesz <<ENTER>> to otrzymasz b��d m�wi�cy,
�e nie ma takiego polecenia.
ls.
ls -F
- na zielono je�li masz kolorowy monitor i wydasz polecenie
ls --color
Pod DOS-em pliki z rozszerzeniem .BAK to kopie zapasowe; Pod
Linux-em takie pliki ko�cz� sie na ~
Mo�esz teraz skoczy� do sekcji T�umaczenie polece� z DOS-a na Linux-a, ale na twoim miejscu czyta�bym dalej.
Systemy typu Unix maj� taki typ pliku, kt�ry nie istnieje pod
DOS-em - symboliczne do��czenie. Mo�na to uwa�a� za wska�nik na
plik lub katalog i mo�e by� u�ywany zamiast tego pliku czy
katalogu, na kt�ry wskazuje. Co� podobnego do skr�t�w w Win'95.
Przyk�adami do��cze� symbolicznych mog� by�:
/usr/X11, kt�ry wskazuje na /usr/X11R6;
/dev/modem, kt�ry wskazuje na /dev/cua0 lub
/dev/cua1.
Aby utworzy� symboliczne do��czenie napisz:
ln -s <plik_lub_katalog> <nazwa_do��czenia>
Na przyk�ad:
$ ln -s /usr/doc/g77/DOC g77podrecznik.txt
Teraz mo�esz wykonywa� operacje na g77podrecznik.txt zamiast na
/usr/doc/g77/DOC.
Ka�dy plik i katalog w Linux-ie ma swoje prawa dost�pu, zwane przez u�ytkownik�w DOS-a atrybutami. Postaram si� przybli�y� to poj�cie i wyja�ni� co oznacza magiczne 755.
Jak wydasz polecenie ls -l to wy�wietli si� co� na kszta�t:
-rw-r--r-- 1 root root 32251 Feb 15 14:32 DOS2Linux -rw-r--r-- 1 root root 38338 Feb 20 13:15 DOS2Linux.pl.sgml -rw-r--r-- 1 root root 18144 Feb 19 18:34 Locales-HOWTO.sgml -rw-r--r-- 1 root root 1398 Feb 19 18:30 howto.dat -rw-r--r-- 1 root root 317 Feb 14 14:24 next.gif -rw-r--r-- 1 root root 37 Feb 19 20:03 plik_log -rw-r--r-- 1 root root 317 Feb 14 14:24 prev.gif -rw-r--r-- 1 root root 610 Feb 19 12:01 slowniczek -rw-r--r-- 1 root root 5655 Feb 16 21:54 slowniczek.uwagi -rw-r--r-- 1 root root 2601 Feb 18 22:29 tlumaczenie.howto -rw-r--r-- 1 root root 316 Feb 14 14:24 toc.gif -rw-r--r-- 1 root root 723 Feb 20 12:40 todo -rw-r--r-- 1 root root 1307 Feb 19 19:36 zasady
Pierwsza kolumna z lewej to w�a�nie wspomniane prawa dost�pu, 3. i 4. to w�a�ciciel i grupa do jakiej dany plik nale�y. Og�lnie wygl�da to tak:
- rwx rwx rwx
r - read (mo�liwo�� czytania)
w - write (mo�liwo�� zapisu)
x - execute (mo�liwo�� wykonywania, b�d� dla katalog�w mo�liwo��
przeszukiwania i ustawienia go jako bie��cy cd)
Oczywi�cie w rzeczywosto�ci nie ma tam spacji, ale je robi� dla
czytelno�ci. W miejscu pierwszej kreski mo�e znajdowa� si� jedna z
liter: d, l, b, c - s� to tylko najpopularniejsze. I tak oznaczaj�
one odpowiednio: katalog, symboliczne do��czenie, urz�dzenie
blokowe, urz�dzenie znakowe.
Dalej: od lewej: pierwsza tr�jka liter to prawa dla w�a�ciciela
pliku, druga tr�jka - dla grupy do jakiej nale�y plik, trzecia -
dla pozosta�ych u�ytkownik�w. W pierwszej i drugiej tr�jce mog�
si� pojawi� litery s lub S zamiast x - oznacza to, �eby wykona�
plik z takimi prawami jakie ma w�a�ciciel pliku albo grupa, a nie
ten kto go uruchamia. Na przyk�ad plik /usr/bin/passwd ma
ustawione pierwsze x na s, �eby m�g� dokona� zapisu do pliku
/etc/passwd, do kt�rego mo�e pisa� tylko root, a nie zwyk�y
u�ytkownik, kt�ry uruchamia ten program.
Polecenie chmod pozwala zmienia� te prawa dost�pu - je�li
jeste� w�a�cicielem pliku.
Podstawmy sobie nast�puj�ce warto��i:
- rwx rwx rwx
421 421 421
4 2 1 - te warto�ci s� dla s, S i t
(na temat 't' zobacz "man chmod")
�eby ustawi� jakie� prawa dost�pu nale�y doda� do siebie te liczby, kt�re stoj� przy prawach, kt�re chcemy ustawi�, ale dla ka�dej tr�jki osobno. Troch� przyk�ad�w dla lepszego zrozumienia:
- r-x --- --- nazwa_pliku
4 1
To b�dzie 4+0+1, 0+0+0, 0+0+0 czyli 500. chmod 500 nazwa_pliku
zmieni prawa dost�pu na odczyt i wykonywanie dla w�a�ciciela i
zabierze wszystkie prawa dla grupy i innych u�ytkownik�w.
- rwx r-x r-x nazwa_pliku
421 4-1 4-1
To b�dzie 4+2+1, 4+0+1, 4+0+1 czyli 755 - to jest chyba najcz�stsze ustawienie.
- rws r-x r-x
421 4 1 4 1
4
To b�dzie 4+0+0 - najwa�niejsze s� warto�ci s, S, t chyba, �e ich nie ma - 4+2+1 4+0+1, 4+0+1 czyli 4755
Teraz �atwiejszy spos�b na zmian� praw dost�pu. Polecenie chmod mo�e te� przyjmowa� takie parametry:
chmod ugoa+-=rwx <plik>
I tak: u - user (w�a�ciciel pliku), g - group (grupa do jakiej plik nale�y), o - others (pozosta�a cz�� u�ytkownik�w). + ustawia podane prawa, a - zabiera. = czyni podane prawa jedynymi prawami jakie posiada dany plik.
Przyk�ady:
chmod u+x <plik> - nadaje w�a�cicielowi pliku prawo do
wykonywania go.
chmod ug+rx <plik> - nadaje w�a�cicielowi i grupie, do kt�rej
nale�y plik prawa do odczytu i wykonywania
To powinno wyja�ni� wiele spraw zwi�zanych z prawami dost�pu. Wi�cej szczeg��w znajdziesz w podr�czniku systemowym "man".
DOS Linux
COPY cp
DEL rm
REN mv
TYPE cat
MORE more, less - mo�na te� u�ywa� jako polecenie, nie tylko
jako filtr (ten drugi jest lepszy, ma wi�cej
mo�liwo�ci)
Przekierowywanie strumieni i potoki wygladaj� tak samo.
Maski: '*', '?' oraz [znaki]
[znaki] - oznacza pokolei ka�dy, ale zawsze jeden, z
wymienionych w �rodku znak�w, np:
ls *[abc] - wy�wietl nazwy plik�w ko�cz�cych si� na 'a' lub 'b' lub 'c'
ls *[a-g] - wy�wietli nazwy plik�w ko�cz�cych si� na jedn� z
liter od a do g
nul /dev/null
prn,lst /dev/lp0, lpr
PRZYK�ADY
DOS Linux
C:\GUIDO>copy joe.txt joe.doc $ cp joe.txt joe.doc
C:\GUIDO>copy *.* total $ cat * > total
C:\GUIDO>copy fractals.doc prn $ cat fractals.doc | lpr
C:\GUIDO>del temp $ rm temp
C:\GUIDO>del *.bak $ rm *~
C:\GUIDO>ren paper.txt paper.asc $ mv paper.txt paper.asc
C:\GUIDO>type letter.txt $ more letter.txt
C:\GUIDO>type letter.txt $ less letter.txt
C:\GUIDO>type letter.txt > nul $ cat letter.txt >/dev/null
n/d $ more *.txt *.asc
n/d $ cat section*.txt
n/d - niedost�pne
Uwagi:echo
$shellcp -i oraz mv -i, aby zosta� ostrze�onym,
kiedy plik ma zosta� zmazany.
Aby uruchomi� program podaj jego nazw� i wci�nij <<ENTER>>. Je�li katalog (sekcja Katalogi), w kt�rym znajduje si� dany program, jest w zmiennej PATH (sekcja Inicjacja systemu), program si� uruchomi. Wyj�tek: W przeciwie�stwie do DOS-a, pod Linux-em je�li program znajduje si� w katalogu bie��cym nie uruchomi si�, o ile katalog bie��cy nie jest w zmiennej PATH. Rozwi�zanie: wpisz ./<prog>.
Oto jak wygl�da typowy wiersz polece�: $ polecenie -o1 -o2 ... -on par1 par2 ... parn <wej�cie >wyj�cie gdzie o1,2,...,n to opcje polecenia, a par1,2,...,n to parametry. Mo�liwe jest uruchomienie kilku polece� w jednym wierszu polece�: $ polecenie1; polecenie2; ...; polecenien
To by by�o wszystko na temat uruchamiania program�w, gdyby nie jedna z najwa�niejszych zalet Unix-�w a tym samym i Linux-a czyli wielozadaniowo��. S�owo to oznacza, �e systemy operacyjne typu Unix mog� wykonywa� kilka program�w (od teraz proces�w) na raz. Mo�na uruchomi� procesy w tle oraz w pierwszym planie. Mo�na tak�e dzia�a� na kilku sesjach na raz - to tak jakby� pracowa� na kilku komputerach na raz !
- Na konsoli (czyli na komputerze, na kt�rym jest zainstalowany
Linux) dost�pnych jest standardowo 6-7 wirtualnych ekran�w
(zwanych wirtualnymi konsolami); aby si� pomi�dzy nimi prze��cza�
u�yj klawiszy ALT+F1..6-7, albo ALT+strza�ka
- Aby uruchomi� now� sesj� bez opuszczania bie��cej napisz
su - <identyfikator>
Jest to po�yteczne kiedy na przyk�ad jeste� zalogowany jako
zwyk�y u�ytkownik, a chcesz zamontowa� dysk (sekcja
Dyskietki) - tylko root mo�e to zrobi�
- Aby zako�czy� sesj� wpisz exit. Je�li s� jakie� zawieszone
zadania (zobacz dalej) zostaniesz ostrze�ony
- Aby odpali� proces w pierwszym planie napisz:
$ program [-opcje] [parametry] [<wej�cie] [>wyj�cie]
- Aby odpali� proces w tle napisz:
$ program [-opcje] [parametry] [<wej�cie] [>wyj�cie] &
- Aby zobaczy� ile jest proces�w napisz:
ps
Polecenie to poka�e list� proces�w aktualnie dzia�aj�cych. Ka�dy
z nich ma sw�j niepowtarzalny numer PID (Process IDentifier)
- Aby zako�czy�/zabi� proces napisz
$ kill <PID>
Mo�esz zabi� proces je�li np. nie wiesz jak go normalnie
zako�czy�. Czasami proces si� stawia i nie chce da� si� zabi� (no ja
te� bym si� stawia� ;) ), ale i tak jest na niego spos�b:
$ kill -9 <PID>
W dodatku pow�oka (odpowiednik COMMAND.COM-u; wi�kszo�� u�ywa
bash-a) pozwala na zatrzymanie lub czasowe zawieszenie procesu,
wys�anie procesu w t�o, powr�t procesu do pierwszego planu. W
tym kontek�cie procesy nazywaj� si� "jobs" (czyli zadania).
- Aby zobaczy� ile jest zada� napisz
$ jobs
zadania s� identyfikowane poprzez numer jaki nada im pow�oka a
nie poprzez PID
- Aby zatrzyma� proces uruchomiony w pierwszym planie
wci�nij CTRL+C lub CTRL+D - nie zawsze zadzia�a
- Aby zawiesi� proces uruchomiony w pierwszym planie wci�nij
CTRL+Z
- Aby wys�a� zawieszony proces w t�o napisz
$ bg <nr_zadania>
- Aby przywr�ci� proces do pierwszego planu napisz
$ fg <nr_zadania>
- I jeszcze raz, aby zabi� zadanie napisz:
$ kill %<nr_zadania>
U�ywaj�c tych polece� mo�esz jednocze�nie formatowa� dysk, archiwizowa� jakie� pliki, kompresowa� jakie� pliki, kompilowa� program, albo kilka, rozpakowywa� jakie� archiwum i jeszcze na dodatek mie� wiersz polece� do swojej dyspozycji HA !! Spr�buj zrobi� to pod DOS-em albo nawet Windowsami, a zobaczysz r�nic� mi�dzy Unixami a domowymi systemami operacyjnymi.
Aby uruchomi� jaki� program na odleg�ym komputerze, kt�rego adres
to daleko.wielki.pl, napisz:
telnet daleko.wielki.pl
Po zalogowaniu si� uruchom swoje ulubione programy. Oczywi�cie nie musz� m�wi�, �e trzeba mie� konto na odleg�ym komputerze.
Je�li masz X11 mo�esz nawet uruchamia� aplikacje pod XWindows na
tamtym komputerze i wyswietla� je na swoim ekranie. Niech
daleko.wielki.pl b�dzie od�eg�ym komputerem obs�uguj�cym
XWindows, a tutaj.linux.pl twoim komputerem. Aby uruchomi� z
tutaj.linux.pl program pod XWindows tak, aby uruchomi� si� on na
daleko.wielki.pl
xterm lub jaki� inny emulator
terminala i napisz:
xhost +wielki.daleko.pl telnet wielki.daleko.pl
DISPLAY=tutaj.linux.pl:0.0 <nazwa_programu> &zamiast
DISPLAY... mo�esz napisa� setenv DISPLAY
tutaj.linux.pl:0.0. To zale�y od pow�oki na komputerze odleg�ym.Et voila! Teraz program b�dzie dzia�a� na komputerze odleg�ym, a wyniki jego dzia�ania b�d� wy�wietlane na twoim ekranie. Nie pr�buj tego robi� przez ��cze PPP.
Poznali�my ju� r�nic� mi�dzy plikami w DOS-ie i Linux-ie. Co do katalog�w, to w DOS-ie katalogiem g��wnym jest \, natomiast w Linux-ie jest to /. Tak samo kolejne podkatalogi oznacza si� aaa/sss/ddd. Przyk�ady: DOS: \PROGRAMS\C++\SOURCES\HELLO.CPP Linux: /home/guido/papers/geology/mid_eocene.tex
Jak zwykle '..' to katalog nadrz�dny, a '.' to katalog bie��cy.
Pami�taj, �e Linux nie pozwoli ci na wykonywanie polece� cd,
rd czy md, gdzie ci si� podoba. Ka�dy u�ytkownik zaczyna prac� w
systemie w swoim domowym katalogu nadanym mu przez administratora;
np. u mnie jest to: /home/guido.
Katalogi tak�e maj� swoje prawa dost�pu. To czego dowiedzia�e� si�
z sekcji
Prawa dost�pu odnosi si�
r�wnie� do katalog�w. Atrybut 'x' oznacza, �e mo�esz dany katalog
uczyni� katalogiem bie��cym (cd), w - mo�esz skasowa� z niego
pliki (zale�nie od ich praw dost�pu) albo sam katalog.
Na przyk�ad, aby zabroni� innym u�ytkownikom dost�pu do swojego
katalogu domowego /home/guido/ napisz:
chmod o-rwx /home/guido
DOS Linux
DIR ls, find, du
CD cd, pwd
MD mkdir
RD rmdir
PRZYK�ADY
C:\GUIDO>dir $ ls
C:\GUIDO>dir file.txt $ ls file.txt
C:\GUIDO>dir *.h *.c $ ls *.h *.c
C:\GUIDO>dir/p $ ls | more
C:\GUIDO>dir \*.tmp /s $ find / -name "*.tmp"
C:\GUIDO>cd $ pwd
n/d - patrz uwaga $ cd
n/d - patrz uwaga $ cd ~
n/d - patrz uwaga $ cd ~/temp
C:\GUIDO>cd \other $ cd /other
C:\GUIDO>cd ..\temp\trash $ cd ../temp/trash
C:\GUIDO>md newprogs $ mkdir newprogs
C:\GUIDO>md \progs\turbo $ mkdir /progs/turbo
C:\GUIDO>rd newprogs $ rmdir newprogs
C:\GUIDO>rd \progs\turbo $ rmdir /progs/turbo
Uwaga 1: je�li chcesz skasowa� katalog rmdir musi on by�
pusty; mo�esz skasowa� katalog wraz z zawarto�ci� poleceniem
rm -r.cd i cd ~ zmieni� �cie�k� bie��c� na tw�j
katalog domowy niezale�nie od tego, gdzie jeste� w danym momencie;
polecenie cd ~/tmp zmieni bie��cy katalog na
/home/tw�j_dom_kat/tmp. Rozumiesz zasad� ?cd - odwraca ostatnie polecenie cd.
Nigdy o tym nie my�la�e�, ale DOS-owe polecenie FORMAT A: robi
o wiele wi�cej ni� si� wydaje. W rzeczywisto�ci, kiedy wydajesz
polecenie FORMAT, to:
- sformatuje ono fizycznie dysk;
- stworzy katalog A:\ (czyli utworzy system plik�w na dyskietce)
- uczyni dyskietk� dost�pn� dla u�ytkownika (zamontuje j�).
Te trzy kroki s� oddzielnymi zadaniami w Linux-ie. Mo�liwe jest
przygotowanie i u�ywanie dyskietek w formacie MS-DOS, chocia� s�
tak�e dost�pne inne formaty; najpopularniejeszym jest ext2, ale
dla dyskietek lepszy jest minix. Oto spos�b w jaki mo�na
przygotowa� dyskietk� (standardow� 1.44 MB) do pracy:
- musisz si� zalogowa� jako root,
- fdformat /dev/fd0H1440 lub mformat a: - �eby mie� dyskietk� w
formacie MS-DOS
- przed rozpocz�ciem u�ywania dyskietki musisz j� zamontowa�:
mount /dev/fd0 /mnt
katalog /mnt musi istnie�.
Teraz mo�esz u�ywa� dyskietki; jej obraz jest w katalogu /mnt.
BARDZO WA�NE - zanim wyjmiesz dyskietk� ze
stacji - odmontuj j�:
umount /mnt
Oczywi�cie musisz formatowa� tylko nieu�ywane dyskietki. Je�li
chcesz korzysta� ze stacji B: to zamie� wsz�dzie fd0 na fd1.
Wszystko co robi�e� poprzez A: czy B: robi si� teraz poprzez katalog /mnt. Przyk�ady:
DOS Linux C:\GUIDO>dir a: $ ls /mnt C:\GUIDO>copy a:*.* \docs\temp $ cp /mnt/* /docs/temp C:\GUIDO>copy *.zip a:\zip $ cp *.zip /mnt/zip C:\GUIDO>a: $ cd /mnt A:\> /mnt$
Nie musz� chyba m�wi�, �e tak jak mo�esz zamontowa� dyskietk� tak
i mo�esz zamontowa� dowolne urz�dzenie z danymi. (dysk twardy,
CD-ROM, ta�ma itp.) Sp�jrz do katalogu /dev, �eby zobaczy� jakie
mo�esz montowa� urz�dzenia. (UWAGA: jest tam oko�o 1000 plik�w,
lepiej u�yj ls /dev | less).
Np. Aby zamontowa� CD-ROM napisz
mount -t iso9660 /dev/cdrom /cdrom
To by� "oficjalny" spos�b na montowanie dyskietek, ale jest inny spos�b - �atwiejszy. Poniewa� jest to uci��liwe ci�gle si� prze��cza� na root-a po to, aby zamontowa� dyskietk� - ka�demu u�ytkownikowi mo�emy pozwoli� na montowanie dyskietek. W taki spos�b:
/mnt/a, /mnt/a: i /mnt/cdrom/etc/fstab nastepuj�ce linie:
/dev/cdrom /mnt/cdrom iso9660 ro,user,noauto 0 0 /dev/fd0 /mnt/a: msdos user,noauto 0 0 /dev/fd0 /mnt/a ext2 user,noauto 0 0
Teraz �eby zamontowa� dyskietk� z systemem MS-DOS, ext2 albo CD-ROM napisz:
$ mount /mnt/a: $ mount /mnt/a $ mount /mnt/cdrom
/mnt/a, /mnt/a: i /mnt/cdrom s� teraz
dost�pne dla ka�dego u�ytkownika. Zauwa�y�em, �e aby m�c pisa� do
/mnt/a od razu po przygotowaniu dyskietki trzeba napisa�:
# mount /mnt/a # chmod 777 /mnt/a # umount /mnt/a
Pami�taj, �e udost�pniaj�c w ten spos�b u�ytkownikom dyskietki robisz wielk� dziur� w bezpiecze�stwie systemu.
Teraz jak ju� umiesz si� pos�ugiwa� dyskietk�, kilka s��w na temat
archiwizacji danych. Jest kilka pakiet�w, kt�re mog� ci pom�c, ale
ten najpopularniejszy i naj�atwiejszy do archiwizowania na wielu
no�nikach to tar.
# tar -M -cvf /dev/fd0H1440 /katalog_do_arch
Upewnij si�, �e dyskietka jest sformatowana i kilka innych jest gotowych. Aby odarchiwizowa� dane w�� dyskietk� do stacji i napisz:
# tar -M -xpvf /dev/fd0H1440
W DOS-ie s� dwa pliki systemowe, kt�re sa odpowiedzialne za konfiguracj� systemu podczas startu, ustawienie zmiennych i ewentualnie uruchomienie jakich� program�w.
W Linux-ie jest o wiele wi�cej takich plik�w, z kt�rych kilku nie powiniene� rusza� dop�ki nie b�dziesz wiedzia� dok�adnie co robisz. Oto te najwa�niejsze:
PLIKI UWAGI /etc/inittab nie dotykaj ! /etc/rc.d/* nie dotykaj !
Je�li wszystko czego chcesz, to ustawienie zmiennej PATH czy innej albo zmiana wygl�du komunikatu "login" albo automatyczne odpalenie jakiego� programu podczas wlogowywania si�, to zajrzyj do tych plik�w:
PLIK UWAGI
/etc/issue ustawia format komunikatu "login"
/etc/motd ustawia komunikat wy�wietlaj�cy si�
zaraz po wlogowaniu si�
/etc/profile pow�oka bash/sh - ustawia globalnie
(dla wszystkich u�ytkownik�w) r�ne zmienne
/etc/csh.cshrc to samo dla pow�oki tcsh/csh - z tego
pliku nie mo�e by� nic wy�wietlane na ekran
/etc/csh.login pow�oka tcsh/csh - st�d mo�esz wy�wietla� na ekran
/home/twoj_dom_kat/.profile pow�oka bash/sh - robi to co chcesz
/home/t_d_k/.cshrc patrz wy�ej - z t� r�nic�, �e
ustawienia dotycz� tylko ciebie
/home/t_d_k/.login -----"------
Je�li pliki .login albo .profile istniej�, to zostan� przeczytane po zalogowaniu si� na ko�cu i zostan� wykonane zawarte w nich polecenia (Co� jakby AUTOEXEC.BAT)
Przyk�ad - sp�jrz na ten plik .profile:
# Jestem sobie komentarzem
echo �rodowisko:
printenv | more # ekwiwalent polecenia SET pod DOS-em
alias d='ls -l' # chyba rozumiesz, co to jest alias
alias up='cd ..'
echo "Przypominam ci, �e zmienna PATH zawiera: "$PATH
echo "Mi�ego dnia, "$LOGNAME
PATH i LOGNAME - tak, zgad�e� - to s� zmienne �rodowiskowe
# To jest funkcja w pow�oce
ctgz() # Wy�wietla zawarto�� archiwum .tar.gz
{
for file in $*
do
gzip -dc ${file} | tar tf -
done
}
# koniec pliku .profile
Pod Linux-em wirtualnie wszysto mo�na ustawi� tak, jak chcesz.
Wi�kszo�� program�w ma jeden lub wi�cej plik�w startowych, w
kt�rych mo�esz poustawia� r�no�ci. Cz�sto jest to
˙nazwa_programurc w twoim katalogu domowym. Zauwa�, �e s�
one ukryte; pliki ukryte wy�wietla si� ls -a. Niekt�re
programy, jak tin, elm, netscape, xfm tworz� katalogi .nazwa
i tam umieszczaj� swoje pliki startowe.
Pierwsze, kt�re b�dziesz chcia� modyfikowa� to:
~/.joerc - joe to bardzo popularny edytor - polecam
~/.xinitrc - u�ywany podczas uruchamiania Xwindows (je�li masz
mniej ni� 8MB RAM-u to lepiej nie uruchamiaj) poleceniem
startx
~/.fvwmrc - u�ywany przez mened�era okienek fvwm. Przyk�ad
mo�esz znale�� w
/usr/lib/X11/fvwm/system.fvwmrc
~/.xfm - u�ywany przez mened�era plik�w xfm pod
Xwindows
~/.Xdefault - u�ywany przez emulator terminala pod X - rxvt
Pami�taj ! Dla tych wszystkich plik�w i innych, kt�re spotkasz w przysz�o�ci - PPS
Je�li u�ywa�e� plik�w .BAT, aby u�atwi� sobie �ycie (Ja u�ywa�em i to du�o), to to samo mo�na zrobi� w Linux-ie u�ywaj�c alias�w - zobacz przyk�ad wy�ej. Ale je�li twoje pliki .BAT by�y bardziej skomplikowane, to polubisz programowanie w pow�oce - jest tak samo wydajne jak QBasic, je�li nie bardziej. (nawet je�li nie u�ywa�e� bardziej skomplikowanych plik�w .BAT, to i tak b�dziesz z czasem programowa� w pow�oce. Chocia�by dlatego, �e wszelkie wersje instalacyjne program�w pod Linux-a s� napisane w skryptach.) Pow�oka ma takie elementy jak: zmienne, instrukcje while, case, for, if...then...else i wiele innych, co mo�e by� alternatyw� nawet dla dobrego j�zyka programowania.
Aby napisa� skrypt, wszystko co musisz zrobi�, to napisa� zwyk�y plik
tekstowy zwieraj�cy polecenia, zapisa� go i uczyni� wykonywalnym.
To ostatnie mo�esz zrobi� poleceniem: chmod u+x <nazwa>
Aby go wykona� wpisz jego nazw� - pami�taj, �e Linux nie widzi
plik�w w katalogu bie��cym wi�c dodaj ./ na pocz�tku nazwy, albo
dodaj katalog bie��cy '.' do zmiennej PATH.
S�owo ostrze�enia: Standardowy edytor systemowy 'vi' nie jest
najszcz�liwszym edytorem - szczeg�lnie je�li kto� jest
przyzwyczajony do takich edytor�w jak ne.exe czy te spod
�rodowiska Pascal/C++. Jak ju� to radzi�em wcze�niej lepiej u�ywa�
joe, kt�ry jest dost�pny w ka�dej standardowej dystrybucji.
Na wszelki wypadek powiem, �e:
- aby co� wpisa� w 'vi' trzeba najpierw nacisn�� 'i'
- aby wyj�� bez zachowania zmian: 'ESC:q!'
- aby wyj�� z zachowaniem zmian: 'ESC:x'
Pisanie skrypt�w pod Unix-ami, to tak obszerny temat, �e mo�na by napisa� ksi��k� na ten temat (w istocie s� ksi��ki na ten temat :) ), wi�c nie b�d� si� tutaj dalej zag��biaj, tylko podam przyk�ad, kt�ry mam nadziej� przyda si� i z kt�rego mo�esz wyci�gn�� kilka podstawowych zasad.
#!/bin/sh
# Jestem sobie komentarzem
# nie zmieniaj pierwszej linii !!! - musi tam by�
echo "To jest system: `uname -a`" # u�yj wyj�cia polecenia uname
echo "Nazywam si� $0" # zmienne wbudowane
echo "Poda�e� mi nast�puj�ce $# parametry: "$*
echo "Pierwszy parametr to: "$1
echo -n "Jak si� nazywasz? " ; read imie
echo sp�jrz na r�znic�: "Cze�� $imie" # cytowanie z "
echo sp�jrz na r�nic�: 'Cze�� $imie' # cytowanie z '
DIRS=0 ; FILES=0
for file in `ls .` ; do
if [ -d ${file} ] ; then # je�li plik jest katalogiem
DIRS=`expr $DIRS + 1` # DIRS = DIRS + 1
elif [ -f ${file} ] ; then
FILES=`expr $FILES + 1`
fi
case ${file} in
*.gif|*jpg) echo "${file}: plik graficzny" ;;
*.txt|*.tex) echo "${file}: plik tekstowy" ;;
*.c|*.f|*.for) echo "${file}: plik �r�d�owy" ;;
*) echo "${file}: inny plik" ;;
esac
done
echo "Jest ${DIRS} katalog�w i ${FILES} plik�w"
ls | grep "ZxY--!!!WKW"
if [ $? != 0 ] ; then # kod wyj�cia ostatniego polecenia
echo "ZxY--!!!WKW nie znaleziono"
fi
echo "wystarczy... je�li chcesz wiedzie� wi�cej, to poczytaj"
echo "podr�cznik systemowy""
Chyba nie spodziewa�e� si� znale�� GW czy QBasic-a na Linux-ie ??
W Unix-ach j�zykiem systemowym i podstawowym jest C, pokochaj
albo rzu�. Wiele innych j�zyk�w (FORTAN, Pascal, Lisp, Basic,
Perl, awk ale nie Turbo Pascal) s� tak�e dost�pne.
Zak�adaj�c, �e znasz ju� C, oto kilka wytycznych dla tych, kt�rzy
wychowali si� na Turbo C++ czy innym z DOS-owych braci C.
Kompilator C pod Linux-em to gcc i wcale nie ma �adnych
gwizdk�w, dzwonk�w i bajer�w, ktore maj� DOS-owe wersje.
�adnego �rodowiska, zintegrowanej pomocy (CTRL+F1) czy
zintegrowanego debuggera itp. Jest to go�y kompilator wywo�ywany z
wiersza polece�; bardzo wydajny z reszt�. �eby skompilowa� swoje
standardowe hello.c napisz:
gcc hello.c, a je�li chcesz mie� nazw� pliku wynikowego
tak� sam� jak plik �r�d�owy to napisz gcc -o hello hello.c.
Pierwsze polecenie utworzy plik wykonywalny a.out.
�eby do��czy� jak�� bibliotek� dodaj opcj� -l<arg>, np.
gcc -o matma matma.c -lm
Opcja -l<arg> zmusza gcc, aby do��czy�o bibliotek�
/usr/lib/lib<arg>.a, tak wi�c -lm do��czy /usr/lib/libm.a.
To wszystko jest dobre dop�ki piszesz ma�e programy. Ale kiedy
tw�j program sk�ada si� z kilku plik�w �r�d�owych, musisz u�y�
narz�dzia make. Za��my, �e napisa�e� jaki� interpreter: jego
plik g��wny to parser.c i do��cza do siebie dwa pliki parser.h i
xy.h. Chcesz u�ywa� procedur zawartych w parser.c, w programie
calc.c, kt�ry znowu do��cza parser.h. Co za ba�agan ! Co musisz
zrobi� aby skompilowa� calc.c ?
Musisz napisa� tzw. Makefile, kt�ry informuje kompilator o
zale�no�ciach pomi�dzy poszczeg�lnymi programami. W naszym
przypadku to b�dzie:
# Oto plik Makefile u�ywany do kompilacji calc.c
# W miejsce <TAB> naci�nij tabulator
calc: calc.o parser.o
<TAB>gcc -o calc calc.o parser.o -lm
# calc zale�y od dw�ch plik�w objektowych: calc.o i parser.o
calc.o: calc.c parser.h
<TAB>gcc -c calc.c
# calc.o zale�y od dw�ch plik�w �r�d�owych: calc.c i parser.h
parser.o: parser.c parser.h xy.h
<TAB>gcc -c parser.c
# parser.o zale�y od trzech plik�w �r�d�owych
# koniec pliku Makefile
Zapisz ten plik jako Makefile i napisz make aby skompilowa�
calc.c; mo�esz tak�e zapisa� go jako calc.mak i wtedy napisa�
make -f calc.mak. No i oczywi�cie PPS :) na temat make.
Wcze�niej powiedzia�em, �e nie ma pomocy do C. To nie ca�kiem prawda... niekt�re funkcje s� opisane w podr�czniku systemowym.
Jest bardzo du�o bibliotek do C; w�r�d pierwszych, kt�re b�dziesz chcia� u�y� mog� znale�� si�:
Dwie ostatnie mo�na znale�� pod adresami:
bloch.phys.uwm.edu/pub/xforms
www.volftp.vol.it/IT/IT/ITALIANI/MORELLO/index.htm
Te biblioteki u�atwiaj� bardzo programowanie pod XWindows.
Je�li nie mo�esz prze�y� bez IDE a'la Borland, to zdob�d� pakiet
xwpe z
ftp.icm.edu.pl w katalogu /pub/Linux/sunsite/apps/editors.
Powiniene� go polubi�.
Z�ym pomys�em jest logowanie si� jako root, �eby robi� zwyk�e
codzienne rzeczy. U�ywanie tego konta jest do�� niebezpieczne i
powinno by� przeznaczone tylko do administracji. Aby utworzy�
konto dla siebie wykonaj polecenie: adduser podaj�c nast�pnie
informacje takie jak sw�j identyfikator, has�o, numer grupy itp.
(wci�nij <<ENTER>> na pytania, kt�rych nie rozumiesz.)
Od t�umacza: Mo�e si� tak zdarzy�, �e pojawi si� komunikat
'password locked' lub co� podobnego. Zajrzyj wtedy do katalogu
/etc i zobacz czy jest tam plik .passwd.lock lub o podobnej
nazwie i skasuj go.
Teoretycznie Linux mo�e by� uruchomiony ju� na 2MB RAM-u. Od t�umacza: Ale ja bym nie radzi� uruchamiania go przy takiej ilo�ci pami�ci, z reszt� obecnie chyba �adna dystrybucja nie da si� zainstalowa� je�li masz mniej ni� 4MB RAM-u, a niekt�re wymagaj� nawet 8MB. Ale im wi�cej pami�ci masz tym wi�cej mo�esz zrobi�. XWindows jak ju� wspomnia�em nie b�d� dzia�a� w miar� sensowanie je�li masz mniej ni� 8MB RAM-u. Aby doda� sobie jeszcze 8MB wirtulanej pami�ci wpisz jako root w wierszu polece�:
# dd if=/dev/zero of=/swapfile bs=1024 count=8192
# mkswap /swapfile 8192
# sync
# swapon /swapfile
Dodaj ostatni� lini� do pliku /etc/rc.d/rc.local, aby udost�pni� t� pami�� za ka�dym razem kiedy b�dziesz startowa� Linux-a.
W Unix-ach bardzo popularnymi programami do archiwizacji i
kompresji s� tar i gzip.
Aby stworzy� archiwum wpisz w wierszu polece�:
tar cvf <nazwa_archiwum.tar> <pliki_do_zarchiwizowania>
Aby wydoby� pliki z archiwum wpisz:
tar xpvf <nazwa_archiwum.tar> <pliki>
Aby wy�wietli� zawarto�� archiwum napisz:
tar tf <nazwa_archiwum> | less
Opcja 'v' powoduje wy�wietlenie plik�w archiwizowanych albo wyci�ganych z archiwum, je�li nie chcesz tego, mo�esz ja pomin��.
Aby skompresowa� pliki mo�esz u�y� compress albo gzip.
Ten pierwszy jest ju� przestarza�y i nie powinien by� u�ywany.
compress <plik> albo gzip <plik> skompresuje plik.
uncompress <plik>.Z albo gzip -d <plik>.gz odkompresuje
plik.
Je�li �ci�gasz z sieci jaki� pakiet w 99% przypadk�w jest to
skompresowane archiwum (xxx.tar.gz lub xxx.tgz). �eby rozpakowa� i
odarchiwizowa� za jednym zamachem wpisz:
tar xzf xxx.tar.gz
Opcji 'z' mo�esz tak�e u�ywa� przy archiwizowaniu i przegl�daniu
archiuwm skompresowanego.
Przy okazji warto powiedzie�, �e pakiety te s� ju� tak
przygotowane, �e mo�esz je rozpakowa� w katalogu g��wnym - / i
wszystkie programy znajd� si� na swoim miejscu. Zak�adaj�c
oczywi�cie, �e nie pogrzeba�e� za bardzo na swoim systemie.
Programy arj, zip, unzip, rar, unrar tak�e s� dost�pne pod
Linux-em.
Mie�ci si� tutaj ju� to co wspomnia�em o plikach xxx.tar.gz. Dystrybucja Slackware ma sw�j program, kt�ry pomaga przy instalacji pakiet�w - pkgtool. Dystrybucja Red Hat ma rpm - troch� mniej przyjazny. Dystrybucja Debian pewnie te� co� takiego ma, ale poniewa� nie mia�em z ni� kontaktu, wi�c nie wiem.
S� te� aplikacje, kt�re maj� swoje w�asne systemy instalacji. Jak
rozpakujesz jaki� pakiet przeczytaj zawsze pliki README albo
INSTALLATION, a znajdziesz tam informacje na temat jak
zainstalowa� dany pakiet. Du�a cz�� pakiet�w jest rozprowadzana
jako �r�d�a i musisz je najpierw skompilowa�. Najlepiej rozpakowa�
je w katalogu /usr/src przeznaczonym na �r�d�a i tam poczyta� jak
dany pakiet skompilowa� i zainstalowa�. Z regu�y wszystko co
musisz zrobi� to rozpakowa� pakiet i napisa� make albo
make install. Oczywi�cie b�dziesz potrzebowa� kompilatora gcc.
Pami�taj, �e instalacja pakiet�w to zadanie dla root-a.
Dope�nianie nazw polece� i nazw plik�w/katalog�w. Je�li wpiszesz nie ca�� nazw� polecenia i naci�niesz <TAB> to pow�oka dope�ni za ciebie nazw� albo wy�wietli wszystkie zaczynaj�ce si� na podany ci�g. Np. zamiast pisa� gcc dddddddllllllllluuuuga.nazwa.pliku - na dodatek nie pomyli� si� w ilo�ci d l oraz u napisz gcc ddd<TAB>.
Ogl�danie zawarto�ci ekranu, kt�ra si� przesun�a do g�ry: Mo�esz
to zrobi� wciskaj�c <SHIFT+PGUP> - ile mo�esz obejrze� zale�y od
tego ile masz pami�ci na karcie graficznej. Je�li podasz polecenie
script <plik> to wszystko co pojawi si� na ekranie znajdzie
si� tak�e w pliku <plik> dop�ki nie podasz polecenia exit.
Reset ekranu: je�li zdarzy ci si� wy�wietli� plik binarny to mo�e
si� to sko�czy� tym, �e zamiast znaku zach�ty b�dziesz mia� jakie�
krzaki. Napisz wtedy na �lepo, ale dok�adnie, reset albo
echo <CTRL+V> <ESC> c <ENTER> albo echo <CTRL+V> <CTRL+O> <ENTER>
Komunikaty od j�dra: sp�jrz do pliku /var/adm/messages albo /var/log/messages jako root, aby poczyta� komunikaty od j�dra w��czaj�c to co pojawi�o si� podczas startu systemu.
Po pierwsze - gdzie je znale��. Poniewa� wszyscy wiecie jak si� porusza� po sieci i jak u�ywa� archie-go i ftp podam wam tylko najwa�niejsze adresy dla Linux-a. S� to:
Pierwsze dwa maj� swoje kopie w Polsce pod adresem ftp.icm.edu.pl. Zalecam ich u�ywa� - o wiele szybszy transfer. I tak:
Programy:
awk '$2 ~ "abc" {print $1, "\t", $4}' dane.dat
Wy�witeli pola 1. i 4. ka�dej linii z pliku dane.dat, kt�rej
drugie pole = abc
jstar
b�dziesz mia� te same przypisania do klawiszy co w WordStar
lpq
exit.
bc, cal, chsh, cmp, cut, fmt, head, hexdump, nl, passwd, printf,
sort, split, strings, tac, tail, tee, touch, uniq, w, wall, wc,
whereis, write, xargs, znew.
W przysz�o�ci na pewno zetkniesz si� z wieloma rozszerzeniami. Oto lista tych najpopularniejszych:
Gratulacje ! �ykn��e� troch� Unix-a i jeste� got�w do pracy i eksperymentowania. Pami�taj, �e twoja wiedza na temat systemu jest bardzo ma�a i jeste� zobowi�zany du�o �wiczy�, �eby dobrze si� pos�ugiwa� Linux-em. Ale je�li wszystko co mia�e� zrobi� to po�ci�ga� aplikacje i pracowa� z nimi, to za�o�� si�, �e to co napisa�em tutaj to wystarczaj�co. Na dzisiaj nie wiem wiele wi�cej, a jako� udaje mi si� pracowa� z Linux-em codziennie !
Jestem pewien, �e Linux ci si� spodoba i dalej b�dziesz si� go uczy� i poznawa�. Za�o�� si� te�, �e ju� nigdy nie wr�cisz do DOS-a ! Mam nadziej�, �e wyrazi�em si� dostatecznie jasno i zrozumiale i zrobi�em dobry uczynek dla moich trzech czy czterech czytelnik�w.
O ile nie stwierdza si� inaczej, dokumenty HOWTO s� chronione prawami autorskimi ich autor�w. Mog� one by� rozprowadzane w ca�o�ci lub w cz�ci, w jakiejkolwiek postaci fizycznej czy elektronicznej tak d�ugo, dop�ki znajduje si� w nich ta wzmianka. Dystrybucja komercyjna jest dozwolona, a nawet zach�ca si� do niej; chocia� autor chcia�by by� poinformowany o takowej.
Wszelkie t�umaczenia, prace pochodne, prace zebrane zawieraj�ce dokumenty HOWTO musz� zawiera� t� notatk� o prawach autorskich. Oznacza to, �e nie mo�esz stworzy� pracy pochodz�cej z HOWTO i na�o�y� na jej dystrybucj� dodatkowych ogranicze�. Wyj�tki od tej zasady mog� by� uczynione pod pewnymi warunkami; skontaktuj si� z koordynatorem programu Linux HOWTO pod ni�ej podanym adresem.
Kr�tko m�wi�c, chcemy promowa� szerzenie tych dokument�w przez wszelkie dost�pne kana�y. Chcieliby�my tak�e utrzyma� prawa autorskie na�o�one na te dokumenty, i by� powiadomieni o planach dotycz�cych redystrybucji HOWTO.
Je�li masz pytania skontaktuj si� z Gregiem Hankisem, koordynatorem programu Linux HOWTO po adresem gregh@sunsite.unc.edu.
"Szybkie przej�cie od DOS-a do Linux-a" zosta�o napisane przez Guido Gonzato, Guido@ibogfs.cineca.it. Wielkie dzi�ki dla Matta Welsha, autora podr�cznika "Linux Installation and Getting Started", dla Ian Jackson, autora "Linux frequently asked questions with answers", dla Giuseppe Zanetti, autora "Linux - Il sistema operativo FREE SOFTWARE per personal computer 386/486", dla wszystkich, kt�rzy przys�ali mi poczt� z sugestiami no i szczeg�lne podzi�kowania dla Linusa Torvaldsa i GNU, kt�rzy dali nam Linuxa !!!
Dokument ten dostarczany jest "taki jaki jest". W�o�y�em wiele wysi�ku, aby napisa� go tak dok�adnie jak tylko potrafi�em, ale wykorzystujesz informacje tu zawarte na w�asne ryzyko. Nie jestem odpowiedzialny w �adnym wypadku za jakiekolwiek zniszczenia wynik�e z winy korzystania z tego dokumentu. T�umacz tak�e nie jest odpowiedzialny za �adne zniszczenia.
Wszelkie odzewy, pro�by, sugestie, krytyki itd. s� mile widziane.
Ciesz si� z �ycia ! (i z Linux-a)
Guido =8-)
T�umaczenie to jest chronione prawami autorskimi © Bartosza Maruszewskiego. Dozwolone jest rozprowadzanie i dystrybucja na prawach takich samych jak dokument oryginalny.
Je�li znalaz�e� jakie� ra��ce b��dy ortograficzne, gramatyczne, sk�adniowe, techniczne to pisz do mnie:
Oficjaln� stron� t�umacze� HOWTO jest http://www.jtz.org.pl/
Aktualne wersje przet�umaczonych dokument�w znajduj� si� na tej�e stronie. Dost�pne s� tak�e poprzez anonimowe ftp pod adresem ftp.jtz.org.pl/HOWTO/
Przet�umaczone przeze mnie dokumenty znajduj� si� tak�e na mojej stronie WWW. S� tam te� odwo�ania do Polskiej Strony T�umaczeniowej.
Kontakt z nasz� grup�, grup� t�umaczy mo�esz uzyska� poprzez list�
dyskusyjn� jtz@ippt.gov.pl. Je�li chcesz sie na ni� zapisa�, to
wy�lij list o tre�ci subscribe jtz Imi� Nazwisko na adres
majordomo@ippt.gov.pl
Zmiany w tym dokumencie wprowadzone przez t�umacza to:
# # # #
Hosting by: Hurra Communications Sp. z o.o.
Generated: 2007-01-26 18:02:22