Linux AX25-HOWTO, Radio Amatorskie.

Terry Dawson, VK2KTJ, terry@perf.no.itg.telecom.com.au.
v1.4, 2 Marca 1997.
Wersja polska: Benedict P. Barszcz, KB2QZV poseidon@ziplink.net
v1.4, 28 kwietnia 1997


System Operacyjny Linux jest chyba jedynym na �wiecie systemem operacyjnym, kt�ry szczyci si� standardow� i rodzim� obs�ug� protoko�u AX.25 dla packet radio u�ywanego przez operator�w Radia Amatorskiego po ca�ym �wiecie. Dokument ten jest po�wi�cony temu jak zainstalowa� i skonfigurowa� t� obslug�.

1. Wst�p

Dokument ten by� pocz�tkowo za��cznikiem do HAM-HOWTO ale ur�s� za bardzo, aby mo�na go by�o w ten spos�b nadal pisa�. Dokument ten opisuje w jaki spos�b zainstalowa� i skonfigurowa� rodzim� obs�ug� protoko��w AX25, NetRom oraz Rose na Linuxie. Podano tutaj kilka typowych konfiguracji, kt�re mog� pos�u�y� jako model do dalszej pracy.

Wersje protoko��w radia amatorskiego pod Linuxem s� bardzo elastyczne. Dla ludzi, kt�rzy nie s� zbytnio zapoznani z systemem operacyjnym Linux proces konfiguracji wydawa� si� mo�e uci��liwy i skomplikowany. Zajmie ci to troch� czasu zanim zrozumiesz w jaki spos�b wszystko ze sob� pasuje. Konfiguracja jest bardzo trudna je�li wpierw nie zapoznasz si� z Linuxem og�lnie. Nie oczekuj, �e uda ci si� przej�� z jakiego� �rodowiska do Linuxa bez zapoznania si� uprzednio z samym Linuxem.

1.1 Zmiany w stosunku do poprzednich wersji

Dodatki.

do��czy�em informacje o �atce dla modu��w. Doda�em par� og�lnych informacji o strukturze j�dra.

Poprawki.

Poprawi�em konfiguracje ax25d - podzi�kowania dla John Tanner, VK2ZXQ. Poprzestawia�em mn�stwo rzeczy, powinno teraz by� bardziej logicznie.

Do zrobienia.

Poprawi� sekcj� o SCC, obecna jest chyba z�a. Rozwin�� sekcj� programowania. Doda� odno�niki do dokumentacji �r�de� AX25 i NetRom.

1.2 Inne dokumentacje na ten temat

Jest wiele zwi�zanych z tym tematem dokument�w. Jest sporo dokument�w traktuj�cych o sprawach sieciowych pod Linuxem w spos�b bardziej og�lny, kt�re bardzo polecam poniewa� pomog� ci one w twoich wysi�kach i dadz� ci g�ebszy wgl�d w inne mo�liwe konfiguracje.

Oto one:

HAM-HOWTO

Ethernet-HOWTO

NET-3-HOWTO

2. Gdzie znale�� najnowsz� wersj� tego dokumentu

Najlepszym miejscem do znalezienia ostatniej wersji tego dokumentu jest Archiwum Linux Documentation Project. Linux Documentation Project prowadzi Web Server i dokument niniejszy pojawia si� tam jako The AX25-HOWTO. Mo�esz te� skontaktowa� si� ze mn� ale zwykle przekazuj� ostatnie wersje tego dokumentu koordynatorowi projektu LDP, wi�c je�li go tam nie ma to s� du�e szanse, �e jeszcze go nie sko�czy�em.

3. Protoko�y dla Packet Radio a Linux

Protok� AX.25 oferuje dwa tryby operacji: connected i connectionless. U�ywany jest albo do po��cze� typu stacja-do-stacji albo jako medium dla innych protoko�ow takich jak TCP/IP lub NetRom.

Podobny jest w swej strukturze do X.25 level 2 z pewnymi modyfikacjami, kt�re czyni� go bardziej u�ytecznym do pracy w �rodowisku radia amatorskiego.

Protok� NetRom jest pr�b� pe�nego protoko�u sieciowego i w swej najni�szej warstwie u�ywa AX.25 jako protoko�u typu datalink. Dostarcza on sieciowej warstwy, kt�ra jest adaptowan� form� AX.25. Protok� NetRom cechuje si� dynamicznym routingiem, posiada te� funkcj� pseudonim�w dla w�z��w.

Protok� Rose zosta� wynaleziony i po raz pierwszy zastosowany przez Tom'a Moulton, W2VY, i jest wariacj� protoko�u X.25 w warstwie packet. Pomy�lany jest tak, �e AX.25 jest jego warstw� typu datalink. Sam r�wnie� dostarcza warstw� sieciow�. Adresy Rose przyjmuj� form� 10 cyfrowych numerk�w. Pierwsze cztery cyfry stanowi� Data Network Identification Code (DNIC) i wzi�te zosta�y z za��cznika B z zalece� CCITT X.121. Wi�cej informacji na temat protoko�u Rose mo�na uzyska� z Serwera RATS.

Pocz�tkowo, wczesne oprogramowanie AX.25 wsp�pracuj�ce z j�drem Linuxa wypracowa� Alan Cox. Nast�pnie Jonathon Naylor przej�� rozwijaj�cy si� projekt dodaj�c ob�ug� NetRomu i Rose; obecnie on w�a�nie zajmuje si� opracowywaniem �r�de� AX.25 wsp�pracujego z j�drem Linuxa. DAMA zosta�o napisane przez Joerg Reuter. Obs�ug� karty d�wi�kowej jako modemu oraz modem Baycom doda� Thomas Sailor. Programy narz�dziowe AX.25 s� obecnie prowadzone przeze mnie.

Linux obs�uguje TNC w trybie KISS (Terminal Node Controllers), kart� Ottawa PI, kart� Gracillis PacketTwin oraz inne oparte na scalaku SCC Z8530, modem Baycom zar�wno seryjny jak i r�wnoleg�y. Nowy, od Tomasza, sterownik D�wi�koModemu obs�uguje karty d�wi�kowe SoundBlaser oraz te zbudowane w oparciu o Crystal chipset.

Programy u�ytkownika zawieraj� prosty PMS (Personal Message System), program latarnie, liniowy program 'call' do po�acze�, 'listen' przyk�adowy program do uchwycenia surowych ramek AX.25 na poziomie interfejsu, oraz programy do konfiguracji NetRomu. Za��czono r�wnie� program, ktory jest jakby serwerem AX.25 przechwytuj�cym i rozprowadzaj�cym wchodz�ce po��czenia; jest te� demonik dla NetRomu, kt�ry wykonuje ca�� czarn� robot� dla obs�ugi protoko�u NetRom.

3.1 Jak to wszystko dzia�a?

AX.25 pod Linuxem jest zupe�nie now� implementacj�. Cho� na poz�r wygl�da podobnie do NOS, BPQ lub innych implementacji AX.25 to jednak nie przypomina �adnej z nich ani nie jest identyczn� z �adn� z nich. AX.25 pod Linuxem mo�na skonfigurowa� tak, �e b�dzie zachowywa� si� niemal�e tak jak inne implementacje AX.25 ale proces konfiguracyjny jest bardzo odmienny.

Aby dopom�c ci w sposobie my�lenia przy konfigurowaniu, sekcja ta stara si� wyja�ni� niekt�re strukturalne cechy AX.25 oraz umieszcza je w og�lnej strukturze Linuxa.

Uproszczony schemat warstw protoko��w sieciowych.

       -----------------------------------------------
       | AF_AX25 | AF_NETROM |  AF_INET    | AF_ROSE |
       |=========|===========|=============|=========|
       |         |           |             |         |
       |         |           |    TCP/IP   |         |
       |         |           ----------    |         |
       |         |   NetRom           |    | Rose    |
       |         -------------------------------------
       |            AX.25                            |
       -----------------------------------------------
Schemat ten ilustruje poprostu, �e NetRom, TCP/IP i Rose wszystkie razem rezyduj� na protokole AX.25 ale �e ka�dy z nich traktowany jest osobno u poziomu programowania na interfejsie. Nazwy 'AF' to nazwy nadawane dla Address Family ka�dego z tych protoko��w podczas pisania dla nich program�w. Wa�ne tutaj jest to, �e konfiguracja urz�dzenia AX.25 kluczowo wp�ywa na to jak b�d� konfigurowane NetRom, Rose oraz TCP/IP.

Schemat modu��w w implementacji sieciowej Linuxa

  ----------------------------------------------------------------------------
   User    | Programs  |   call        node    ||  Daemons | ax25d  mheardd
           |           |   pms         mheard  ||          | inetd  netromd
  ----------------------------------------------------------------------------
           | Sockets   | open(), close(), listen(), read(), write(), connect()
           |           |------------------------------------------------------
           |           |    AF_AX25   |  AF_NETROM  |   AF_ROSE   |  AF_INET
           |------------------------------------------------------------------
  Kernel   | Protocols |    AX.25     |   NetRom    |     Rose    | IP/TCP/UDP
           |------------------------------------------------------------------
           | Devices   |    ax0,ax1   |  nr0,nr1    | rose0,rose1 | eth0,ppp0
           |------------------------------------------------------------------
           | Drivers   |  Kiss   PI2   PacketTwin   SCC   BPQ     | slip ppp
           |           |      Soundmodem      Baycom              | ethernet
  ----------------------------------------------------------------------------
  Hardware | PI2 Card, PacketTwin Card, SCC card, Serial port, Ethernet Card
  ----------------------------------------------------------------------------
Ten schemat jest troszeczk� bardziej og�lny od pierwszego. Stara si� on ukaza� zale�no�� pomi�dzy programami narz�dziowymi, j�drem oraz sprz�tem. Pokazuje te� zale�no�� pomi�dzy interfejsem programowania gniazd dla aplikacji, w�a�ciwymi modu�ami protoko��w, interfejsami sieciowymi j�dra, oraz sterownikami urz�dze�. Ka�dy element schematu polega na tym elemencie, kt�ry jest poni�ej niego samego i konfiguracj� trzeba rozpoczyna� od samego do�u w g�r�. Wi�c dla przyk�adu, je�li chesz odpala� program call to musisz r�wnie� skonfigurowa� sprz�t, nast�pnie upewni� si�, �e j�dro posiada odpowiedni sterownik urz�dzenia, dalej musisz stworzy� w�a�ciwy interfejs sieciowy oraz, �e j�dro zawiera w�a�ciwy protok�, kt�ry oferuje odpowiedni dla programu call interfejs programowania. W takiej hierarchii stara�em si� te� roz�ozy� ten dokument.

4. Sk�adniki oprogramowania AX.25/NetRom.

Oprogramowanie AX.25 sk�ada si� z trzech cz�ci: �rode� j�dra, narz�dzi do konfiguracji sieci oraz program�w narz�dziowych.

Wersje j�dra Linuxa 2.0.xx zawieraj� w sobie pierwotnie sterowniki dla AX.25, NetRom, dla kart Z8530 SCC, PacketTwin i Gracillis. Zosta�y one znacz�co udoskonalone w j�drach 2.1.xx. Niestety, pozosta�a cz�� j�dra 2.1.* czyni je bardz� chwiejnymi i nie nadaj� sie w takim stanie do za��czenia w stabilnych wersjach j�der. Aby zaradzi� temu problemowi, Jonathon Naylor przygotowa� zesp� �atek, kt�re oblug� protoko��w radia amatorskiego w j�drach 2.0.xx wynosz� do poziomu standardu j�der 2.1.*. Jest to bardz� �atwe w zaaplikowaniu i wprowadza wachlarz us�ug, kt�re s� nieobecne w standardowych j�drach, np. ob�ug� Rose.

4.1 Gdzie znale�� j�dro, narz�dzia i zesp� program�w narz�dziowych?

�r�d�a j�dra

�r�d�a j�dra nale�y szuka� w jego zwyczajnym miejscu:

ftp://ftp.funet.fi//pub/Linux/PEOPLE/Linus/v2.0/linux-2.0.29.tar.gz

Obecna kopia zespo�u �atek wed�ug Jonathon'a znajduje si� na:

ftp://ftp.cs.nott.ac.uk/jsn/ax25-module-12.tar.gz

Narz�dzia sieciowe

Ostatnia wersja alpha standardowych narz�dzi sieciowych Linuxa obs�uguje AX.25 i NetRom i mo�na j� znale�� tutaj:

ftp://ftp.inka.de/pub/comp/Linux/networking/net-tools/net-tools-1.32-alpha.tar.gz

lub

ftp://ftp.linux.org.uk/pub/linux/Networking/base/net-tools-1.32-alpha.tar.gz

Ostani pakiet ipfwadm mo�na znale�� tu:

ftp://ftp.xos.nl/pub/linux/ipfwadm/

Programy narz�dziowe AX.25

Istniej� dwie odmienne �y�y program�w narz�dziowych AX.25. Jedna przeznaczona jest do pracy z j�drami 2.0.* a druga albo do j�der 2.1.* lub do kombinacji: j�dro 2.0.28+�atka module10. Numer wersji pakietu ax25-utils wskazuje na najstarsz� wersj� j�dra, z kt�r� mog� pracowa�. Wybierz sobie tak� wersj� pakietu ax25-utils, kt�ra b�dzie pracowa� z j�drem twojego systemu.

Programy narz�dziowe dla 2.1.22 i p�niejszych, oraz ax25-utils+module mo�na znale�� na domowej stronie Jonathon'a Naylor:

ftp://ftp.cs.nott.ac.uk/jsn/ax25-utils-2.1.22b.tar.gz

lub na:

ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/apps/ham/ax25/ax25-utils-2.1.22b.tar.gz

Starsze narz�dzia, zdolne do pracy z niepo�atanym j�drem 2.0.29 nazywaj� si� ax25-utils-2.0.12c.tar.gz w tym samym miejscu.

5. Instalacja oprogramowania AX.25/NetRom.

Aby w spos�b udany zainstalowa� obs�ug� AX.25/NetRom na systemie Linux nale�y skonfigurowa� i zainstalaowa� w�a�ciwe j�dro a nast�pnie programy narz�dziowe AX.25.

5.1 Kompilacja j�dra.

Je�li jeste� ju� zaznajomiony z kompilowaniem j�dra na Linuxie to mo�esz pomin�� t� sekcj�, upewnij si� tylko, �e wybra�e� w�a�ciwe opcje dla j�dra. Je�li nie, to czytaj dalej.

Normalnie, �r�d�a j�dra nale�y rozpakowywa� b�d�c w katalogu /usr/src do podkatalogu zwanego linux. Aby to uczyni� nale�y si� zalogowa� jako root a nast�pnie wykona� takie czynno�ci:

       # cd /usr/src
       # mv linux linux.old
       # tar xvfz linux-2.0.29.tar.gz
       # tar xvfz ax25-module-12.tar.gz
       # patch -p0 < /usr/src/ax25-module-12/ax25-2.0.29-2.1.22.diff
       # cd linux

Po tym jak rozpakowa�e� i po�ata�e� j�dro, musisz odpali� skrypt konfiguracyjny i zaznaczy� opcje, kt�re odpowiadaj� uk�adowi twojego sprz�tu oraz te, kt�re chcesz, aby by�y obecne w j�drze. Wystarczy napisa�:

# make config

Je�li wolisz metod� opart� o menu to mo�na te� spr�bowa�:

# make menuconfig

Opisz� tutaj metod� zasadnicz�, a ty wybierz tak� jaka ci najbardziej odpowiada. W obu przypadkach zostaniesz postawiony wobec pyta�, na kt�re trzeba odpowiedzie� "tak" lub "nie". (Zauwa�, �e mo�na te� odpowiedzie� naci�ni�ciem "M" je�li u�ywa� modu��w w Linuxie. Dla uproszczenia jednak przyjmuj�, �e ich nie u�ywasz, wi�c dokonaj w�a�ciwych poprawek je�li jest przeciwnie.)

Najbardziej zasadniczymi opcjami dla skonfigurowania AX.25 s�:

  Code maturity level options  --->
      ...
      [*] Prompt for development and/or incomplete code/drivers
      ...
  General setup  --->
      ...
      [*] Networking support
      ...
  Networking options  --->
      ...
      [*] TCP/IP networking
      [?] IP: forwarding/gatewaying
      ...
      [?] IP: tunneling
      ...
      [?] IP: Allow large windows (not recommended if <16Mb of memory)
      ...
      [*] Amateur Radio AX.25 Level 2
      [?] Amateur Radio NET/ROM
      [?] Amateur Radio X.25 PLP (Rose)
      ...
  Network device support  --->
      [*] Network device support
      ...
      [*] Radio network interfaces
      [?] BAYCOM ser12 and par96 driver for AX.25
      [?] Soundcard modem driver for AX.25
      [?] Soundmodem support for Soundblaster and compatible cards
      [?] Soundmodem support for WSS and Crystal cards
      [?] Soundmodem support for 1200 baud AFSK modulation
      [?] Soundmodem support for 4800 baud HAPN-1 modulation
      [?] Soundmodem support for 9600 baud FSK G3RUH modulation
      [?] Serial port KISS driver for AX.25
      [?] BPQ Ethernet driver for AX.25
      [?] Gracilis PackeTwin support for AX.25
      [?] Ottawa PI and PI/2 support for AX.25
      [?] Z8530 SCC KISS emulation driver for AX.25
      ...
Opcje, kt�re oznakowa�em jako '*' to te, na kt�re musisz odpowiedzie� 'Y' - tak. Reszta jest zale�na od sprz�tu, jaki posiadasz oraz od opcji, kt�re sobie �yczysz. Niekt�re z tych opcji s� opisane troch� po�niej, wi�c je�li nie wiesz jeszcze czego chcesz to czytaj dalej a potem tutaj wr��.

Po sko�czeniu konfiguracji j�dra powiniene� teraz g�adko skompilowa� j�dro:

       # make dep
       # make clean
       # make zImage
Upewnij si�, aby skopiowa� plik arch/i386/boot/zImage tam gdzie by� powinien oraz zr�b edycje /etc/lilo oraz restartuj lilo, aby� faktycznie odpali� system z nowego j�dra.

Co jest nowego w j�drach 2.0.*+ModuleXX i 2.1.* ?

J�dra 2.1.* zawieraj� udoskonalone wersj� niemal�e wszyskich protoko��w oraz sterownik�w. Najbardziej znacz�ce nowinki to:

modularyzacja
protoko�y i sterowniki zosta�y zmodularyzowane tak, �e mo�na nimi do woli ��glowa� poleceniami insmod, rmmod. Redukuje to wymogi pami�ciowe dla j�dra przy sporadycznie u�ywanych modu�ach oraz sprawia, �e polowanie na pluskwy i piel�gancja s� �atwiejsze.
wszystkie sterowniki s� teraz sterownikami sieciowymi
wszelkie urz�dzenia jak Baycom, SCC, PacketTwin, Gracillis itp. oferuj� teraz normalny interfejs sieciowy, tzn. wygl�daj� teraz tak jak sterownik Ethernetu; nie wygl�daj� ju� tak jak TNC w trybie KISS. Na �yczenie, mo�na zbudowa� interfejs kiss do tych urz�dze� przy pomocy programiku 'net2kiss'.
usuni�to pluskwy
wiele pluskw zosta�o wykrytych i zniszczonych dodano te� do sterownik�w i protoko��w sporo nowych cech i funkcji.

5.2 Narz�dzia do ustawiania sieci

Teraz, po wykompilowaniu j�dra, powiniene� r�wnie� skompilowa� nowe narz�dzia do konfiguracji sieci. Przy ich pomocy b�dziesz m�g� manipulowa� interfejsami sieciowymi oraz dodawa� routing do tablic routingowych.

Nowa wersja alpha standardowego pakietu net-tools zawiera obs�ug� AX.25 i NetRom. Sprawdza�em to i wydaje si�, �e u mnie dzia�a to �wietnie.

Budowa standardowej wersji net-tools.

Nie zapomnij przeczyta� pliku Readme i zastosowa� si� to wszelkich tam podanych wskaz�wek. Czynno�ci jakie ja wykona�em, by skompilowa� net-tools to:

       # cd /usr/src
       # tar xvfz net-tools-1.32-alpha.tar.gz
       # cd net-tools-1.32-alpha
       # make config
W tym stadium zaoferowane ci zostan� pytania podobnie jak przy kompilacji j�dra. Upewnij si�, aby zaznaczy� obs�ug� jakichkolwiek protok�w, kt�re zamierzasz u�ywa�.W razie, gdyby� nie wiedzia� co odpowiedzie�, zaznacz "Y".

Net-tools powinny skompilowa� si� g�adko ze �r�d�ami j�dra bez �adnych ostrze�e�. gdy kompilacja ustanie, w�wczas wydaj polecenie:

# make install
to zainstaluje programy w ich w�a�ciwe miejsca.

Je�li planujesz u�ywa� us�ug� IP firewall to potrzebujesz ostatnich narz�dzi ipfwadm do administracji �ciany ogniowej. Narz�dzie to podmienia starsze ipfw, kt�re nie pracuje ju� z nowszymi j�drami.

Programik ipfwadm skompilowa�em w taki spos�b:

       # cd /usr/src
       # tar xvfz ipfwadm-2.0beta2.tar.gz
       # cd ipfwadm-2.0beta2
       # make install
       # cp ipfwadm.8 /usr/man/man8
       # cp ipfw.4 /usr/man/man4

5.3 Pogramy narz�dziowe AX.25

Po skompilowaniu i restarcie nowego j�dra, potrzebujesz jeszcze skompilowa� programy narz�dziowe. Aby skompilowa� programy narz�dziowe nale�y wykona� takie czynno�ci:

       # cd /usr/src
       # tax xvfz ax25-utils-2.1.22b.tar.gz
       # cd ax25-utils-2.1.22b
       # make config
       # make
       # make install
Pliki zostan� zainstalowane pierwotnie do katalogu /usr w podkatalogi takie jak: bin, sbin, etc and man.

Je�li poka�� ci si� ostrze�enia podobnej tre�ci:

  gcc -Wall -Wstrict-prototypes -O2 -I../lib -c call.c
  call.c: In function `statline':
  call.c:268: warning: implicit declaration of function `attron'
  call.c:268: `A_REVERSE' undeclared (first use this function)
  call.c:268: (Each undeclared identifier is reported only once
  call.c:268: for each function it appears in.)
zatem powiniene� pozprawdza� czy masz na swoim systemie zainstalowany poprawnie pakiet ncurses. Skrypt konfiguracyjny stara si� zlokalizowa� pakiet ncurses na twoim systemie w znanych katalogach. Niekt�re jednak instalacje �le wpisuj� ncurses i skryp nie potrafi ich znale��.

6. Najpierw o znakach radioamatorkich , adresach, itp.

Ka�dy port AX.25 lub NetRom na twoim systemie musi mie� przydzielony znak i przypi�ty do niego numeryczny identyfikator stacji. Rzeczy te konfigurujemy w plikach, kt�re zosta�y opisane dalej. Niekt�re implementacje AX.25, np. BPQ lub NOS, pozwalaj� na przypisanie tego samego znaku/indentyfikatora na obu portach AX.25 i NetRom. Linux na to nie pozwala z pewnych technicznych, skomplikowanych powod�w. W praktyce, nie jest to taki wielki problem.

Oznacza to, �e przy konfigurowaniu trzeba by� �wiadomy tych rzeczy i wzi�� je pod uwag�:

  1. Ka�dy port ax.25 lub NetRom musi by� konfigurowany z unikalnym znakiem/identyfikatorem.
  2. TCP/IP u�ywa� b�dzie tego znaku/identyfikatora, na kt�rego porcie odbywa si� odbi�r i transmisja AX.25, tj. ten, kt�ry skonfigurowa�e� w punkcie 1.
  3. NetRom u�ywa� b�dzie tego znaku/identyfikatora, kt�ry zosta� mu przydzielony w jego w�asnym pliku konfiguracyjnym. Znak ten u�ywany b�dzie tylko w�wczas, gdy tw�j NetRom rozmawia z innym NetRomem. Nie jest to znak, ktory u�ytkownicy AX.25 maj� u�ywa� przy wchodzeniu do twojego w�z�a. Wi�cej na ten temat powiemy dalej.
  4. Rose, pierwotnie, b�dzie u�ywa� znaku/identyfikatora nale��cego do portu AX.25 chyba, �e wyra�nie zostanie przekonfigurowany poleceniem 'rsparms' na inny. Je�li przydzielisz znak/identyfikator dla Rose poleceniem 'rsparms' w�wczas Rose u�ywa� b�dzie tego znaku na wszystkich swych portach.
  5. Inne programy, takie jak 'ax25d' mog� s�ucha� na jakichkolwiek znakach/identyfikatorach i w dodatku mo�na te znaki duplikowa� po wszelakich portach.
  6. B�d�c ostro�ny przy routingu, mo�esz nawet przyznac wszystkim portom ten sam adres IP.

6.1 Czym s� owe T1, T2, T3 i inne rzeczy?

Analogicznie, tak jak nie ka�dy radiooperator jest in�ynierem, tak samo nie ka�da implementacja AX.25 jest zgodna ze standardem TNC2. Linux stosuje nomenklatur�, kt�ra r�ni si� w pewnym wzgl�dzie od tej, jakiej u�ywa�by�,je�li jedynym twoim do�wiadczeniem w packet radio by�by TNC. Podana ni�ej tablica powinna by� pomocna w interpretacji czym s� poszczeg�lne elementy, kt�re daje si� konfigurowa�, zatem je�li napotkasz je p�niej w tym tek�cie pomo�e ci to w ich zrozumieniu.

  -------------------------------------------------------------------
  Linux  | TAPR TNC | Description
  -------------------------------------------------------------------
  T1     | FRACK    | czas wyczekiwania przed retransmisj�
         |          | niepotwierdzonej ramki
  -------------------------------------------------------------------
  T2     | RESPTIME | minimalny czas wyczekiwania na inn� ramk�
         |          | przed transmisj� potwierdzenia
         |          | 
  -------------------------------------------------------------------
  T3     | CHECK    | czas wyczekiwania pomi�dzy sprawdzeniami czy
         |          | l�cze jest nadal aktywne
  -------------------------------------------------------------------
  N2     | RETRY    | ilo�� retransmisji zanim za�o�ymy, �e l�cze
         |          | pad�o
  -------------------------------------------------------------------
  Idle   |          | okres czasu, kt�ry ��cze mo�e sta� bezczynnie
         |          | zanim zostanie zamkni�te
  -------------------------------------------------------------------
  Window | MAXFRAME | maksymalna liczba niepotwierdzonych,
         |          | wytransmitowanych ramek
  -------------------------------------------------------------------

6.2 Parametry, kt�re daj� si� konfigurowa� w trakcie pracy.

J�dra 2.1.* oraz 2.0.29+module maj� now� cech�, kt�ra pozwala na zmian� uprzednio niemo�liwych do manipulacji warto�ci w trakcie pracy. Je�li uwa�nie przyjrzysz si� strukturze katalogu /proc/sys/net/ to zauwa�ysz par� plik�w o sugestywnych nazwach, kt�re wskazuj� na r�ne parametry do konfigurowania sieci. Ka�dy plik w katalogu /proc/sys/net/ax25 reprezentuje jeden ustawiony port AX.25. Nazwa pliku odnosi si� do nazwy portu. Struktura plik�w wygl�da nast�puj�co:

  No.     Nazwa                   Znaczenie                       Warto�� domy�lna
  1       IP Default Mode         0=DG 1=VC                       0
  2       AX.25 Default Mode      0=Normal 1=Extended             0
  3       Allow Vanilla Connects  0=No 1=Yes                      1
  4       Backoff                 0=Linear 1=Exponential          1
  5       Connected Mode          0=No 1=Yes                      1
  6       Standard Window         1  <= N <= 7                    2
  7       Extended Window         1  <= N <= 63                   32
  8       T1 Timeout              1s <= N <= 30s                  10s
  9       T2 Timeout              1s <= N <= 20s                  3s
  10      T3 Timeout              0s <= N <= 3600s                300s
  11      Idle Timeout            0m <= N                         20m
  12      N2                      1  <= N <= 31                   10
  13      AX.25 Frame Length      1  <= N <= 512                  256
  14      Max Queue               1  <= N <= 20                   2
  15      Digipeater Mode         0=None 1=Inband 2=XBand 3=Both  3

W powy�szej tablicy T1, T2, T3 zosta�y podane w sekundach a Idle Timout podano w minutach. Zauwa� jednak, �e warto�ci u�ywane przez interfejs sysctl mierzone s� warto�ciami wewn�trznymi, gdzie czas w sekundach mno�ony jest przez 10, co pozwala na rozdrobnienie na 1/10 sekundy. Tam, gdzie liczniki pozwalaj� na warto�� zero, np. T3 lub Idle, zero oznacza, �e licznik jest wy��czony.

7. Konfigurowanie portu AX.25.

Ka�dy program AX.25 wpierw czyta plik konfiguracyjny, aby uzyska� potrzebne parametry poszczeg�lnego portu AX.25, obecnego na twoim systemie Linux. Dla port�w AX.25 jest to plik /etc/ax25/axports. Ka�dy port AX.25, kt�ry chcesz mie� na swoim systemie, musi by� w tym pliku opisany.

7.1 Jak utworzy� plik /etc/ax25/axports?

Plik /etc/ax25/axports to prosty tekstowy plik, kt�ry tworzymy zwyk�ym edytorem. Format pliku /etc/ax25/axports jest nast�puj�cy:

portname callsign baudrate paclen window description
Gdzie:
portname
to wolna nazwa, kr�r� nale�y ochrzci� port, u�ywana do nazewnictwa tego portu
callsign
znak/identyfikator, kt�ry przypisujesz dla portu AX.25
paclen
to maksymalna d�ugo�� pakiet�w, kt�re b�d� mo�liwe na tym porcie przy transmisjch AX.25 w trybie 'connected'.
window
to parametr (K) AX.25 window. To samo co MAXFRAME w wielu urz�dzeniach TNC.
description
to dowolny opis tego portu

W moim przypadku wygl�da to tak:

       radio    VK2KTJ-15       4800        256     2       4800bps 144.800 MHz
       ether    VK2KTJ-14       10000000    256     2       BPQ/ethernet device

Pami�taj, �e nale�y przypisa� unikalny znak/identyfikator dla ka�dego portu AX.25, kt�ry utworzysz. Wprowad� jeden wpis dla ka�dego urz�dzenia AX.25, kt�re chcesz u�ywa�. Odnosi si� to do port�w: KISS, Baycom, SCC, PI, PT, D�wi�koModem. W tym miejscu ka�dy wpis ma odnosi� si� do ka�dego z osobna urz�dzenia AX.25. Wpisy w tym pliku powi�zane s� z interfejsami sieciowymi poprzez ich znak/identyfikator.

Plik ten u�ywany b�dzie przez programy opisane dalej.

7.2 Jak utworzy� interfejsy sieciowe AX.25?

Interfejs sieciowy jest tym, co wida� na ekranie po wydaniu polecenia 'ifconfig'. Jest to objekt, poprzez kt�ry j�dro Linuxa odbiera i wysy�a dane sieciowe. Prawie zawsze interfejs sieciowy zwi�zany jest z fizycznym portem, s� jednak wypadki, kiedy nie jest to konieczne. Interfejs sieciowy odnosi si� w�wczas bezpo�rednio do sterownika urz�dzenia fizycznego. W oprogramowaniu AX.25 pod Linuxem istnieje wiele sterownik�w urz�dze� fizycznych. Najpopularniejszym jest zapewne sterownik KISS, lecz s� te� inne jak np. sterownik SCC, Baycom czy SoundModem (D�wi�koModem).

Ka�dy z tych sterownik�w, przy uruchomianiu go, spowoduje r�wnie� otworzenie interfejsu sieciowego.

Jak do��czy� urz�dzenie KISS?

Najcz�ciej spotykan� konfiguracj� bedzi� chyba KISS TNC na porcie seryjnym. Nale�y uprzednio skonfigurowa� sam TNC i doczepi� go do portu seryjnego. Aby wprowadzi� sw�j TNC w tryb KISS mo�na u�y� programu terminala, jak np. minicom lub seyon. Z kolei, aby utworzy� urz�dzenie KISS nale�y u�y� polecenia 'kissattach', kt�re to polecenie w swej najprostszej formie mo�e wygl�da� tak:

       # /usr/sbin/kissattach /dev/ttyS0 radio
       # kissparms -p radio -t 100 -s 100 -r 25

Polecenie kissattach utworzy te� sieciowy interfejs KISS. Interfejsy te nosz� wtedy nazw� od 'ax[0-9]'. Przy pierwszym wydaniu polecenia 'kissattach' powstaje 'ax0', przy nast�pnym 'ax1', itd. Ka�dy interfejs KISS powi�zany jest ze swoim portem seryjnym.

Polecenie 'kissparms' pozwala na manipulowanie r�nymi parametrami interfejsu KISS.

W podanym wy�ej przyk�adzie do��czony zosta�by sieciowy interfejs KISS do seryjnego urz�dzenia w Linuxie '/dev/ttyS0' i do portu oznaczonego w pliku /etc/ax25/axports jako 'radio'. Nast�pnie konfigurowany on jest z warto�ciami 100 milisekund dla txdelay oraz slottime i warto�ci� 25 dla ppersist.

Wi�cej informacji mo�na znale�� w man pages w Linuxie.

Konfigurowanie urz�dze� TNC o dw�ch portach.

Programik 'mkiss', zawarty w programach narz�dziowych ax25-utils, pozwala na wykorzystanie obydwu modem�w w ur�dzeniach TNC o dw�ch portach. Ustawienie jest do�� proste. Programik ten dzia�a tak, �e bior�c pojedyncze urz�dzenie do�aczone do wieloportowego TNC przedstawia je tak, i� wygl�da ono, jakby to by�y dwa urz�dzenia, ka�de z w�asnym TNC. Czynno�� t� trzeba wykona� zanim zaczniesz jak�kolwiek konfiguracj� AX.25. Powsta�e na skutek tego interfejsy pseudo-TTY, (/dev/ttypf*), kt�re nie s� rzeczywistymi urz�dzeniami seryjnymi, wykorzystywane s� z kolei do konfiguracji AX.25. Interfejsy Pseudo-TTY wyprowadzaj� swego rodzaju fajk�, poprzez kt�r� programy umiej�ce nadawa� do urz�dze� /dev/tty mog� sie porozumiewa� mi�dzy sob�. Ka�da fajka posiada ko�c�wk� master i slave. Ko�c�wki master s� og�lnie oznaczane jako /dev/ptyp*, ko�c�wki slave maj� emblem /dev/ttyp*. Pomi�dzy master a slave istnieje intymna zale�no�c, zatem /dev/ptyp0 stanowi konc�wk� master dla przewodu, ktory ma /dev/ttyp0 na ko�c�wce slave. Zanim otworzysz ko�c�wk� slave, musisz najpierw otworzy� ko�c�wk� master. 'mkiss' wykorzystuje ten w�a�nie mechanizm do rozczepienia pojedynczego urz�dzenia seryjnego, na osobne.

Przyk�ad: je�li posiadasz TNC o dw�ch portach i jest ono doczepione do seryjnego urz�dzenia /dev/ttyS0 o pr�dko�ci 9600 bps, to polecenie:

       # /usr/sbin/mkiss -s 9600 /dev/ttyS0 /dev/ptyp0 /dev/ptyp1
       # /usr/sbin/kissattach /dev/ttyp0 port1
       # /usr/sbin/kissattach /dev/ttyp1 port2
utworzy dwa interfejsy pseudo-tty, a ka�de z nich wygl�da� b�dzie tak, jakby by�o pojedynczym seryjnym portem, ka�de z w�asnym TNC. Wowczas interfejsy /dev/ttyp0 i /dev/ttyp1 mo�esz potraktowa� tak jak inne konwencjonalne seryjne porty z doczepionymi do nich urz�dzeniami TNC. W praktyce oznacza to, ze odpali�by� dla obydwu polecenie 'kissattach' przy zachowaniu wpis�w o portach AX.25 jako port1 i port2. Nie nale�y odpala� polecenia 'kissattach' dla rzeczywistego urz�dzenia /dev/ttyS0 poniewa� zaj�te zosta�o ono przez program 'mkiss'.

Polecenie 'mkiss' przyjmuje szereg dodatkowych argument�w, kt�re s� do twojej dyspozycji. Oto ich streszczenie:

     -c pozwala na dodanie checksum o jednym byte.
        Wi�kszo�� implementacji KISS tego nie obsluguje, jest to
        mo�liwe przy u�yciu Rom'u G8BPG KISS.

     -s <speed>
        ustawia pr�dko�� portu urz�dzenia seryjnego.

     -h omo�liwia hardware handshaking na porcie seryjnym, pierwotnie
        jest wy��czone. Wi�ksz�� implementacji KISS tego nie obs�uguje.
        Niekt�re jednak to maj�.

     -l umo�liwia prowadzenie log'u do plik�w typu syslog.

Jak doczepi� urz�dzenie Baycom

Wbrew powszechnemu przekonaniu, �e nie b�dzie to zbyt dobrze dzia�a�, Thomas Sailor podj�� si� rozbudowy obs�ugi modem�w Baycom pod Linuxem. Jego sterowniki obs�uguj� modemy Ser12 na port seryjny, oraz Par96 i udoskonalony PicPar na porty r�wnoleg�e. Wi�cej informacji o samych modemach mo�na uzyska� na Web Serverze Baycoma

Najpierw musisz sprawdzi� adres wej�cia/wy�cia oraz adresy bazowe portu seryjnego lub r�wnoleg�ego, do kt�rego masz doczepiony modem Baycom. Z t� informacj� mo�esz dopiero konfigurowa� sterownik samego Baycom'a.

Programik sethdlc pozwala na u�ycie tych parametr�w ze sterownikiem, lub, je�li masz tylko jeden modem Baycom i u�ywasz modu��w w Linuxie to mo�na te parametry poda� r�cznie jako opcje dla programu 'insmod' �aduj�cego modu� Baycom'a.

Dla przykladu, prosty uk�ad. Wy��czenie sterownika urz�dzenia seryjnego COM1:, a nast�pnie ustawienie tam sterownika modemu Baycom Ser12 na COM1: z u�yciem detekcji typu software DCD:

  # setserial /dev/ttyS0 uart none
  # insmod baycom mode="ser12*" iobase=0x3f8 irq=4

Albo modem Par96 na porcie r�wnoleg�ym LPT1: z u�yciem detekcji hardware DCD:

   # insmod baycom mode="par96" iobase=0x378 irq=7 options=0
Nie jest to jednak najlepszy spos�b. Programik sethdlc dzia�a dobrze zar�wno z jednym jak i z wieloma urz�dzeniami.

Podr�cznik systemowy 'man' programiku sethdlc opisuje szczeg�y na ten temat, jednak kilka przyk�ad�w pozwoli zilustrowa� wa�niejsze aspekty tej�e konfiguracji. Poni�szy przyk�ad zak�ada, �e za�adowa�e� ju� modu� Baycom'a poleceniem:

# insmod baycom
Ustawienie sterownika dla interfejsu bc0 stusuj�c r�wnoleg�y modem Baycom na LPT1: detekcja typu software DCD:
     # sethdlc -p -i bc0 mode par96 io 0x378 irq 7
Ustawienie sterownika dla interfejsu bc1 stosuj�c seryjny modem Baycom na COM1::
    # sethdlc -p -i bc1 mode "ser12*" io 0x3f8 irq 4

Jak ustawi� parametry dost�pu do kana�u AX.25?

Parametry dost�pu do kana��w AX.25 s� analogiczne do parametr�w KISS, takich jak ppersist, txdelay, slottime. Tutaj te� u�ywamy programiku sethdlc.

I zn�w podr�cznik systemowy 'man' jest g��wnym �r�d�em informacji na temat sethdlc, ale jak zwyk�e jeden czy drugi przyk�ad nie zaszkodzi:

Ustawienie interfejsu bc0 z warto�ci� 200ms dla TxDelay, 100ms dla Slottime, warto�� 40 dla ppersist oraz half-duplex:

   # sethdlc -i bc0 -a txd 20 slot 10 ppersist 40 half

Zauwa�, �e warto�ci licznika s� tutaj podane w 10-tkach milisekund.

Jak doczepi� urz�dzenie D�wi�koModem?

Thomas Sailor napisa� nowy sterownik dla j�dra Linuxa pozwalaj�cy na u�ycie karty d�wi�kowej komputera jako modemu do packet radio. Mo�na teraz pod��czy� radio bezpo�rednio do karty d�wi�kowej i zabawi� si� w packet!! Thomas poleca przynajmniej procesor 486DX/66 poniewa� ca�y ci�ar obliczeniowy sygna�u cyfrowego spada w tym wypadku na CPU.

Obecnie sterownik emuluje takie typy modem�w: 1200 bps AFSK, 4800 HAPN and 9600 FSK (G3RUH compatible). Jedyne karty, kt�re s� ob�ugiwane tym sterownikiem to te, zgodne z SoundBlaster oraz WindowsSoundSystem. Karty d�wi�kowe potrzebuj� dodatkowego uk�adu wspomagaj�cego uk�ad PTT a informacj� na ten tema mo�na zasi�gn�� na domowej stronie Thomas'a Sailora, tutaj. Istnieje szereg mo�liwo�ci: detekcja sygan�u z karty d�wi�kowej, lub przez port r�wnoleg�y, seryjny, port midi. Przyk�ady schemat�w s� na stronie Thomas'a.

Przy za��czeniu sterownik D�wi�koModemu do��cza interfejsy sieciowe: sm0, sm1, sm2, itp.

Uwaga: Sterownik D�wi�koModemu wsp�zawodniczy w zagarnianiu zasob�w komputera ze sterownikiem karty d�wi�kowej. Je�li wi�c planujesz u�ywa� sterownik D�wi�koModemu to upewnij si�, czy sterownik karty d�wi�kowej jest wyinstalowany. Jak zwyk�e mo�esz obydwa skompilowa� jako modu�y i u�ywa� je wtedy, gdy jest to wygodne.

Konfigurowanie karty d�wi�kowej.

Sterownik D�wi�koModemu nie wzbudza karty d�wi�kowej przy �adowniu si� systemu. Pakiet ax25-utils zawiera programik 'setcrystal', kt�ry obluguje karty oparte o Crystal Chipset. je�li posiadasz inn� kart� to potrzebujesz innego oprogramowania, aby j� pobudzi�. Sk�adnia programiku jest oczywista:

     setcrystal [-w wssio] [-s sbio] [-f synthio] [-i irq] [-d dma] [-c dma2]
Je�li, zatem �yczysz sobie doczepi� kart� soundblaster na adresie 0x388, irq 10 i DMA 1, to dj tak:
       # setcrystal -s 0x388 -i 10 -d 1
Je�li ustawiasz kart� WinSoundSystem na adresie 0x534, irq 5, DMA 3, to daj tak:
       # setcrystal -w 0x534 -i 5 -d 3
Parametr [-f synthio] s�u�y do zdeklarowania adresu syntezatora, a [-c dma2] do podania drugiej warto�ci dla DMA, ktora pozwala na operacj� full-duplex.

Jak ustawi� interfejs D�wi�koModemu?

Po skonfigurowaniu karty d�wi�kowej musisz teraz powiedzie� strownikowi D�wi�koModemu gdzie mo�e jej szuka� oraz jakiego rodzaju modem ma emulowa�.

Parametry te mog� zosta� zdeklarowane programikiem 'sethdlc', lub, je�li u�ywa� b�dziesz tylko jednej karty mo�na je poda� r�cznie programowi 'insmod', kt�ry �aduje sterownik D�wi�komodemu. Dla przyk�adu, prosta konfiguracja: jedna karta d�wi�kowa SoundBlaster ustawiona wed�ug powy�szego przyk�adu i emuluj�ca modem 1200 pbs:

       # insmod soundmodem mode="sbc:afsk1200" iobase=0x220 irq=5 dma=1
Nie jest to jednak najlepszy spos�b. Programik sethdlc dzia�a dobrze zar�wno z jednym jak i z wieloma urz�dzeniami.

Man pages programiku sethdlc pisz� w szczeg�ach na ten temat, jednak kilka przyk�ad�w pozwoli zilustrowa� wa�niejsze aspekty tej�e konfiguracji. Poni�szy przyk�ad zak�ada, ze za�adowa�e� ju� modu� sterownika D�wi�koModemu poleceniem:

       # insmod soundmodem
Ustawienie sterownika do ob�ugi uprzednio skonfigurowanej karty WinSoundSystem, aby emulowa� modem G3RUH 9600 jako interfejs sieciowy sm0, na porcie r�wnoleg�ym z uk�adem PTT o adresie 0x378:
       # sethdlc -p -i sm0 mode wss:fsk9600 io 0x534 irq 5 dma 3 pario 0x378
       # ifconfig sm0 up
Ustawienie sterownika uprzednio skonfigurowanej karty SoundBlaster, aby emulowa� modem HAPN 4800 bps jako interfejs sieciowy sm1 z ukladem PTT na porcie seryjnym o adresie 0x2f8:
       # sethdlc -p -i sm1 mode sbc:hapn4800 io 0x388 irq 10 dma 1 serio 0x2f8
       # ifconfig sm1 up
Ustawienie sterownika uprzednio skonfigurowanej karty SoundBlaster, aby emulowa� modem AFSK 1200 bps jako interfejs sieciowy sm1, na seryjnym porcie z uk�adem PTT o adresie 0x2f8:
       # sethdlc -p -i sm1 mode sbc:afsk1200 io 0x388 irq 10 dma 1 serio 0x2f8
       # ifconfig sm1 up

Jak ustawi� parametry dost�pu do kana�u AX.25?

Parametry dost�pu do kana��w AX.25 s� analogiczne do parametr�w KISS, takich jak ppersist, txdelay, slottime. Tutaj te� u�ywamy programiku sethdlc.

I zn�w man pages s� g��wnym �r�d�em informacji na temat sethdlc, ale jak zwykle jeden czy drugi przyk�ad nie zaszkodzi:

Ustawienie interfejsu sm0 z warto�ci� 100ms dla TxDelay, 50ms dla Slottime, warto�� 128 dla ppersist oraz half-duplex:

       # sethdlc -i sm0 -a txd 10 slot 5 ppersist 128 full
Zauwa�, �e warto�ci licznika s� tutaj podane w 10-tkach milisekund.

Ustalenie poziomu audio i dostrojenie sterownika

Ka�dy modem radiowy domaga si� do poprawnej pracy w�a�ciwej regulacji poziomu audio. Dotyczy to r�wnie� D�wi�koModem'u. Thomas napisa� programy narz�dziowe, kt�re u�atwiaj� to zadanie. S� to: 'smdiag' i 'smmixer'.

smdiag
dostarcza dw�ch typ�w wy�wietlacza, typu oscyloskopowego i typu "eye pattern"
smmixer
pozwa�a na w�a�ciwe wyregulowanie poziomu nadawania i odbioru.

To polecenie odpala programik 'smdiag' w trybie "eye" dla interfejsu sm0:

       # smdiag -i sm0 -e
To polecenie odpala programik 'smmixer' dla interfejsu sm0:
       # smmixer -i sm0

Przygotowanie cz�ci AX.25 j�dra do wykorzystania D�wi�koModemu.

Sterownik D�wi�koModemu powoduje do��czenie standardowego interfejsu sieciowego, gotowego do wykorzystania przez j�dro. Konfiguracja przypomina t�, jak� stosujemu przy kartach PacketTwin oraz PI.

Najpierw, interfejsowi trzeba przypisa� znak/identyfikator. U�ywamy programu 'ifconfig'. Polecenie:

  # /sbin/ifconfig sm0 hw ax25 VK2KTJ-15 up
przypisze interfejsowi sm0, nale��cemu do D�wi�koModemu, znak/identyfikator VK2KTJ-15 w protokole AX.25.

Nast�pny krok to dokonanie wpisu do pliku /etc/ax25/axports podobnie jak dla innych urz�dze� fizycznych. Ten�e wpis w pliku ax25ports jest powi�zany z interfejsem sieciowym, kt�ry powy�ej skonfigurowa�e� na tym�e znaku/identyfikatorze. Wpis w pliku axports nosz�cy znak/identyfikator, ktorego u�y�e� przy D�wi�koModemie b�dzie u�ywany jako odno�nik do tego modemu.

Tak ustawione urz�dzenie AX.25 mo�esz teraz spo�ytkowa� jak ka�de inne. Skonfiguruj je do pracy w TCP/IP, dodaj je do demona ax25d, u�yj do NetRom lub Rose, jak tylko chcesz.

Jak do�aczy� urz�dzenie z kart� PI?

Sterownik karty PI generuje powstanie interfejs�w sieciowych typu `pi[0-9][ab]. Pierwszej wykrytej karcie PI zostanie przypisany interfejs pi0, kolejnej pi1, itd. Literki 'a' i 'b' odnosz� sie do fizycznych port�w znajduj�cych si� na karcie PI. Je�li zbudowa�e� j�dro z obs�ug� karty PI, oraz je�li zosta�a ona poprawnie wykryta to mo�esz skonfigurowa� sobie interfejs sieciowy w taki spos�b:

       # /sbin/ifconfig pi0a hw ax25 VK2KTJ-15 up
Polecenie to skonfigurowa�oby pierwszy port pierwszej wykrytej karty PI przypisuj�c jej znak/identyfikator VK2KTJ-15 i uczyni�oby go aktywnym. Zauwa�, �e znak musi mie� sw�j odpowiednik w pliku /etc/ax25/axports, aby m�c u�ywa� tego portu.

Sterownik do karty PI napisany zosta� przez David'a Perry, dp@hydra.carleton.edu

Jak doczepi� urz�dzenie z kart� PacketTwin.

Sterownik karty PacketTwin generuje powstanie interfejs�w sieciowych typu `pt[0-9][ab]. Pierwszej wykrytej karcie PacketTwin zostanie przypisany interfejs pt0, kolejnej pt1, itd. Literki 'a' i 'b' odnosz� sie do fizycznych inerfejs�w znajduj�cych si� na karcie PacketTwin. Je�li zbudowa�e� j�dro z obs�ug� karty PacketTwin, oraz je�li zosta�a ona poprawnie wykryta to mo�esz skonfigurowa� sobie interfejs sieciowy w taki spos�b:

       # /sbin/ifconfig pt0a hw ax25 VK2KTJ-15 up
Polecenie to skonfigurowa�oby pierwszy port pierwszej wykrytej karty PacketTwin przypisuj�c jej znak/identyfikator VK2KTJ-15 i uczyni�oby go aktywnym. Zauwa�, �e znak musi mie� sw�j odpowiednik w pliku /etc/ax25/axports, aby m�c u�ywa� tego portu.

Sterownik karty PacketTwin zosta� napisany przez Craig Small, VK2XLZ, csmall@triode.apana.org.au.

Jak doczepi� generyczne urz�dzenie SCC?

Joerg Reuter, DL1BKE, jreuter@lykos.tng.oche.de wypracowa� sterownik do generycznej obs�ugi kart opartych o scalak Z8520 SCC. Sterownik ten daje si� konfigurowa� do obs�ugi wielorakich kart oferuj�c interfejs, kt�ry zachowuje si� tak jak TNC w trybie KISS. Traktuj wi�c go tak, jakby to by� TNC w trybie KISS.

Gdzie uzyska� i jak zbudowa� pakiet do narz�dzi konfiguracyjnych?

Cho� sterownik zawarty jest w standardowym �r�dle j�dra to jednak Joerg uwalnia wci�� nowsze wersje �r�d�owe razem ze specjalnymi narz�dziami do konfiguracji, kt�re r�wnie� potrzebujesz.

Pakiet z narz�dziami do konfiguracji znajdziesz tutaj:

db0bm.automation.fh-aachen.de

       /incoming/dl1bke/

  lub:

  insl1.etec.uni-karlsruhe.de

       /pub/hamradio/linux/z8530/

  lub:

  ftp.ucsd.edu

       /hamradio/packet/tcpip/linux
       /hamradio/packet/tcpip/incoming/
Znajdziesz tam r�norakie wersje, wi�c wybierz te, kt�re odpowiadaj� twojej wersji j�dra:
  z8530drv-2.4a.dl1bke.tar.gz   2.0.*
  z8530drv-utils-3.0.tar.gz    2.1.6 lub nowsze
Oto polecenia, kt�re musia�em wykona�, aby skompilowa� i zainstalowa� �w pakiet z j�drem 2.0.25:
  # cd /usr/src
  # gzip -dc z8530drv-2.4a.dl1bke.tar.gz | tar xvpofz -
  # cd z8530drv
  # make clean
  # make dep
  # make module         # je�li chcesz aby sterownik by� modu�em
  # make for_kernel     # Je�li chcesz, aby sterownik by� wbudowany w j�dro
  # make install
Po zako�czonej operacji powiniene� mie� trzy programy w katalogu /sbin: gencfg, sccinit i sccstat. To w�a�nie one nadaj� si� do tego, aby skonfigurowa� sterownik dla twojej karty.

Zostanie rownie� utworzona specjalna grupa plik�w w katalogu /dev/ zwanych scc0 .. scc7. Zostan� one p�niej u�yte jako urz�dzenia KISS i w�a�nie te b�dziesz stosowa�.

Je�li zdecydujesz sie na polecenie 'make for_kernel', w�wczas b�dziesz musia� przebudowa� j�dro. Przy budowaniu j�dra po wydaniu polecenia 'make config' zadbaj o to, aby� odpowiedzia� "Y" na pytanie o obs�ug� `Z8530 SCC kiss emulation driver for AX.25'.

Nie potrzebyjesz przebudowywa� j�dra je�li wybierzesz polecenie 'make module', w�wczas plik scc.o zostanie umieszczony w odpowiednim katalogu /lib/modules. Nie zapomnij o poleceniu 'insmod' przed pr�b� u�ycia i konfiguracji starownika.

Jak skonfigurowa� sterownik do twojej karty?

Sterownik Z8530 SCC zosta� pomy�lany, tak aby da� si� nagi�� do niemal�e ka�dej karty. Lecz z elastyczno�ci� idzie w parze trud jej konfiguracji. Bardziej pouczaj�cej lektury dostarcz� pliki samego pakietu i powiniene� tam szuka� informacji. A w szczeg�lno�ci nale�y zajrze� tutaj: doc/scc_eng.doc or doc/scc_ger.doc. Zparafrazowa�em poni�ej par� wa�niejszych detali, lecz w rezultacie pomin��em szczeg�y ni�szego rz�du.

Program sccinit czyta najpierw plik /etc/z8530drv.conf. Plik dzieli si� na dwa etapy: ustawienie parametr�w dla sprz�tu i dla kana�u AX.25. Po tym wystarczy tylko da� polecenie:

       # sccinit

Ustawienie parametr�w sprz�tu.

pierwsza sekcja dzieli si� na strofy, ka�da strofa reprezentuje scalak 8530. Strofy to poprostu lista 's��w' i 'argument�w'. Mo�na w tym pliku zdeklarowa� do 4 scalak�w SCC. Je�li potrzebujesz wi�cej to da si� to zrobi� w pliku scc.c ustawiaj�c ��dan� wartos� w #idef MAXSCC 4.

Dozwolone 's�owa' i 'argumenty' to:

chip
s�owo chip s�u�y do oddzielania strof. jego argumentem mo�e by� wszystko. Argumenty nie s� u�ywane.

data_a
u�ywane do zdeklarowania adresu portu "data" dla kana�u 'A'. Argument w formie hexadecymalnej, tj. 0x300.

ctrl_a
u�ywany do zdeklarowania adresu portu "control" dla kana�u 'A'. Argument w formie hexadecymalnej, tj. 0x304

data_b
u�ywany do zdeklarowania adresu portu "data" dla kana�u 'B'. Argument w formie hexadecymalnej, tj. 0x301.

ctrl_b
u�ywany do zdeklarowania adresu portu "control" dla kana�u 'B'. Argument w formie hexadecymalnej, tj. 0x305

irq
u�ywany do zdeklarowania IRQ u�ywanego przez 8530 SCC w be��cej strofie. Argument w formie liczby ca�kowitej, tj. 5

pclock
u�ywany do zdeklarowania cz�stotliwo�ci zegara na igle PCLK w 8530.. Argument w formie liczby ca�kowitej w Hz. Warto�� domy�lna wynosi 4915200.

board
typ p�yty. Argumentem jest napis. A oto dozwolone warto�ci:
        PA0HZP
           karta PA0HZP SCC

        EAGLE
           karta Eagle

        PC100
           karta DRSI PC100 SCC

        PRIMUS
           karta PRIMUS-PC (DG9BL)

        BAYCOM
           karta BayCom (U)SCC

escc
jest nie dobowi�zkowe i do��cza obs�ug� polepszonych scalak�w, takich jak:8580, 85180, lub 85280. Argumentem jest tylko 'yes' lub 'no'.

vector
dla kart PA0HZP jest to warto�� tzw. "intack port". Mo�e by� tylko jeden dla wszystkich scalak�w. Warto�� domy�lna = 0. Nieobowi�zkowy.

special
okre�la rejestry funkcyjne na niekt�rych kartach. Nieobowi�zkowy. Warto�� domy�lna = 0.

option
jest nieobowi�zkowy i przyjmuje waro�� domy�ln� 0.

Oto przyk�adowe konfiguracje dla najbardziej popularnych kart:

     BayCom USCC

          chip    1
          data_a  0x300
          ctrl_a  0x304
          data_b  0x301
          ctrl_b  0x305
          irq     5
          board   BAYCOM
          #
          # SCC chip 2
          #
          chip    2
          data_a  0x302
          ctrl_a  0x306
          data_b  0x303
          ctrl_b  0x307
          board   BAYCOM

     PA0HZP SCC

          chip 1
          data_a 0x153
          data_b 0x151
          ctrl_a 0x152
          ctrl_b 0x150
          irq 9
          pclock 4915200
          board PA0HZP
          vector 0x168
          escc no
          #
          #
          #
          chip 2
          data_a 0x157
          data_b 0x155
          ctrl_a 0x156
          ctrl_b 0x154
          irq 9
          pclock 4915200
          board PA0HZP
          vector 0x168
          escc no

     DRSI SCC

          chip 1
          data_a 0x303
          data_b 0x301
          ctrl_a 0x302
          ctrl_b 0x300
          irq 7
          pclock 4915200
          board DRSI
          escc no
Je�li twoja karta pracuje pod NOS'em i masz do niej konfiguracj�, to mo�esz u�y� polecenia 'gencfg' do konwersji polece� sterownika PE1CHL NOS. Powstaje wtedy plik przydatny do za��czenia w pliku konfiguracyjnym dla sterownika z8530.

Polecenia 'gencfg' odpala si� z tymi samymi paramatrami co sterownik PE1CHL pod NET/NOS, np.:

       # gencfg 2 0x150 4 2 0 1 0x168 9 4915200
Powy�sze wygeneruje szkic konfiguracyjny dla karty OptoSCC.

Konfiguracja kana�u.

Sekcja Konfiguracji Kana�u zajmuje si� zdeklarowniem tych wszystkich parametr�w, kt�re rz�dz� portem , na kt�rym chcesz pracowa�. Zn�w mamy tutaj strofy. Ka�da strofa reprezentuje jeden logiczny port, zatem b�dziemy mieli dwie strofy poniewa� ka�da karta 8530 SCC mo�e mie� dwa porty.

Poni�sze 's�owa' i 'argumenty' s� r�wnie� zapisywane do pliku /etc/z8530drv.conf i musz� wyst�powa� za sekcj� o parametrach sprz�tu.

Kolejno�� w tej sekcji jest bardzo istotna, lecz je�li b�dziesz pod��a� za sugerowan� sekwencj� to powinno dzia�a� wszystko w porz�dku. Dozwolone 's�owa' i 'argumenty to:

device
musi sta� w pierszym wierszu deklaracji portu i okre�la nazw� pliku w katalogu /dev/ stanowi�cego podstaw� dalszej konfiguracji, tj. /dev/scc0

speed
okre�la pr�dko�� interfejsu w bitach na sekund�. Argumentem jest liczba calkowita, np. 1200.

clock
okre�la w parametry dla zegara. Dozwolone warto�ci to:
dpll
   normalny tryb halfduplex

external
   MODEM dostarcza sw�j w�asny zegar Rx/Tx

divider
   u�ycie devidera fullduplex, je�li jest zainstalowany

mode
okre�la czy kodowanie danych ma by� za�aczone. Argumentami s�: nrzi lub nrz

rxbuffers
okre�la liczb� bufor�w odbioru, dla kt�rych nale�y rezerwowa� pami��. Argumentem jest liczba ca�kowita, np. 8.

txbuffers
okre�la liczb� bufor�w nadawania, dla kt�rych nale�y rezerwowa� pami��. Argumentem jest liczba ca�kowita, np. 8.

bufsize
okre�la rozmiary bufor�w odbioru i transmisji. Argumentem jest liczba byt�w i stanowi on od sum� wszystkich 'ramek', zatem trzeba wi�c wzi�� pod uwag� r�wnie� nag��wki protoko�u AX.25 a nie li tylko pole danych. S�owo to jest nieobowi�zkowe i przyjmuje warto�� domy�ln� 384.

txdelay
to warto�� op�nienia transmisji dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita.

persist
to warto�� parametru persist dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita.

slot
to jest warto�� slottime dla KISS. argumentem jest liczba ca�kowita w mS.

tail
to jest warto�� tail dla KISS. argumentem jest liczba ca�kowita w mS.

fulldup
to jest oznaczenie fullduplex dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita. 1==Full Duplex, 0==HALF DUPLEX.

wait
to jest warto�� wait dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita w mS.

min
to jest warto�� min dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita w S.

maxkey
to jest warto�� maximum keyup dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita w S.

idle
to jest warto�� licznika idle dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita w S.

maxdef
to jest warto�� maxdef dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita.

group
to jest warto�� group dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita.

txoff
to jest warto�� txoff dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita w mS.

softdcd
to jest warto�� softdcd dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita.

slip
to jest oznaczenie slip dla KISS, argumentem jest liczba ca�kowita.

U�ywanie sterownika.

Przy u�ywaniu sterownika traktujemy urz�dzenia /dev/scc* tak, jak urz�dzenie seryjne tty z doczepionym TNC w trybie KISS. Na przyk�ad, aby skonfigurowa� j�dro do ob�ugi sieci pod Linuxem przy u�yciu swojej karty nale�y u�y� polecenia:

       # kissattach -s 4800 /dev/scc0 VK2KTJ
Mo�na te� doczepi� NOS'a w dok�adnie taki sam spos�b. Z JNOS'a, np. wykona� m�g�by� polecenie:
       attach asy scc0 0 ax25 scc0 256 256 4800

Narz�dzia 'sccstat' oraz 'sccparam'.

Pomocnym przy diagnostyce urz�dzenia SCC jest program 'sccstat'. Wy�wietla on bie��c� konfiguracj�. Spr�buj go tak uruchomi�:

       # sccstat /dev/scc0
wy�wietli to szerok� gam� informacji zwi�zanych z ustawieniem i og�ln� kondycj� portu /dev/scc0 SCC.

Polecenie 'sccparam' pozwala na zmian� i modyfikowanie parametr�w podczas pracy. Sk�adnia przypomina polecenie 'param' z NOS'a, zatem aby ustawi� txtail urz�dzenia na 100mS, nale�a�oby napisa�:

       # sccparam /dev/scc0 txtail 0x8d

Jak utworzy� urz�dzenie BPQ z ethernetem?

Linux jest kompatybilny z BPQ Ethernet. Umo�liwia to na przepust protoko�u AX.25 po Lokalnej Sieci ethernetowej i doczepienie swojej maszyny do innej obs�uguj�cej BPQ na Lokalnej Sieci.

Interfejsy sieciowe typu BPQ nosz� nazw� 'bpq[0-9]'. Interfejs 'bpq0' powi�zane jest z interfejsem 'eth0', a 'bpq1' z interfejsem 'eth1', itd.

Konfiguracja jest trywialna. Najpierw trzeba ustawi� standardowe urz�dzenie Ethernet. To oznacza, �e po wkompilowaniu obs�ugi karty Ethernet do j�dra nale�y zobaczy� czy pracuje poprawnie. Zajrzyj do Ethernet-HOWTO jak tego dokona�.

Aby ustawi� obs�ug� BPQ potrzebujesz przypisa� interfejsowi Ethernet znak/identyfikator AX.25. Oto polecenie, kt�re to spowoduje:

       # /sbin/ifconfig bpq0 hw ax25 vk2ktj-14 up
I zn�w, nie zapomnij, �e znak/identyfikator, kt�ry tutaj podajesz musi zgadza� si� z wpisem w pliku /etc/ax25/axports dla portu, kt�rego chcesz u�ywa�.

Ustawienie w�z�a BPQ do wsp�pracy z obs�ug� AX.25 pod Linuxem.

W normalnych warunkach BPQ Ethernet stosuje adres multicast. Pod Linuxem tak nie jest, zamiast tego stosowany jest zwyczajny Ethernetowy adres broadcast. Nale�y zatem zmodyfikowa� plik NET.CFG dla sterownika BPQ ODI w nas�puj�cy spos�b:

       LINK SUPPORT

               MAX STACKS 1
               MAX BOARDS 1

       LINK DRIVER E2000                    ; lub inne MLID wed�ug w�asnej karty

               INT 10                       ;
               PORT 300                     ; wed�ug w�asnej karty

               FRAME ETHERNET_II

               PROTOCOL BPQ 8FF ETHERNET_II ; wymagane dla BPQ - zmieni� PID

       BPQPARAMS                            ; nieobowi�zkowe - tylko wtedy,
                                            ; gdy znieniasz docelowy adres

               ETH_ADDR  FF:FF:FF:FF:FF:FF  ; docelowy adres

7.3 Ustawienie parametr�w operacyjnych dla interfejsu AX.25

Pakiet ax25-utils zawiera w sobie program narz�dziowy 'axctl', kt�ry pozwala na ustawienie r�norodnych parametr�w interfejsu AX.25.

Polecenie to jest zupe�nie proste w u�yciu a podr�cznik systemowy 'man' dostarcza kompletnego opisu, przyk�adowym jednak sposobem u�ycia tego programu mo�e by�:

       # /usr/sbin/axctl radio -window 2 -t1 5 -n2 10
Powy�sze polecenie ustawi�oby warto�ci takie jak Window, T1 oraz N2 dla portu AX.25 nazwanego tu 'radio'.

7.4 Ustawieniu routingu AX.25.

Je�li jest potrzeba mo�na ustawi� domy�lne �cie�ki do digipeater�w dla konkretnych w�z�ow. Przydaje si� to przy zar�wno czystych ��czach AX.25 jak i opartych o IP. Robimy to poleceniem 'axparms'. Znowu, podr�cznik systemowy 'man' podaje wszystkie szczeg�y, lecz prosty przyk�ad mo�e by� taki:

       # /usr/sbin/axparms -route add radio VK2XLZ VK2SUT
Polecenie to utworzy�oby �cie�k� digipeatera dla stacji VK2XLZ przez stacj� VK2SUT na porcie AX.25 nosz�cego nazw� 'radio'.

8. Ustawianie interfejsu AX.25 do pracy w TCP/IP.

Ustawienie portu AX.25 do pracy w TCP/IP jest bardzo proste. Je�li posiadasz interfejs KISS to masz dwie metody do ustawienia adresu IP. Polecenie 'kissattach' posiada opcj�, kt�ra pozwala na okre�lenie adresu IP. Metoda konwencjonalna przy u�yciu polecenia 'ifconifg' zadzia�a na wszystkich typach interfejs�w.

A zatem, zmieniaj�c poprzedni przyk�ad dla KISS:

       # /usr/sbin/kissattach -i 44.136.8.5 -m 512 /dev/ttyS0 radio
       # /sbin/route add -net 44.136.8.0 netmask 255.255.255.0 ax0
       # /sbin/route add default ax0
utworzy to interfejs AX.25 z adresem IP 44.136.8.5 oraz MTU 512 byt�w. Je�li zachodzi potrzeba to nale�y inne parametry ustawi� tez poleceniem 'ifconfig' raz jeszcze.

Je�li posiadasz jakikolwiek inny typ interfejsu to stosujesz polecenie 'ifconfig' do ustawienia adresu ip i netmask dla danego portu i dodajesz routing przez �w port, tak jak zrobi�by� to dla ka�dego jednego interfejsu TCP/IP. Poni�szy przyk�ad jest dla interfejsu Karty PI, ale zadzia�a r�wnie dobrze dla ka�dego interfejsu sieciowego AX.25:

       # /sbin/ifconfig pi0a 44.136.8.5 netmask 255.255.255.0 up
       # /sbin/ifconfig pi0a broadcast 44.136.8.255 mtu 512
       # /sbin/route add -net 44.136.8.0 netmask 255.255.255.0 pi0a
       # /sbin/route add default pi0a
Polecenia powy�sze powinny by� znane dla tych, kt�rzy u�ywali NOS lub jego pochodne lub jakiekolwiek inne oprogramowanie TCP/IP. Zauwa�, �e je�li masz ju� ustawione jaki� interfejs sieciowy to routing domy�lny nie jest ci potrzebny.

Aby to wypr�bowa� zpr�buj 'zapingowa�' lub zr�b telnet do lokalnego w�z�a:

  # ping -i 5 44.136.8.58
Zauwa� zastosowanie '-i 5', kt�re sprawia, �e pingowanie odbywa si� co 5 sekund, a nie jak pierwotnie co 1 sekund�.

9. Ustawienie portu dla NetRom.

Protok� Netrom wykorzystuje i zale�y od port�w AX.25, kt�re utworzy�e� uprzednio. Protok� NetRom biega po plecach protoko�u AX.25. Nale�y zrobi� edycj� dw�ch plik�w, aby ustawi� sobie NetRom na interfejsie AX.25. Jeden plik okre�la interfejsy NetRomu, a drugi porty AX.25, po kt�rych NetRom b�dzie biega�.

9.1 Edycja pliku /etc/ax25/nrports

Na pocz�tek plik /etc/ax25/nrports. Plik ten okre�la porty NetRomu podobnie jak plik /etc/ax25/axports okre�la porty AX.25. Ka�de urz�dzenie NetRom musi zawiera� sw�j wpis w pliku /etc/ax25/nrports. Normalnie, na Linuxie spotykamy tylko jedno urz�dzenie Netrom, kt�re u�ywa wielu zdeklarowanych port�w AX.25. W niekt�rych tylko wypadkach, jak np. z BBS'em, mo�na utworzy� dodatkowy pseudonim dla w�z�a NetRom, w�wczas b�dzie wi�cej ni� jeden.

Plik ten ma tak� form�:

       name callsign  alias  paclen   description
Gdzie:
name
to tekst, wed�ug kt�rego chcesz odwo�ywa� sie do tego portu.

callsign
to jest znak/identyfikator, na kt�rym pracowa� b�dzie protok� NetRom. Uwaga: nie jest to znak, do kt�rego u�ytkownicy b�d� si� ��czy�, aby wej�� do twojego w�z�a. (program 'node' opisany jest dalej). Znak ten powinien by� unikalny i nie powinien powtarza� si� nigdzie w pliku /etc/ax25/axports lub /etc/ax25/nrports.

alias
to jest przypisany pseudonim dla portu NetRom

paclen
to jest maksymalny rozmiar ramek NetRom transmitowanych przez ten port

description
dowolna nazwa dla tego portu

Oto jak mo�e to wygl�da�:

       netrom  VK2KTJ-9        LINUX   236     Linux Switch Port
Plik ten u�ywany jest m. in. przez program call.

9.2 Ustawienie pliku /etc/ax25/nrbroadcast

Nast�pny plik to /etc/ax25/nrbroadcast. Zawiera on par� wpis�w. Normalnie potrzebny jest jeden apis dla ka�dego portu AX.25 po kt�rym puszczany b�dzie protok� NetRom.

Plik przyjmuje taki format:

       axport min_obs def_qual worst_qual verbose
Gdzie:

axport
to nazwa portu uzyskana z pliku /etc/ax25/axports. Je�li w pliku /etc/ax25/axports nie ma wpisu dla danego portu oznacza to, �e zabraknie routingu dla NetRom na tym porcie oraz, �e broadcasts b�d� ignorowane.

min_obs
jest to warto�� dla min obscelecence dla tego portu

def_qual
okre�la warto�� default quality dla NetRomu na tym porcie

worst_qual
okre�la warto�� 'worst quality' dla NetRomu na tym porcie, wszystki routingi o tej warto�ci b�d� ignorowane

verbose
to jest oznakowanie czy z tego portu wychodzi� b�dzie NetRom broadcast w pe�nej formie czy te� jednynie broadcast o tym w�le.

Oto przyk�ad:

       radio    1       200      100         1

9.3 Jak utworzy� interfejs sieciowy dla NetRom.

Po ustawieniu powy�szych dw�ch plik�w nale�y teraz utworzy� urz�dzenie NetRom w bardzo podobny spos�b do tego, w jaki czynili�my do dla urz�dze� AX.25. Tym razem stosujemy polecenie 'nrattach'. Dzia�a ono tak samo jak 'axattach' z t� r�nic�, �e powoduje doczepienie sieciowych interfejs�w zwanych 'nr[0-9]'. I zn�w, przy pierwszym u�yciu utworzon zostaje interfejs 'nr0', przy nast�pnym u�yciu, 'nr1' itd. Zatem, aby doczepi� sieciowy interfejs do portu NetRom, kt�ry zdefiniowali�my uprzednio, wydaliby�my polecenie:

       # nrattach netrom
Polecenie to wygenerowa�o by pojawienie si� interfejsu (nr0), z parametrami wed�ug szczeg��w okre�lonych w pliku /etc/ax25/nrports dla portu 'netrom'.

9.4 Odpalenie demona NetRom.

J�dro Linuxa obs�uguje wszystkie mechanizmy protoko�u NetRom, nie potrafi tylko wykona� niekt�rych funkcji. Demon NetRomu bierze na siebie tablice routingowe i broadcasty NetRomu. Uruchamiamy go poleceniem:

       # /usr/sbin/netromd -i
Po pewnej chwili powiniene� zobaczy� jak plik /proc/net/nr_neigh wype�nia si� powoli informacjami o s�siednich stacjach NetRom.

Nie zapomnij umie�ci� polecenia /usr/sbin/netromd w jednym z plik�w *rc, aby zosta�o odpalone przy �adowaniu systemu operacyjnego.

9.5 ustawienie routingu dla NetRom

Mo�liwe jest ustawienie statycznych �cie�ek NetRom do poszczeg�lnych w�z��w. Pozwala na to polecenie 'nrparms'. podr�cznik systemowy 'man' podaje kompletny opis, a tutaj mamy prosty przk�ad:

       # /usr/sbin/nrparms -nodes VK2XLZ-10 + #MINTO 120 5 radio VK2SUT-9
Polecenie to utworzy�oby �cie�k� statyczn� #MINTO:VK2XLZ-10 poprzez s�siada VK2SUT-9 na porcie AX.25 o nazwie 'radio'.

Mo�na te� r�cznie dokona� wpisu dla s�siednich stacji przy u�yciu polecenia nrparms, Przyklad:

       # /usr/sbin/nrparms -routes radio VK2SUT-9 + 120
polecenie to wpisa�oby VK2SUT-9 jako s�siada z warto�ci� 'quality' 120, wpis nie zostanie usuni�ty automatycznie lecz jest sta�y.

10. Ustawienie interfejsu NetRom dla pracy w TCP/IP.

Ustawianie interfejsu NetRom dla pracy w TCP/IP przypomina zupe�nie konfigurowanie interfejsu AX.25 dla pracy w TCP/IP. Tutaj te�, mo�na albo okre�li� adres IP i warto�� MTU w wierszu polece� dla 'nrattach', albo zastosowa� polecenie 'ifconfig' i 'route'. Nale�y jednak r�cznie wprowadzi� wpisy ARP dla w�z��w, do kt�rych chcesz mie� routing poniewa� brakuje mechanizmu, dzi�ki kt�remu tw�j komputer m�g�by dowiedzie� si� o adresach NetRom, kt�re powinien u�y� aby dotrze� do poszczeg�lnego w�z�a IP.

Zatem, doczepimy teraz interfejs nr0 z adresem IP 44.136.8.5 i MTU 512 oraz ustawimy go wed�ug szczeg��w zawartych w pliku /etc/ax25/nrports na porcie NetRom o nazwie "netrom":

       # /usr/sbin/nrattach -i 44.136.8.5 -m 512 netrom
       # route add 44.136.8.5 nr0
lub mo�na zrobi� to tak, ale r�cznie:
       # /usr/sbin/nrattach netrom
       # ifconfig nr0 44.136.8.5 netmask 255.255.255.0 hw netrom VK2KTJ-9
       # route add 44.136.8.5 nr0
Nast�pnie, dla ka�dego w�z�a IP, kt�ry chesz aby by� osi�galny, potrzeba dopisa� recznie warto�ci dla ARP i route. Dopiszmy zatem w�ze� docelowy z adresem IP 44.136.80.4 o adresie NetRom BBS:VK3BBS osi�galnego przez s�siada VK2SUT-0:
       # route add 44.136.80.4 nr0
       # arp -t netrom -s 44.136.80.4 vk2sut-0
       # nrparms -nodes vk3bbs + BBS 120 6 sl0 vk2sut-0
Argumenty '120' i '6' podane dla 'nrparms' to 'quality' i 'absolecence' dla NetRomu, kt�ry u�ywa ich dla tej �cie�ki.

11. Ustawienie portu Rose

Sieciowa warstwa packet protoko�u Rose przypomina trzeci� warstw� specyfikacji protoko�u X.25. Obs�uga Rose w j�drze Linuxa jest odmian� implementacji Rose przyj�tej przez FPAC. http://fpac.lmi.ecp.fr/f1oat/f1oat.html

Sieciowa warstwa packet protoko�u Rose u�ywa i polega na portach AX.25, kt�re uprzednio utworzy�e�. Protok� Rose biega po plecach protoko�u AX.25. Aby ustawi� Rose potrzeba dopisa� plik konfiguracyjny dla port�w Rose.

11.1 Ustawienie pliku /etc/ax25/rsports.

Plikiem, gdzie dopisujemy interfejsy dla Rose jest /etc/ax25/rsports. Okre�la on porty Rose w podobny spos�b jak plik /etc/ax25/axports robi to dla port�w AX.25. Oto jego format:

       name  addresss  description
Gdzie:
name
jest tekstem, wed�ug kt�rego chcesz odwo�ywa� si� do tego portu.

address
jest 10-cio cyfrowym adresem Rose, kt�ry przypisujesz temu portowi.

description
jest dowolnym tekstem opisuj�cym port.

Oto jak mo�na to wpisa�:

      rose  5050294760  Rose Port
Zauwa�, �e Rose u�ywa� b�dzie domy�lnie znaku/identyfikatora podanego dla portu AX.25 , chyba �e specjalnie podasz inny. Aby poda� osobny znak/identyfikator dla Rose, kt�ry u�ywany b�dzie na ka�dym u�ywanym porcie, trzeba wyda� polecenie 'rsparms' w taki spos�b:
       # /usr/sbin/rsprams -call VK2KTJ-10
Przyk�ad ten spowodowa�by, �e Linux s�ucha�by na znaku/identyfikatorze VK2TKJ-10 i u�ywa�by tego� znaku na wszystkich portach AX.25 ustawionych dla ��czno�ci drog� Rose.

11.2 Jak doczepi� sieciowy interfejs Rose?

Po utworzeniu pliku /etc/ax25/rsports mo�na doczepi� urz�dzenie Rose w taki sam spo�b jak urz�dzeia AX.25. Tym razem u�ywa si� polecenia 'rsattach'. Polecenie 'rsattach' doczepia sieciowe interfejse zwane 'rose[0-5]'. Przy pierwszym poleceniu rsattach powstaje interfejs 'rose0', przy drugim, 'rose1', itd. Przyk�ad:

       # rsattach rose
Polecenie to wygeneruje interfejs Rose (rose0) ustawiony wed�ug szczeg��w podanych w pliku /etc/ax25/rsports dla wpisu nazwanego 'rose'.

11.3 Ustawienie routingu dla Rose.

Obecnie, protok� Rose obs�uguje jedynie �cie�ki statyczne. Program 'rsparms' pozwala na zapisanie tablic routingowych dla Rose pod Linuxem.

Na przyk�ad:

      # rsparms -nodes add 5050295502 radio vk2xlz
Powy�sze doda�oby �cie�k� do w�z�a Rose 5050295502 na porcie AX.25 'radio' znajduj�cego w pliku /etc/ax25/axports przez stacj� s�siedni� o znaku VK2XLZ.

Mo�liwe jest ustawienie �cie�ki, kt�ra uchwyci wiele docelowych stacji Rose w formacie jednego wpisu. Sk�adnia wygl�da nast�puj�co:

       # rsparms -nodes add 5050295502/4 radio vk2xlz
co jest jednoznaczne w wy�ej podanym przyk�adem z t� r�nic�, �e uchwycone zostaj� tutaj wszystkie stacje docelowe rozpoczynaj�ce si� od 4 cyfr pocz�tkowych, w tym wypadku 5050. Jeszcze inaczej mo�na zapisa� to tak:
       # rsparms -nodes add 5050/4 radio vk2xlz
co jest chyba mniej dwuznaczne.

12. ��czno�ci AX.25/NetRom/Rose.

Po zaktywizowaniu i ustawieniu wszystkich interfejs�w AX.25, NetRom i Rose mo�na w ko�cu popr�bowa� �aczno�ci.

Pakiet program�w narz�dziowych AX.25 zawiera program zwany 'call', kt�ry jest programem terminala z roz��cznym ekranem dla AX.25, NetRom i Rose.

Prosta ��czno�� wygl�da tak:

       /usr/bin/call radio VK2DAY via VK2SUT
��czno�� z w�z�em NetRom o pseudonimie SUNBBS wygl�da tak:
       /usr/bin/call netrom SUNBBS
��czno�� przez Rose do stacji HEARD o w�le 5050882960, w ten spos�b:
       /usr/bin/call rose HEARD 5050882960
Uwaga: 'call' musi wiedzie� na jakim porcie odbywa si� ��czno�� poniewa� te same stacje mog� by� przecie� osi�galne przez jakikolwiek port uprzednio skonfigurowany.

'call' pracuje w trybie liniowym w ��czno�ciach przez AX.25. Traktuje on wiersze rozpoczynaj�ce si� od '~' jako polecenia. Polecenie '~.' zamyka ��czno��.

Wi�cej informacji mo�na znale�� w podr�czniku systemowym 'man'.

13. Ustawienie Linuxa do przyjmowania ��czno�ci.

Linux jako system operacyjny posiada ogromne mo�liwo�ci i nagina si� do wielu sytuacji, gdy trzeba go konfigurowa�. Z elastyczno�ci� przychodzi te� trud ustawiena go tak, �eby robi� to czego chcemy. Trzeba zada� sobie wiele pyta� przed rozpocz�ciem ustawienia Linuxa do przyjmowania ��czno�ci z zewn�trz przez Rose, AX.25 i NetRom. Najwa�niejszym z nich jest:"Co chc�, aby u�ytkownicy zobaczyli podczas ��czno�ci?". Ludzie pisz� rozmaite ciekawe programy, kt�re mog� s�u�y� u�ytkownikom, na przyk�ad 'pms' zawarty w ax25-utils, lub 'node', bardziej rozbudowany' te� dost�pny w ax25-utils. Mo�na te� da� u�ytkownikom szans� zalogowania sie i u�ycia pow�oki systemowej lub napisa� w�asny program, jak�� gr� lub baz� danych i pozwoli� u�ytkownikom zrobi� do niej ��czno��. Cokolwiek postanowisz musisz okre�li� to oprogramowaniu AX.25, aby wiedzia�o co odpali� podczas wchodz�cych ��czno�ci.

Program 'ax25d' przypomina 'inetd' stosowany powszechnie do przyjmowania wchodz�cych ��czno�ci TCP/IP na unixach. Czuwa on i nas�uchuje na wchodz�ce ��czno�ci. Je�li j� wykryje to sprawdza sw�j plik systemowy, aby zdecydowa� jakim programem us�u�y� tej konkretnej ��czno�ci. Wyt�umaczymy zatem jak ustawi� ten plik, kt�ry jest standardowy, narz�dziem do przyjmowania wchodz�cych ��czno�ci.

13.1 Edycja pliku /etc/ax25/ax25d.conf.

Plik ten ustawia demona 'ax25d' protoko�u AX.25, kt�ry to demon zajmuje si� wchodz�cymi ��czno�ciami AX.25, NetRom i Rose.

Na perwszy rzut oka jest troche powik�ane ale po chwili przekonasz si�, �e "nie taki diabe� czarny, jak go maluj�". Trzeba by� tylko �wiadomy paru ma�ych pu�apek.

Og�lny format pliku ax25d.conf jest taki:

 # This is a comment and is ignored by the ax25d program.
  [port_name] || <port_name> || {port_name}
  <peer1>    window T1 T2 T3 idle N2 <mode> <uid> <cmd> <cmd-name> <arguments>
  <peer2>    window T1 T2 T3 idle N2 <mode> <uid> <cmd> <cmd-name> <arguments>
  parameters window T1 T2 T3 idle N2 <mode>
  <peer3>    window T1 T2 T3 idle N2 <mode> <uid> <cmd> <cmd-name> <arguments>
  default    window T1 T2 T3 idle N2 <mode> <uid> <cmd> <cmd-name> <arguments>
Gdzie:
#
staj�c na pocz�tku wiersza oznacza komentarz i jest ca�kowicie pomijane przez program 'ax25d'.

<port name>
nazwa portu AX.25, NetRom lub Rose koresponduj�ca kolejno do plik�w /etc/ax25/axports, /etc/ax25/nrports and /etc/ax25/rsports. Nazwa portu obj�ta jest nawiasem '[]' dla portu AX.25, '<>' dla NetRom, '{}' dla Rose. Mo�na te� inaczej zapisa� to pole stosuj�c 'znak/identyfikator via' przed nazw� portu, pokazuj�c w ten spos�b, �e b�dzie mo�na ��czy� si� do tego interfejsu przez podany tutaj znak. Podamy dalej przyk�ad, kt�ry to zilustruje.

<peer>
znak/identyfikator w�z�a wchodz�cego, dla kt�rego te ustawienia b�d� obowi�zywa�. Je�li nie podasz tutaj numerycznego identyfikatora to ka�dy b�dzie pasowa�.

window
parametr Window dla AX.25 (K) lub MAXFRAME dla tego ustawienia

T1
licznik retransmisji Ramki (T1) w jednoskach p�sekundowych

T2
czas wyczekiwania oprogramowania AX.25 na nast�pn� ramk� przed przygotowaniem odpowiedzi, w jednostkach jednosekundowych.

T3
czas wyczekiwania zanim oprogramowanie AX.25 zamknie bezczynn� ��czno��, mierzone w jednostkach 1 sekundy.

idle
warto�� licznika braku akrywno�ci w sekundach

N2
liczba kolejnych retransmisji, kt�re nast�pi� zanim ��cze zostanie zamkni�te.

<mode>
dostarcza mechanizmu pozwalaj�cego na okre�lenie pewnego typu zezwole�. Podaj�c rozmaite literki, ka�da reprezentuje jakie� zezwolenie, mo�na manipulowa� t� funkcj�. Literki musz� by� albo ma�e albo du�e i musz� by� w jednym ci�gu bez spacji. Oto do one:
        u/U
           UTMP                   - nie u�ywane

        v/V
           Validate call          - nie u�ywane

        q/Q
           Quiet                  - nie prowadzi log-u dla ��czno�ci

        n/N
           check NetRom Neighbour - nie u�ywane

        d/D
           Disallow Digipeaters   - ��czno�� musi by� bezpo�rednia, bez digi
           

        l/L
           Lockout                - odrzuca ��czno��

        */0
           marker                 - ustawia znaczek, nie zmienia zezwole�

     <uid>
        'userid' w Linuxie dla programu, kt�ry b�dzie obs�ugiwa� wchodz�c� ��czn���
       
     <cmd>
        pe�na �cie�ka dost�pu programu, bez �adnych argument�w

     <cmd-name>
        tekst, kt�ry wyst�pi dla tego programu po wydaniu polecenia systemowego 
        'ps' (Najcz�sciej nazwa w�asna programu bez �cie�ki dost�pu).

     <arguments>
        s� to argumenty podawane w wierszu polece� dla <cmd>. Argumenty
        te przybieraj� rozmaite znaczenie w zale�no�ci od poni�szych ustawie�:

        %d Nazwa portu, na kt�rym przyj�to ��czno��.

        %U znak/identyfikator AX.25 do��czonej stacji bez numerka SSID, du�ymi
           literami.

        %u znak/identyfikator AX.25 do��czonej stacji bez numerka SSID, ma�ymi
           literami.

        %S znak/identyfikator AX.25 do��czonej stacji z numerkiem SSID, du�ymi
           literami.

        %s znak/identyfikator AX.25 do��czonej stacji z numerkiem SSID, ma�ymi
           literami.

        %P znak/identyfikator w�z�a, od kt�rego dokonuje si�
           ��czno��, bez numerka SSID, du�ymi literami

        %p znak/identyfikator w�z�a, od kt�rego dokonuje si�
           ��czno��, bez numerka SSID, ma�ymi literami

        %R znak/identyfikator w�z�a, od kt�rego dokonuje si�
           ��czno��, z numerkiem SSID, du�ymi literami

        %r znak/identyfikator w�z�a, od kt�rego dokonuje si�
           ��czno��, z numerkiem SSID, ma�ymi literami
Potrzebna jest jedna sekcja wed�ug powy�szego formatu dla ka�dego interfejsu AX.25, NetRom i Rose, na kt�rym przyjmowane maj� by� wchodz�ce ��czno�ci typu AX.25, NetRom i Rose.

W paragrafie tym s� jeszcze dwa specjalne wiersze, jeden rozpoczyna si� od s�owa 'parameters' a drugi od 'default' (tak, tak, r�ni� si�). Wiersze te s�u�� do specjalnych ce��w.

Wiersz 'default' s�u�y jako siatka-na-wszystko. Wchodz�ce ��czno�ci, kt�re nie maj� w�asnych zezwole� na danym interfejsie <interface_call> dostan� warto�ci domy�lne podane w 'default'. Je�li wpisu 'default' nie ma w og�le to wszystkie wchodz�ce ��czno�ci nie posiadaj�ce w�asnych zezwole� b�d� natychmiast odrzucone bez ostrze�enia.

Wiersz 'parameters' jest troch� bardziej subtelny i to tutaj jest ta pu�apka, o kt�rej wspomina�em u pocz�tku. Jakiekolwiek pole, kt�rejkolwiek deklaracji dla w�z�a wchodz�cego mo�na wype�ni� znaczekiem '*' by uzyska� 'warto�� domy�ln�'. Wiersz 'parameters' jest wierszem, kt�ry deklaruje wspomniane 'warto�ci domy�lne'. Oprogramowanie j�dra z kolei posiada swoje w�asne warto�ci domy�lne, kt�rych u�yje je�li nic nie okre�lisz w wierszu 'parameters'. Pu�apka polega na tym, �e warto�ciustawione wierszem 'parameters' dzia�aj� tylko w d�l, a nie w g�r�. Mo�na mie� wi�cej ni� tylko jeden wpis 'parameters' dla poszczeg�lnych interfejs�w grupuj�c sobie warto�ci domy�lne.

13.2 Prosty przyk�ad pliku ax25d.conf file.

No dobrze, teraz ilustracja:

       # ax25d.conf for VK2KTJ - 02/03/97
       # This configuration uses the AX.25 port defined earlier.

       # <peer> Win T1  T2  T3  idl N2 <mode> <uid> <exec> <argv[0]>[<args....>]

       [VK2KTJ-0 via radio]
       parameters 1    10  *  *  *   *   *    root  /usr/sbin/axspawn axspawn %u +
       VK2XLZ     *     *  *  *  *   *   *
       VK2DAY     *     *  *  *  *   *   *
       NOCALL     *     *  *  *  *   *   L
       default    1    10  5 100 180 5   *    root  /usr/sbin/pms pms -a -o vk2ktj

       [VK2KTJ-1 via radio]
       default    *     *    *   *   *   0    root /usr/sbin/node node

       <netrom>
       parameters 1    10  *  *  *   *   *
       NOCALL     *     *  *  *  *   *   L
       default    *     *  *  *  *   *   0        root /usr/sbin/node node

       {VK2KTJ-0 via rose}
       parameters 1    10  *  *  *   *   *    root  /usr/sbin/axspawn axspawn %u +
       VK2XLZ     *     *  *  *  *   *   *
       VK2DAY     *     *  *  *  *   *   *
       NOCALL     *     *  *  *  *   *   L
       default    1    10  5 100 180 5   *    root  /usr/sbin/pms pms -a -o vk2ktj

       {VK2KTJ-1 via rose}
       default    *     *    *   *   *   0    root /usr/sbin/node node radio
Powy�ej ukazane jest, �e ktokolwiek usi�uj�cy ��czno�ci do znaku `VK2KTJ-0' na porcie AX.25 o nazwie 'radio' otrzyma takie zezwolenia:

Je�li kto� ma ustawione 'NOCALL' zostanie odrzucony, patrz u�ycie literki 'L'.

Wiersz 'parameters' zmienia dwie warto�ci spo�r�d domy�lnych warto�ci j�dra (Windows i T1) oraz wyznacza program /usr/sbin/axspawn program, aby by� odpalony. Ktorakolwiek instancja programu 'axspawn' uruchomiona w ten spos�b b�dzie widoczna po wydaniu polecenia 'ps' w Linuxie jako axspawn. Dwa nast�pne wiersze dostarczaj� definicji dla dw�ch stacji, do kt�rych powy�sze regu�y zostan� zastosowane.

Ostatni wiersz w paragrafie jest definicj� typu siatka-na-wszystko i zostanie zastosowana do wszystkich innych stacji (��cznie z VK2XLZ i VK2DAY je�li mie� b�d� inne numerki SSID ni� -1). Definicja ta ustawia wprost wszystkie warto�ci, dodatkowo odpala wchodz�cym ��czno�ciom typu AX.25 program 'pms' informuj�c go, �e ��czno�� jest typu AX.25 i �e w�a�cicielem jest znak VK2KTJ. (Patrz 'Ustawianie PMS'a' poni�ej).

Nast�pna konfiguracja przyjmuje ��czno�ci do znaku VK2KTJ-1 przez port 'radio'. Odpala ona program 'node' dla wszystkich, kt�rzy si� do niego ��cz�.

Kolejna konfiguracja obs�uguje NetRom. Zauwa� zastosowanie nawias�w znaku-wi�kszo�ci i znaku-mniejszo�ci zamiast nawias�w kwadratowych. One w�a�nie deklaruj� wej�cie do NetRom. Ustawienie jest prostsze i m�wi tylko tyle, �e ktokolwiek wchodzi do stacji przez NetRom na porcie zwanym 'netrom' otrzyma program 'node', chyba �e ma znak 'NOCALL' i wtedy zostanie odrzucony.

Dwie ostanie konfiguracje przeznaczone s� dla wchodz�cych ��czno�ci Rose. Pierwsza dla ludzi, kt�rzy poprzez adres naszego w�z�a Rose wo�aj� znak 'vk2ktj-0' a druga dal tych, co wo�aj� znak 'VK2KTJ-1'. Dzia�aj� one w dok�adnie ten sam spos�b. Zauwa� zastosowane nawiasy, kt�re odr�niaj� port Rose.

Powy�szy przyk�ad jest zmy�lony ale my�l�, �e jasno ilustruje wa�ne cechy sk�adni pliku konfiguracyjnego. Pe�ny opis pliku znajdziesz w podr�czniku systemowym 'man' dla ax25d.conf. Za��czono bardziej szczeg�owy przyk�ad w pakiecie ax25-utils, kt�ry te� si� mo�e przyda�.

13.3 Uruchamianie demona ax25d.

Po edycji wspomnianych dw�ch plik�w mo�na odpali� program ax25d poleceniem:

       # /usr/sbin/ax25d

Gdy program pracuje, w�wczas u�ytkownicy powinni m�c ��czy� si� przez AX.25 do twojego Linuxa. Pami�taj, aby� umie�ci� polecenie ax25d w plikach rc, aby startowa�o za ka�dym razem gdy w�aczasz komputer.

14. Ustawienie w�z�a.

Oprogramowanie w�z�a zosta�o zrobione przez Tomi'ego Manninen tomi.manninen@hut.fi i opiera�o si� g�ownie na programie PMS. Dostarcza ono do�� elastycznych i kompletnych mo�liwo�ci dla w�z�a, kt�re �atwo ustawi�. U�ytkownicy, po ustaleniu ��czno�ci, mog� odpali� Telnet, wykona� dalsze ��czno�ci NetRom, Rose lub AX.25 jak r�wnie� uzuskiwa� rozmaite informacje tak jak Finger, lista W�z�ow i stacji ostanio s�yszanych, itp. W�ze� mo�na ustawi� do�� prosto tak, �e zaserwuje on jak�kolwiek us�ug� dost�pn� pod Linuxem.

Normalnie, 'node' wywo�ywany mo�e by� przez program 'ax25d', odpowie on te� na wezwania wchodz�ce drog� TCP/IP dzi�ki 'inetd', kt�ry wpu�ci u�ytkownika i odpali go dla niego, lub mo�na go uruchomi� z wiersza polece�.

14.1 Utworzenie pliku /etc/ax25/node.conf.

Plik node.conf decyduje o g��wnej konfiguracji w�z�a. Jest prostym plikiem tekstowym, a jego sk�adnia jest taka:

  # /etc/ax25/node.conf
  # configuration file for the node(8) program.
  #
  # Linie rozpoczynaj�ce si� od # s� komentarzami i s� ignorowane.

  # Hostname
  # deklaruje nazw� 'hostname'  dla w�z�a
  hostname        radio.gw.vk2ktj.ampr.org

  # Local Network
  # pozwala na okre�lenie tego co 'local' w celach rewizji zezwole�
  # przy u�yciu node.perms
  localnet        44.136.8.96/29

  # Hide Ports
  # Je�li wpisane, pozwala na ukrycie port�w przed u�ytkownikami. Podane porty
  # nie b�d� wy�wietlane poleceniem (P)orts.
  hiddenports     rose netrom

  # Callserver
  # je�li wpisane, pozwoli u�ytkownikom na dost�p do callserver'a.
  callserver      zone.oh7rba.ampr.org

  # Node Identification.
  # to pojawi si� w zach�cie systemowej w�z�a
  NodeId          LINUX:VK2KTJ-9

  # NetRom port
  # To jest nazwa portu NetRom, kt�ry u�ywany b�dzie do wychodz�cych ��czno�ci
  # z w�z�a 'node'.
  NrPort          netrom

  # Node Idle Timeout
  # Okre�la w sekundach warto�� "idle time" dla ��czno�ci z tym w�z�em
  idletimout      1800

  # Connection Idle Timeout
  # okre�la licznik "idle" dla ��czno�ci uczynionych przez ten w�ze�, w sekundach
  # seconds.
  conntimeout     1800

  # Reconnect
  # Okre�la czy ��czno�� z u�ytkownikami powinna by� ponowiona gdy ich ��czno��
  # z innymi stacjami zosta�a przerwana czy te� maj� by� roz��czeni na dobre.
  # 
  reconnect       on

  # Pseudonimy dla polece�
  # pozwala na uproszczenie uwik�anych polece� w�z�a
  alias           CONV    "telnet vk1xwt.ampr.org 3600"
  alias           BBS     "connect radio vk2xsb"

  # Pseudonimy dla polece� zewn�trzych
  # Pozwala na odpalanie program�w z zewn�trz spod w�z�a 'node'.
  # extcmd <cmdname> <flag> <userid> <command>
  # Flag == 1 to jest jedyna dotychczas stosowana funkcja.
  # <command> jest pisane tak jak dla ax25d.conf
  extcmd          PMS     1       root    /usr/sbin/pms pms -u %U -o VK2KTJ

  # Logging
  # Ustawienie log-u do log-u systemowego. 3 - najbardziej gadatliwe, 
  # 0 - wy��czone.
  loglevel        3

14.2 Utworzenie pliku /etc/ax25/node.perms.

W�ze� 'node' pozwala na ustawienie pewnych zezwole� dla u�ytkownik�w. Zezwolenia te pozwalaj� ci decydowa�, kt�rzy u�ytkownicy mog� u�ywa� opcji takich jak (T)elnet, i (C)onnect, na przyk�ad, a kt�rzy nie mog�. Plik node.perms zawiera w�a�nie te informacje i sk�ada si� z pi�ciu kluczowych p�l. Je�li pole zawiera znaczek '*' to zast�puje cokolwiek. Przydaje si� to do definicji regu� domy�lnych.

     user
        zawiera znak lub u�ytkownik do kt�rego kolejne zezwolenia si� tycz�.
        Numerki SSID s� ignorowane, zatem umie�ci� tutaj nale�y go�y znak.

     method
     ka�dy protok�l i metoda dost�pu mo�e otrzyma� swoje zezwolenia. Na przyklad
     mo�esz zezwoli� u�ytkownikom do��czonym protoko�em AX.25 i NetRom u�ywa�
     opcji (C)onnect, ale zabroni� tego innym, kt�rzy weszli telnetem 
     z nie-lokalnego w�z�a. Drugie pole zatem pozwala okre�lenie regu�
     dla ��czno�ci, kt�re wesz�y r�nymi metodami. Oto te metody:

          method  description
          ------  -----------------------------------------------------------
          ampr    U�ytkownik wszed� telnetem z adresu amprnet (44.0.0.0)
          ax25    U�ytkownik wszed� drog� AX.25
          host    U�ytkownik wszed� odpalaj�c 'node' z wiersza polece�
          inet    U�ytkownik wszed� telnetem z adresu 'non-local'i z poza amprnet
          local   U�ytkownik wszed� telnetem z komputera typu 'local'
          netrom  U�ytkownik wszed� drog� NetRom
          rose    U�ytkownik wszed� drog� Rose
          *       U�ytkownik wszed� jakkolwiek.
    

     port
        Dla u�ytkownik�w wchodz�cych przez AX.25 mo�na udziela� zezwole� osobno
        ka�dy port Ax.25. Pozwala to decydowa� co u�ytkownicy AX.25 mog� robi�
        zale�nie od tego do jakiego portu si� pod��czyli. Trzecie pole zawiera
        nazw� owych port�w, je�li u�ywasz tej funkcji. Dzia�a to tylko dla
        ��czno�ci przez AX.25.

     password
        nieobowi�zkowo, mo�na ustawi� w�ze� tak, �e przedstawi on u�ytkownikom
        zach�t� systemow�, aby wprowadzili has�o zanim si� do��cz�. Przydaje si�
        to do ochrony tych u�ytkownik�w, kt�rzy ustawiony maj� wysoki stopie�
        zezwole�. Je�li czwarte pole ma by� wype�nione to jego warto�� jest 
        has�em, kt�re b�dzie przyj�te.

     permissions
        to pole stoi jako ostanie dla ka�dego wpisu w pliku. Jest ono kodowane
        bitowo tak, �e ka�da us�uga posiada swoj� warto�� bitow�, kt�rej wpisanie
        powoduje, �e zezwolenie na us�ug� jest udzielone lub zabronione. Oto 
        lista us�ug i im koresponduj�cych waro�ci bitowych:

     value   description
     -----   -------------------------------------------------
      1      Zezwolenie na Login
      2      Zezwolenie na (C)onnect drog� AX.25
      4      Zezwolenie na (C)onnect drog� NetRom
      8      Zezwolenie na (T)elnet do 'lokalnych' w�z��w
      16     Zezwolenie na (T)elnet do w�z��w z sieci amprnet (44.0.0.0)
      32     Zezwolenie na (T)elnet do 'nie-lokalnych', w�z��w z poza amprnet
      64     Zezwolenie na (C)onnect drog� AX.25 przez ukryte porty
      128    Zezwolenie na (C)onnect drog� Rose
Aby zakodowa� warto�� zezwole� dla danej regu�y poprostu wybierz te zezwolenia, kt�re chcesz, aby u�ytkownik mia� i dodaj ich warto�ci bitowe. Otrzyman� w ten spos�b cyfr� nale�y umie�ci� w polu nr. 5.

Oto jak mo�na ustawi� plik node.perms:

       # /etc/ax25/node.perms
       #
       # Operatorem w�z�a jest VK2KTJ, posiada has�o 'secret' i wolno mu szystko
       # jak�kolwiek metod� wszed�
       vk2ktj  *       *       secret  255

       # Ci u�ytkownicy s� nie wejd� w og�le
       NOCALL  *       *       *       0
       PK232   *       *       *       0
       PMS     *       *       *       0

       # U�ytkownicy INET te� nie wejd� w og�le  
       *       inet    *       *       0

       # Ci, kt�rzy weszli drog� AX.25,NetRom, Local, Host i AMPR maj� zezwolenie
       # na (C)onnect i (T)elnet do w�z��w 'lokalnych' i amprnet, ale nie innych
       # adres�w IP.
       *       ax25    *       *       159
       *       netrom  *       *       159
       *       local   *       *       159
       *       host    *       *       159
       *       ampr    *       *       159

14.3 Ustawienie w�z�a, aby by� uruchamiany z ax25d.

Program 'node' powinien normalnie by� uruchamiany przez program 'ax25d'. Dokonujemy tego wpisuj�c odpowiednie regu�y w pliku /etc/ax25/ax25d.conf. Na mojej maszynie chcialem, aby u�ytkownicy mieli wyb�r ��czno�ci do w�z�a lub innych program�w us�ugowych. 'ax25d' pozwala w�a�nie na to je�li sprytnie powpisujesz pseudonimy port�w. Dla przyk�adu, stosuj�c powy�sz� konfiguracj� ax25d chc� ustawi� 'node' tak, aby u�ytkownicy ��cz�cy si� do VK2KTJ-1 dostali si� do w�z�a 'node'. Wpisa�em zatem takie wiersze do pliku /etc/ax25/ax25d.conf:

       [vk2ktj-1 via radio]
       default    *     *    *   *   *   0    root /usr/sbin/node node
To oznacza, �e oprogramowanie j�dra Linuxa odpowie na pro�b� o ��czno�� dla znaku 'VK2KTJ-1' na porcie AX.25 nazwanego 'radio', i odpali potem program node.

14.4 Ustawienie w�z�a, aby by� uruchamiany z 'inetd'.

Je�li chcesz, aby u�ytkownicy mogli wej�� telnetem do twojej maszyny i uzyska� dost�p do w�z�a 'node' to nie ma nic prostszego. Najpierw zdecyduj na jaki port u�ytkownicy powinni si� �aczy�. W tym wypadku wybra�em arbitralny numer 4000, cho� Tomi podaje w swojej dokumentacji szczeg�y na temat jak podmieni� zwyczajnego demona telnetu na demona w�z�a 'node'.

Potrzebujesz zmodyfikowa� dwa pliki.

Do pliku /etc/services powiniene� doda�:

      node    4000/tcp        #OH2BNS's node software
a do pliku /etc/inetd.conf dodaj:
       node    stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/node node
Po wykonaniu tego i po restarcie programu 'inetd' u�ytkownicy, kt�rzy wchodz� telnetem na port 4000 w twojej maszynie dostan� zach�t� systemow�, aby si� zalogowa�, i je�li zosta�o to dla nich skonfigurowane to has�o, po podaniu kt�rego pod��czeni zostan� do w�z�a 'node'.

15. Ustawienie programu axspawn.

Program axspawn pozwala wchodz�cym drog� AX.25 stacjom na zalogowanie si� do twojego komputera. Mo�e on zosta� wywo�any programem ax25d w taki sam spos�b jak program 'node'. Nale�y doda� tego typu zapis do pliku /etc/ax25/ax25d.conf, je�li pragniesz, aby u�ytkownicy mogli logowa� si� do twojego komputera:

       default * * * * * 1 root /usr/sbin/axspawn axspawn %u
Je�li wiersz zako�czony zostanie znaczniek '+' to u�ytkownicy, przed zalogowaniem, b�d� musieli uderzy� przycisk 'Return'. Warto�� domy�lna ma to wy��czone. Poszczeg�lne zapisy dla stacji, kt�re wyst�puj� pod tym wierszem spowoduj� uruchomienie programu 'axspawn' podczas wchodz�cej ��czno�ci. Po uruchomieniu, 'axspawn' najpierw sprawdza czy na wierszu polece� ukaza� si� legalny znak/edentyfikator, pozbawia go numerka SSID, a potem sprawdza plik /etc/passwd czy u�ytkownik posiada za�o�one konto. Je�li tak, i has�o jest ""(puste) lub '+', wtedy wpuszcza u�ytkownika. Je�li w polu has�a jest cokolwiek innego to u�ytkownik jest odpytywany o swoje has�o. Przy nieistaniej�cych kontach w pliku /etc/passwd 'axspawn' mo�na ustawi� tak, �e utworzy je sam.

15.1 Utworzenie pliku /etc/ax25/axspawn.conf.

Zachowanie programu axspawn mo�na zmienia� plikiem /etc/ax25/axspawn.conf. Plik ten ma form�:

       # /etc/ax25/axspawn.conf
       #
       # pozwala na automatyczne zak�adanie kont dla u�ytkownik�w
       create    yes
       #
       # wpuszcza u�ytkownika 'go��' je�li wy�ej jest 'no' lub niepowiod�y sie
       # inne rzeczy. Wy�acza sie 'no'.
       guest     no
       #
       #  ID dla groupy lub nazwa konta dla samozak�adania konta
       group     ax25
       #
       # first user id to use
       first_uid 2001
       #
       # maximum user id
       max_uid   3000
       #
       # gdzie umieszcza� katalog domowy dla nowych u�ytkownik�w
       home      /home/ax25
       #
       # pow�oka systemowa dla u�ytkownika
       shell     /bin/bash
       #
       # kojarzenie znak�w z u�ytkownikami dla ��czno�ci wychodz�cych.
       associate yes

Powy�sze osiem ustawialnych prze�acznik�w maj� takie znaczenie:

     #  wskazuje, ze to komentarz

     create
        je�li ustawione na 'yes' to 'axspawn usi�uje sam za�o�y� konto dla 
        u�ytkownika, kt�ry jeszcze nie ma wpisu w pliku  /etc/passwd.

     guest
        pole to okre�la nazw� login-u konta dla ludzi w��czaj�cych si� ale
        nie maj�cych jeszcze konta przy 'create' ustawionym na 'no'. Zwykle
        jest to ax25 lub guest

     group
        to pole okre�la nazw� grupy, jaka zostanie u�yta dla w��czaj�cych si�
        u�ytkownik�w nie maj�cych jeszcze wpisu w pliku  /etc/passwd.

     first_uid
        jest to cyfra pierwszego userid wybieranego automatycznie dla nowych 
        u�ytkownik�w.
     
     max_uid
        jest to najwy�szy numer, jaki b�dzie u�yty dla userid nowych u�ytkownik�w

     home
        to jest katalog domowy (login) dla nowych uzytkownik�w

     shell 
        to okre�la pow�ok� systemow� dla nowych u�ytkownik�w
     
     associate
        to oznaczenie wskazuje czy u�ytkownik, po zalogowaniu si�, wykonuj�cy
        ��czno�� wychodz�c� b�dzie mia� sw�j w�asny znak, czy te� znak twojej
        stacji.

16. Ustawienie PMS.

Program pms to implementacja prostego 'personal message system' napisanego pocz�tkowo przez Alan'a Cox. Dalszy rozw�j podj�ty zosta� przez David'a Brown, N2RGT, dcb@vectorbd.com. Obecnie jest nadal bardzo prosty maj�cy mozliwo�� wys�ania e-mail'a do w�a�ciciela systemu i uzyska� ograniczone informacje maszynie lecz David pracuje nad tym, jak poszerzy� jego mo�liwo�ci i uczyni� go bardziej u�ytecznym.

Pozosta�o wi�c teraz par� prostych plik�w do stworzenia, kt�re udziel� u�ytkownikom pewnych informacji o samym systemie, a potem doda� odpowiedni zapis do pliku ax25d.conf, aby do��czaj�cy si� u�ytkownicy dostali si� do PMS.

16.1 Utworzenie pliku /etc/ax25/pms.motd.

Plik /etc/ax25/pms.motd zawiera 'wiadomo�� dnia', kt�r� u�ytkownicy ujrz� po ustaleniu ��czno�ci i zwyk�ym nag��ku BBS. Ten prosty plik jest tekstowy i wiadomo�� w nim zawarta b�dzie wys�ana do u�ytkownik�w.

16.2 Utworzenie pliku /etc/ax25/pms.info.

Plik /etc/ax25/pms.info r�wnie� ma zawiera� tekstowe, bardziej szczeg�owe informacje na tremat twojej stacji. Informacja w nim zawarta przedstawiana jest u�ytkownikom w odpowiedzi na ich polecenie 'Info' z zach�ty PMS>.

16.3 Kojarzenie znak�w AX.25 z kontami u�ytkownik�w

Gdy jaki� u�ytkownik wysy�a poczt� do znaku AX.25 to 'pms' spodziewa si�, �e znak ten jest w�asno�ci� prawdziwego u�ytkownika z kontem na twojej maszynie. Opisane jest to w osobnej sekcji.

16.4 Dodanie PMS do pliku /etc/ax25/ax25d.conf.

Dodanaie programu 'pms' do pliku /etc/ax25/ax25d.conf jest bardzo proste. Trzeba jednak pami�ta� o jednej malutkiej rzeczy. Dave doda� mo�liwo�� podania argument�w dla PMS na wierszu polece�, kt�re kontroluj� kilkana�cie konwencji zwi�zanych z ko�cem wiersza. Konwencje AX.25 i NetRom oczekuj�, �e 'end-of-line' to 'carriage return', 'linefeed' podczas gdy w unixach to jest poprostu 'newline'.Wi�c, dla przyk�adu, je�li checia�by� doda� zapis, kt�ry oznacza�by, �e nale�y odpali� PMS dla wchodz�cej ��czno�ci przez port AX.25, to dadaj taki wiersz:

       default  1  10 5 100 5   0    root  /usr/sbin/pms pms -a -o vk2ktj
To poprostu odpala program pms m�wi�c mu, �e jest to ��czno�� wchodz�ca drog� AX.25 i �e w�a�cicielem PMS'a jest vk2ktj. Popatrz na podr�cznik systemowy 'man' w sprawie innych argument�w dla innych metod dost�pu.

16.5 Sprawdzenie PMS'a

Aby sprawdzi� czy PMS dzia�a sprubuj tak� komend� z wiersza polece�:

  # /usr/sbin/pms -u vk2ktj -o vk2ktj
Podstaw sw�j w�asny znak w miejsce mojego. Polecenie to odpali PMS m�wi�c mu, �e ma u�ywa� uniksowych konwencji end-of-line, i �e u�ytkownikiem loguj�cym si� jest vk2ktj. Mo�esz zrobi� teraz wszystko to, co u�ytkownicy ��cz�cy si� z zewn�trz.

Dodatkowo m�g�by� poprosi� jak�� inn� stacj�, aby si� do ciebie do��czy�a, aby potwierdzi�, �e ustawienie pliku ax25d.conf dzia�a poprawnie.

17. Ustawienie program�w user_call.

Programy 'user_call' to w rzeczywisto�ci s� 'ax25_call' i 'netrom_call'. Pomu�lane s� one tak, �e mog� by� wezwane z 'ax25d', w celu zautomatyzowania ��czno�ci z odleg�ymi komputerami. Naturalnie mo�na je wywo�a� z wielu innych miejsc, np. z pow�oki systemowej, lub innych demon�w, jak np. programu 'node'.

Przupominaj� w swej prostocie program 'call'. Nie zajmuj� si� obr�bk� �adnych danych, zatem sam musisz zadba� o to jak traktowane b�dzie end-of-line.

Rozpocznijmy od tego jak mo�na ich u�ywa�. Wyobra� sobie, �e posiadasz ma�� sie� w domu i �e jednym komputerem jest Linux spelniaj�cy rol� bramki radiowej, oraz drugi komputer, kt�ry jest w�z�em BPQ. Komputery z��czone s� razem ethernetem.

Noramlnie, u�ytkownicy radiowi, aby m�c ��czy� si� z w�z�em BPQ musieliby robi� to przez digipeating poprzez twojego linuxa, lub po��czy� si� wpierw z programem 'node' na twoim linuxie, a stamt�d wykona� nast�pne po��czenie do w�z�a BPQ.

Wyobra� sobie, �e w�ze� BPQ ma znak VK2KTJ-9 a linux ma port o nazwie 'bpq' obs�uguj�cy AX.25/ethernet. R�wnie� dodajmy, �e bramka radiowa Linux posiada port radiowy 'radio'.

Zapis do pliku /etc/ax25/ax25d.conf wygl�da�by w ten dese�:

       [VK2KTJ-1 via radio]
       default    * * * *   *   *  *
                       root /usr/sbin/ax25_call ax25_call bpq %u vk2ktj-9
i umo�liwi�by u�ytkownikom po��czenie wprost do `VK2KTJ-1' co w gruncie rzeczy jest demonem ax25d pod Linuxem a nast�pnie prze�oczy�oby ich na ��czno�� AX.25 do `VK2KTJ-9' przez interfejs 'bpq'.

Jest ca�y asortyment innych mo�liwych kombinacji, kt�re s� do wypr�bowania. Programy 'netrom_call' oraz 'rose_call' pracuj� w podobny spos�b. Jeden z radioamator�w wykorzysta� t� funkcj�, aby u�atwi� ��czno�� do odleg�ego BBS-u. Noramalnie u�ytkownik musia�by wprowadzi� dlug� strun� polece�, aby wykona� t� ��czno�� wi�c on dokona� wpisu, kt�ry sprawia�, �e wspomniany BBS wygl�da� tak, jakby dost�pny on by� na sieci lokalnej; demon ax25d po�redniczy� w ��czno�ci do odleg�ego BBS-u.

18. Kojarzenie znak�w AX.25 z kontami u�ytkownik�w Linuxa.

Istnieje wiele sutuacji, w kt�rych po��dane jest, aby powi�za� znak z kontem u�ytkownika Linuxa. Jedn� z takich sutuacji by�aby, gdy wielu radioamator�w dziel� ze sob� t� sam� maszyn� a chc� u�ywa� swoich znak�w dla wychodz�cych ��czno�ci. Innym przyk�adem jest PMS, kt�rego u�ytkownicy chcieliby rozmawia� z jakim� u�ytkownikiem na twoim komputerze.

Oprogramowanie AX.25 dostarcza sposobu pozwalaj�cego na skojarzenie znaku z kontem u�ytkownika. Wspominali�my to ju� wcze�niej w sekcji o PMS, ale podkre�lam to raz jeszcze, �eby nie umkn�o to twej uwadze.

Kojarzenia dokonujemy poleceniem 'axparms'. Ota jak wygl�da przyk�ad:

       # axparms -assoc vk2ktj terry
Polecenie to kojarzy powy�szy znak AX.25 vk2ktj z kontem 'terry' na tym komputerze. Wi�c przyk�adowo, ka�da poczta dla vk2ktj z pms-u b�dzie dostarczona do konta 'terry' pod Linuxem.

Zapami�taj, aby wpisa� te kojarzenia do plik�w rc, aby dost�pne by�y za ka�dym razem, gdy odpalasz komputer.

Zauwa�, �e nigdy nie powiniene� kojarzy� znaku z kontem 'root' poniewa� spowoduje to du�o problem�w konfiguracyjnych w innych programach.

19. Jak po��czy� sieciowe oprogramowanie NOS z j�drem linuxa?

Wielu ludzi preferuje kt�r�� z wersji NOS uruchamian� w Linuxie poniewa� oferuj� one wiele cech funkcji, do kt�tych przywykli. Wi�kszo�� tych ludzi chcia�oby r�wnie� mie� tak� mozliwo��, aby NOS m�g� m�wi� do j�dra Linuxa po to, by m�c zaoferowa� jego niekt�re us�ugi dla u�ytkownik�w radiowych.

19.1 ��czenie NOS-a i Linuxa za pomoc� 'fajki'.

Nast�puj�ca informacja jest wk�adem Brandon'a S. Albery, KF8NH, kt�ry wyt�umaczy� jak wzajemnie po��czy� NOS'a uruchomionego pod Linuxem z samym j�drem Linuxa przy u�yciu urz�dzenia 'fajka'.

Poniewa� zar�wno Linux jak NOS obs�uguj� protok� 'slip' mo�liwe jest po��czenie nich obu ustawiaj�c ��cze slip. Kosztownym sposobem mo�naby to zrobi� za pomoc� p�tli kablowej i dw�ch port�w seryjnych; by�oby to powolne ��cze. Linux dostarcza funkcji, kt�ra dost�pna jest na wielu innych Unixo-podobnych systemach operacyjnych, zwanej 'fajk�'. S� to specjalne pseudo interfejsy, kt�re przedstawiaj� si� dla oprogramowania jako standardowe urz�dzenia tty, lecz faktycznie s� tylko p�tlami do nast�pnej 'fajki'. Urz�dzenia te mog� by� u�ywane je�li program pierwszy otworzy je ze strony 'master', a nast�pnie program drugi ze strony 'slave'. Gdy oba ko�ce zostan� otworzone, w�wczas programy mog� si� komunikowa� ze sob� pisz�c poprostu literki przez 'fajk�' jakby to by�o normalne urz�dzenie terminalowe.

Zanim po��czysz jak�� wersj� NOS-a lub innego programu z jadrem Linuxa, wpierw musisz wybra� jak�� 'fajk�'. Znajdziesz j� szukaj�c w katalogu '/dev'. Ko�c�wki 'master' nazywaj� si� ptyp[1-f] a ko�c�wki 'slave' znane s� jako: ttyp[1-f]. Pami�taj, �e wyst�puj� parami. Je�li we�miesz 'fajk�' /dev/ptypf jako ko�c�wk� 'master' to musisz dobra� 'fajk�' /dev/ttypf jako 'slave'.

Po wybraniu pary urz�dze� 'fajka', nale�y przypisa� ko�c�wk� 'master' dla j�dra a ko�c�wk� 'slave' dla programu NOS poniewa� j�dro Linuxa rozpoczyna jako pierwsze, a 'master' musi by� otworzone na pocz�tku. Linux, warto wiedzie�, powinien mie� odmienny IP adres od adresu NOS-a, zatem musisz mu przypisa� unikalny adres, je�li jeszcze tego nie uczyni�e�.

'Fajk�' ustawiamy tak samo jak urz�dzenie seryjne, wi�c aby utworzy� ��cze slip na j�drze Linuxa m�g�by� u�y� co� takiego:

       # /sbin/slattach -s 38400 -p slip /dev/ptypf &
       # /sbin/ifconfig sl0 broadcast 44.255.255.255 pointopoint 44.70.248.67 /
               mtu 1536 44.70.4.88
       # /sbin/route add 44.70.248.67 sl0
       # /sbin/route add -net 44.0.0.0 netmask 255.0.0.0 gw 44.70.248.67
W tym przyk�adzie j�dro linuxa otrzyna�o adres IP 44.70.4.88 a program NOS adres IP 44.70.248.67. Polecenie 'route' w ostatnim wierszu instruuje j�dro linuxa, �e wszelkie datagramy z przeznaczeniem dla amprnet-u maj� i�� poprzez ��cze slip utworzone poleceniem slattach. Zwykle polecenia powy�sze umie�ci� nale�a�oby w w plikach /etc/rc.d/rc.inet2 po tym jak wszystkie inne ustawienia siciowe zostan� wykonane, po to, aby ��cze slip by�o dost�pne po prze�adowaniu komputera. Uwaga: nie ma powod�w, aby u�ywa� cslip zamiast slip gdy� to w�a�ciwe redukuje osi�gi poniewa� ��cze to jest virtualne i zachodzi wystarczaj�co szybko, a uprzenia kompresja nag��wk�w zabiera wi�cej czasu ani�eli przesy� nieskompresowanych datagram�w.

Ustawienie ��cza po stronie NOS-a mo�na pokusi� si� i zrobi� tak:

       # interfejs mo�na nazwa� jak ci si� podoba. ja nazwa�em go dla wygody
       # 'linux'
       #
       attach asy ttypf - slip linux 1024 1024 38400
       route addprivate 44.70.4.88 linux
Polecenia te utworz� port slip zwany 'linux' na 'fajce' z ko�c�wk� 'slave' i do��cz� go do jadra linuxa, dodadz� '�cie�k�', aby ��cze pracowa�o. Po wystartowaniu NOS-a pod Linuxem powiniene� m�c 'zapingowa�' Linuxa i odwrotnie. Je�li nie, posprawdzaj, �e nie pope�ni�e� �adnych b��d�w, szczeg�lnie przy adresach i na ko�c�wkach 'fajek'.

20. Zapisy w pliku /proc.

System plik�w /proc zawiera pewn� liczb� plik�w zwi�zanych bezpo�rednio z oprogramowaniem j�dra dla AX.25 i NetRom. U�ywane s� one g�ownie przez programy z pakietu ax25-utils ale maj� taki format,�e by� mo�e chcia�by� je przeczyta�. Foramt jest naprawd� �atwy i nie s�dz�, �e trzeba wiele t�umaczy�.

     /proc/net/arp
         zawiera map� dla protoko�u Address Resolution pomi�dzy adresami IP
         a adresami protoko�u warstwy MAC. Te obejmuj� AX.25, ethernet i niekt�re
         protoko�y wartstwy MAC
  
     /proc/net/ax25
         zawiera list� otwartych gniazd AX.25. Mog� one albo slucha� na
         nadchodz�ce ��czno�ci lub s� aktywne.

     /proc/net/ax25_bpqether
         zawiera map� dla AX.25 a BPQ o znakach

     /proc/net/ax25_calls
         zawiera map� o userid i znakach ustawion� przez polecenie
         axparms -assoc command.

     /proc/net/ax25_route
         zawiera informacj� na temat �cie�ki digipeater�w

     /proc/net/nr
         zawiera list� gniazd NetRom, kt�re s� otwarte na skutek tego, �e 
         sluchaj� lub, �e s� aktywne.

     /proc/net/nr_neigh
         zawiera informacje o s�siadach, o kt�rych NetRom jest �wiadome.

     /proc/net/nt_nodes
         zawiera informacje o w�z�ach znanych dla oprogramowania NetRom

     /proc/net/rose
         zawiera list� otwartych gniazd Rose na skutek tego, �e albo s�uchaj�
         albo s� aktywne
      
     /proc/net/Rose_nodes
         zawiera map� o docelowych stacjach Rose przez s�siad�w Rose

     /proc/net/rose_neigh
         zawiera list� w�z��w, kt�re Rose zna

     /proc/net/rose_routes
         zawiera list� wszystkich aktywnych ��czy Rose

21. Przyk�adowe konfiguracje.

Podane s� poni�ej przyk�ady niekt�rych typowych konfiguracji. S� to tylko rady poniewa� jest tyle sposob�w ustawienia swojej sieci ile istnieje sieci do skonfigurawania, ale te mog� przyda� ci si� na pocz�tek.

21.1 Ma�a sie� z linuxem jako routerem dla lokalnej sieci radiowej

Wielu z was posiada ma�e, lokalne sieci w domu i chcecie pod�aczy� te komputery do swojej lokalnej sieci radiowej. W�a�nie takiego uk�adu u�ywam sam w domu. Zadba�em o to, aby dosta� odpowiedni� liczb� w�a�ciwych adres�w, tak, aby mo�na by�o je uchwyci� jednym routingiem dla wygody i u�ywam ich na swojej lokalnej sieci ethernet. Wasz koordynator adres�w IP pomo�e wam w tym r�wnie� je�li chcecie tego sprobowa�. Adresy mojej lokalne sieci Ethernet tworz� podsekcj� adres�w sieci radiowej. Nast�puj�ce ustawienie jest rzeczywist� dla linuxa jako routera na mojej sieci w domu:

         ---                                .
          | Network       /---------\     .    Network
          | 44.136.8.96/29|         |    .     44.136.8/24        \ | /
          |               | Linux   |   .                          \|/
          |               |         |  .                            |
          |          eth0 | Router  |  .  /-----\    /----------\   |
          |---------------|         |-----| TNC |----| Radio    |---/
          |   44.136.8.97 |  and    |  .  \-----/    \----------/
          |               |         | sl0
          |               | Server  | 44.136.8.5
          |               |         |    .
          |               |         |     .
          |               \_________/       .
         ---                                     .      .   .    .    . .
  #!/bin/sh
  # /etc/rc.net
  # To ustawienie dostarcza jednego portu AX.25 w KISS i jednego interfejsu
  # Ethernet.

  echo "/etc/rc.net"
  echo "  Configuring:"

  echo -n "    loopback:"
  /sbin/ifconfig lo 127.0.0.1
  /sbin/route add 127.0.0.1
  echo " done."

  echo -n "    ethernet:"
  /sbin/ifconfig eth0 44.136.8.97 netmask 255.255.255.248 \
                  broadcast 44.136.8.103 up
  /sbin/route add 44.136.8.97 eth0
  /sbin/route add -net 44.136.8.96 netmask 255.255.255.248 eth0
  echo " done."

  echo -n "    AX.25: "
  kissattach -i 44.136.8.5 -m 512 /dev/ttyS1 4800
  ifconfig sl0 netmask 255.255.255.0 broadcast 44.136.8.255
  route add -host 44.136.8.5 sl0
  route add -net 44.136.8.0 window 1024 sl0

  echo -n "    Netrom: "
  nrattach -i 44.136.8.5 netrom

  echo "  Routing:"
  /sbin/route add default gw 44.136.8.68 window 1024 sl0
  echo "    default route."
  echo done.

  # end

  /etc/ax25/axports

       # name  callsign        speed   paclen  window  description
       4800    VK2KTJ-0        4800    256     2       144.800 MHz

  /etc/ax25/nrports

       # name  callsign        alias   paclen  description
       netrom  VK2KTJ-9        LINUX   235     Linux Switch Port

  /etc/ax25/nrbroadcast

       # ax25_name     min_obs def_qual        worst_qual      verbose
       4800            1       120             10              1
W j�drze trzeba uaktywni� IP_FARWARDING.

Pliki konfiguracyjne AX.25 s� mniej wi�cej takie same ja przyk�ady we wcze�niejszych sekcjach, wi�c zajrzyj do nich gdy trzeba.

Zdecydowa�em si� przypisa� adres IP dla portu radiowego, kt�ry nie na�e�y do bloku mojej domowej sieci. Nie musia�em tak robi�, mo�na by�o �mia�o u�y� 44.136.8.97 na tym porcie.

44.136.8.68 to moja lokalna bramka do enkapsulacji IPIP, zatem tutaj kieruj� �cie�k� domy�ln�.

Ka�dy komputer na sieci Ethernet ma �cie�k�:

       route add -net 44.0.0.0 netmask 255.0.0.0 \
               gw 44.136.8.97 window 512 mss 512 eth0
Stosowanie parametr�w mss i window oznacza, �e uzyskuj� maksymalne osi�gi zar�wno na p��czeniach Ethernet jak i radiowych.

 - na routerze mam odpalone rzownie� ftp, http, smail i inne demony wi�c jest on
   jedynym komputerem, kt�ry innym serwuje us�ugi

 - m�j router to pokorne 386DX20 z 20 Mb twardego dysku i bardzo minimaln� wersj�
   linuxa.

21.2 Konfiguracja przyk�adowa dla bramki z enkapsulacj� IPIP.

Linux jest obecnie pospolicie u�ywany jako bramka dla enkapsulacji TCP/IP po ca�ym �wiecie. Nowy sterownik 'tunnel' obs�uguje wielokrotne �cie�ki enkapsulacji i sprawia, �e demon ipip jest przestarza�y.

Typowa konfiguracja wyg��da�aby w takowy spos�b:

         ---                                .
          | Network       /---------\     .    Network
          | 154.27.3/24   |         |    .     44.136.16/24       \ | /
          |               | Linux   |   .                          \|/
          |               |         |  .                            |
          |          eth0 | IPIP    |  .  /-----\    /----------\   |
       ---|---------------|         |-----| TNC |----| Radio    |---/
          |   154.27.3.20 | Gateway |  .  \-----/    \----------/
          |               |         | sl0
          |               |         | 44.136.16.1
          |               |         |    .
          |               |         |     .
          |               \_________/       .
         ---                                     .      .   .    .    . .

 Pliki kt�rymi trzeba si� zaj�� to:

  # /etc/rc.net
  # ustawiamy tutaj jeden port radiowy AX.25 w trybie KISS, jeden Ethernet,
  # u�ywamy sterownika 'tunnel' do IPIP encap/decapsulation
  # 
  #
  echo "/etc/rc.net"
  echo "  Configuring:"
  #
  echo -n "    loopback:"
  /sbin/ifconfig lo 127.0.0.1
  /sbin/route add 127.0.0.1
  echo " done."
  #
  echo -n "    ethernet:"
  /sbin/ifconfig eth0 154.27.3.20 netmask 255.255.255.0 \
                  broadcast 154.27.3.255 up
  /sbin/route add 154.27.3.20 eth0
  /sbin/route add -net 154.27.3.0 netmask 255.255.255.0 eth0
  echo " done."
  #
  echo -n "    AX.25: "
  kissattach -i 44.136.16.1 -m 512 /dev/ttyS1 4800
  /sbin/ifconfig sl0 netmask 255.255.255.0 broadcast 44.136.16.255
  /sbin/route add -host 44.136.16.1 sl0
  /sbin/route add -net 44.136.16.0 netmask 255.255.255.0 window 1024 sl0
  #
  echo -n "    tunnel:"
  /sbin/ifconfig tunl0 44.136.16.1 mtu 512 up
  #
  echo done.
  #
  echo -n "Routing ... "
  source /etc/ipip.routes
  echo done.
  #
  # end.

  and:

       # /etc/ipip.routes
       # This file is generated using the munge script
       #
       /sbin/route add -net 44.134.8.0 netmask 255.255.255.0 tunl0 gw 134.43.26.1
       /sbin/route add -net 44.34.9.0 netmask 255.255.255.0 tunl0 gw 174.84.6.17
       /sbin/route add -net 44.13.28.0 netmask 255.255.255.0 tunl0 gw 212.37.126.3
          ...
          ...
          ...

  /etc/ax25/axports

       # name  callsign        speed   paclen  window  description
       4800    VK2KTJ-0        4800    256     2       144.800 MHz

Niekt�re uwagi do zanotowania:

 - Nowy sterownik 'tunnel' u�ywa pola gw w tablicach routingowych w miejsce
   parametru 'pointopoint' do okre�lenia adresu odleg�ej bramki IPIP. Oto 
   dlaczego obecnie obs�uguje wielokrotne �cie�ki na ka�dym interfejsie.

 - Mo�na ustawi� dwa interfejsy sieciowe z tym samym adresem. W tym przyk�adzie 
   zar�wno interfejs sl0 jak i tunl0 przyj�y adres IP portu radiowego. Czyni 
   si� tak w tym celu, aby odleg�a bramka widzia�a poprawne adresy na enkapsulo-
   wanych datagramach wysy�anych do niej z twojej bramki.

 - polecenia 'route' do okre�lania enkapsulowanych �cie�ek mo�na wygenerowa�
   u�ywaj�c modyfikowanej wersji "skryptu munge". Podane jest to ni�ej. Polecenia
   route wpisane by�yby potem do osobnego pliku i czytane przez bash
   z /etc/ipip.routes (za�o�ywszy, �e nazwa�e� plik z poleceniami routingu nazw�
   /etc/ipip.routes) tak jak na ilustracji. Plik �r�d�owy musi mie� format 
   w stylu polece� 'route' pod NOS-em. 

 - Zauwa� stosowanie argumentu 'window' dla polecenia 'route'. Ustawienie tego
   parametru na w�a�ciw� warto�� polepsza osi�gi na ��czu radiowym

Oto nowy skrypt 'tunnel-munge':

  #!/bin/sh
  #
  # From: Ron Atkinson <n8fow@hamgate.cc.wayne.edu>
  #
  #  This script is basically the 'munge' script written by Bdale N3EUA
  #  for the IPIP daemon and is modified by Ron Atkinson N8FOW. It's
  #  purpose is to convert a KA9Q NOS format gateways route file
  #  (usually called 'encap.txt') into a Linux routing table format
  #  for the IP tunnel driver.
  #
  #        Usage: Gateway file on stdin, Linux route format file on stdout.
  #               eg.  tunnel-munge < encap.txt > ampr-routes
  #
  # NOTE: Before you use this script be sure to check or change the
  #       following items:
  #
  #     1) Change the 'Local routes' and 'Misc user routes' sections
  #        to routes that apply to your own area (remove mine please!)
  #     2) On the fgrep line be sure to change the IP address to YOUR
  #        gateway Internet address. Failure to do so will cause serious
  #        routing loops.
  #     3) The default interface name is 'tunl0'. Make sure this is
  #        correct for your system.

  echo "#"
  echo "# IP tunnel route table built by $LOGNAME on `date`"
  echo "# by tunnel-munge script v960307."
  echo "#"
  echo "# Local routes"
  echo "route add -net 44.xxx.xxx.xxx netmask 255.mmm.mmm.mmm dev sl0"
  echo "#"
  echo "# Misc user routes"
  echo "#"
  echo "# remote routes"

  fgrep encap | grep "^route" | grep -v " XXX.XXX.XXX.XXX" | \
  awk '{
          split($3, s, "/")
          split(s[1], n,".")
          if      (n[1] == "")    n[1]="0"
          if      (n[2] == "")    n[2]="0"
          if      (n[3] == "")    n[3]="0"
          if      (n[4] == "")    n[4]="0"
          if      (s[2] == "1")   mask="128.0.0.0"
          else if (s[2] == "2")   mask="192.0.0.0"
          else if (s[2] == "3")   mask="224.0.0.0"
          else if (s[2] == "4")   mask="240.0.0.0"
          else if (s[2] == "5")   mask="248.0.0.0"
          else if (s[2] == "6")   mask="252.0.0.0"
          else if (s[2] == "7")   mask="254.0.0.0"
          else if (s[2] == "8")   mask="255.0.0.0"
          else if (s[2] == "9")   mask="255.128.0.0"
          else if (s[2] == "10")  mask="255.192.0.0"
          else if (s[2] == "11")  mask="255.224.0.0"
          else if (s[2] == "12")  mask="255.240.0.0"
          else if (s[2] == "13")  mask="255.248.0.0"
          else if (s[2] == "14")  mask="255.252.0.0"
          else if (s[2] == "15")  mask="255.254.0.0"
          else if (s[2] == "16")  mask="255.255.0.0"
          else if (s[2] == "17")  mask="255.255.128.0"
          else if (s[2] == "18")  mask="255.255.192.0"
          else if (s[2] == "19")  mask="255.255.224.0"
          else if (s[2] == "20")  mask="255.255.240.0"
          else if (s[2] == "21")  mask="255.255.248.0"
          else if (s[2] == "22")  mask="255.255.252.0"
          else if (s[2] == "23")  mask="255.255.254.0"
          else if (s[2] == "24")  mask="255.255.255.0"
          else if (s[2] == "25")  mask="255.255.255.128"
          else if (s[2] == "26")  mask="255.255.255.192"
          else if (s[2] == "27")  mask="255.255.255.224"
          else if (s[2] == "28")  mask="255.255.255.240"
          else if (s[2] == "29")  mask="255.255.255.248"
          else if (s[2] == "30")  mask="255.255.255.252"
          else if (s[2] == "31")  mask="255.255.255.254"
          else                    mask="255.255.255.255"

  if (mask == "255.255.255.255")
          printf "route add -host %s.%s.%s.%s gw %s dev tunl0\n"\
                  ,n[1],n[2],n[3],n[4],$5
  else
          printf "route add -net %s.%s.%s.%s gw %s netmask %s dev tunl0\n"\
                  ,n[1],n[2],n[3],n[4],$5,mask
   }'

  echo "#"
  echo "# default the rest of amprnet via mirrorshades.ucsd.edu"
  echo "route add -net 44.0.0.0 gw 128.54.16.18 netmask 255.0.0.0 dev tunl0"
  echo "#"
  echo "# the end"

22. Programowanie warstwy sieciowej AX.25, NetRom i Rose.

Najwi�ksz� bodaj�e zalet� stosowania protoko��w radioamatorskiego radia packet opartego o j�dro linuxa jest �atwo��, z jak� mo�esz pisa� aplikacje i programy i je na nim u�ywa�.

Cho� temat Programowania Sieci pod Unixem przekracza ramy tego� dokumentu, to jednak opisz� tutaj elementarne szczeg�y dotycz�ce jak wykorzysta� protoko�y AX.25, NetRom i Rose wewn�trz swojego oprogramowania.

22.1 Rodziny adres�w.

Programowanie sieciowe pod Linuxem dla AX.25, NetRom i Rose przypomina programowanie dla TCP/IP. Najwi�sz� r�nic� jest stosowana rodzina adresu i jego struktura, kt�r� nale�y poprzekr�ca� w odpowiednie miejsce.

Nazwy rodziny adres�w dla AX.25, NetRom i Rose to kolejno AF_AX25, AF_NETROM oraz AF_ROSE.

23. Pliki nag��wkowe.

Zawsze nale�y do��czy� plik 'ax25.h', 'netrom.h' i rose.h' je�li masz do czynienia z tymi protoko�ami. Prosty szkielet g�rnej cz�ci wygl�da�by tak:

Dla AX.25:

       #include <ax25.h>
       int s, addrlen = sizeof(struct full_sockaddr_ax25);
       struct full_sockaddr_ax25 sockaddr;
       sockaddr.fsa_ax25.sax25_family = AF_AX25
Dla NetRom:
       #include <ax25.h>
       #include <netrom.h>
       int s, addrlen = sizeof(struct full_sockaddr_ax25);
       struct full_sockaddr_ax25 sockaddr;
       sockaddr.fsa_ax25.sax25_family = AF_NETROM;
Dla Rose:
       #include <ax25.h>
       #include <rose.h>
       int s, addrlen = sizeof(struct sockaddr_rose);
       struct sockaddr_rose sockaddr;
       sockaddr.srose_family = AF_ROSE;

23.1 Kwestia znak�w i przyk�ady.

W bibliotekach /lib/ax25.a zawartych w pakiecie progam�w narz�dziowych ax25-utils znajduj� si� wbudowane rutyny konweruj�ce znaki wywo�awcze. Je�li chcesz mo�esz napisa� swoje w�asne.

Program narz�dziowy user_call jest wy�mienitym przyk�adem na pocz�tek. �r�d�a dla tych rutyn zawarte s� w pakiecie program�w narz�dziowych AX.25-utils. Po sp�dzeniu paru chwil pracuj�c nad nimi zauwa�ysz, �e 90 procent roboty to przygotowanie otworzenia 'socket-u'. Wykonanie ��czno�ci jest �atwe podczas gdy przygotowanie zajmuje troch� czasu.

Przyk�ady s� na tyle proste, �e nie wprowadzaj� zamieszania. Je�li masz jakie� pytanie to kieruj je na list� linux-hams, gdzie znajd� si� ludzie gotowi udziel� ci odpowiedzi.

24. Dyskusja zwi�zana z Radiem Amatorskim i Linuxem.

Jest wiele miejsc, gdzie dyskutuje si� na temat Radio Amatorskiego i Linuxa, na przyk�ad na comp.os.linux.* lub na li�cie pocztowej vger.rutgers.edu. Inne miejsca, gdzie si� to czyni, to listy pocztowe tcp-group na ucsd.edu (ojczyzna dyskusji na temat TCP/IP i radia amatorskiego), jak r�wnie� kana� #linpeople w sieci linuxnet na IRC.

Aby zapisa� si� na list� dyskusyjn� linux-hams, wy�lij poczt� do:

       Majordomo@vger.rutgers.edu
z tekstem:
subscribe linux-hams
w cz�sci listu. Wiersz 'subject:' jest pomijany.

Archiwum listy linux-hams znajduje si� na: http://zone.pspt.fi/archive/linux-hams/ oraz na http://zone.oh7rba.ampr.org/archive/linux-hams/. Staraj si� zajrze� tam zanim rozpoczniesz dyskusj� poniewa� odpowiedziano tam na wiele powszechnych pyta�.

Aby zapisa� si� na list� tcp-group, wy�lij list do:

       listserver@ucsd.edu
z tekstem:
       subscribe tcp-group
w cz�sci listu.

Zauwa�, �e lista tcp-group jest przeznaczona g��wnie do dyskusji o zaawansowanych protoko�ach, kt�rych TCP/IP jest przyk�adem, w Radiu Amatorskim. Nie zadaje si� tam pyta� dotycz�cych Linuxa.

25. Podzi�kowania.

Nast�puj�ce osoby przyczyni�y si� do stworzenia tego dokumentu na przer�ne sposoby, w spos�b �wiadomy lub nie�wiadomy. Podaj� ich bez szczeg�lnego uszeregowania (tak jak pami�tam): Jonathon Naylor, Thomas Sailer, Joerg Reuter, Rot Atkinson, Alan Cox, Craig Small, John Tanner, Brandon Allbery.

26. Prawa autorskie.

AX25-HOWTO, informacja na temat jak zainstalowa� i ustawi� niekt�re z wa�niejszych pakiet�w obs�uguj�cych AX.25 pod Linuxem.
Copyright © 1996 Terry Dawson.
Jest to oproramowanie darmowe; mo�e by� modyfikowane i rozprowadzane na warunkach Og�lnej Licencji Publicznej GNU opublikowanej przez Free Software Foundation; licencja o wersji numer 2, lub dowolnie, jakakolwiek p�niejsza.

Program ten rozprowadzany jest z nadziej�, �e b�dzie u�yteczny, lecz BEZ JAKIEJKOLWIEK GWARANCJI; nawet bez gwarancji, �e moze by� SPRZEDAWANY lub U�YTECZNY DLA JAKIEGOKOLWIEK CELU. Wi�cej szczeg��w znajdzesz w Og�lnej Licencji Publicznej GNU.

Powiniene� by� otrzyma� egzemplarz Og�lnej Licencji Publicznej z tym programem; je�li nie to napisz do:

Free Software Foundation, Inc., 657 Mass Ave, Cambridge, MA 02139, USA.

27. Od t�umacza.

AX25-HOWTO - t�umaczenie na j�zyk polski. Informacja jak zainstalowa� i ustawi� niekt�re z najwa�niejszym pakiet�w do obs�ugi protoko�u AX.25 pod Linuxem.
Copyright © 1997 Benedict P. Barszcz.

Wiele termin�w, kt�re w tym dokumencie zastosowa�em mo�e brzmie� dziwnie w uszach polskiego czytelnika. Przepraszam, wynika to z tego, �e polska terminologia radia packet jest mi zupe�nie nie znana. Radioamatorem zosta�em tutaj w USA i polskie nazewnictwo nie by�o wymogiem do egzaminu. To jest b��d.

Niekt�rych zwrot�w nie t�umaczy�em ze wzg��dow na ich ewidentno��, ale na pewno w tym miejscu si� grubo myl�. Inne zwroty s� niezgrabne i w tym miejscu masz szerokie pole do popisu, czytelniku. �lij poprawki do poseidon@ziplink.net. Zwroty idiomatyczne stara�em si� zast�powa� naszymi, polskimi odpowiednikami. Czasem przesadzi�em, albo zupe�nie min��em si� z celem:-)

Mam wra�enie, �e pope�ni�em te� b��dy merytoryczne. Nie poprawi�em ich bo nie wiem gdzie:-).

S� te� neologizmy, kt�re nie zosta�y konsekwentnie u�ywane w dokumencie, np. D�wi�koModem.

Fragmenty w skrypcie 'munge' nie s� tlumaczone poniewa� nale�� do pliku i s� komentarzem autora pliku.

Zmiany w stosunku do orygina�u:

port 4000.

Port 4000 i port 3694/tcp dla node przez inetd; autor nie by� konsekwentny. Wybra�em port 4000.

odwo�ania.

Odwa�anie do Net-2-HOWTO zamieni�em na NET-3-HOWTO wskazuj�c jednocze�nie na jego polskie t�umaczenie. Zdaje si�, �e Net-2-howto ju� nie istnieje.

nazwisko Pana Reuger.

W jednym z odwo�a�, Terry poda� tylko imi�, a na innym miejscu r�wnie� nawisko. Dla czytelno�ci w pierwszym wypadku poda�em zar�wno imi� jak i nazwisko.

budowa j�dra.

kolejno�� komend budowy j�dra poprawiona, aby faktycznie dzia�alo tak, jak autor zamierzy�. cd /usr/src postawione przed mv linux linux.old. Odci��em te� �cie�k� od nazwy pliku ax25-utils-12.tar.gz tak, aby zadzia�a�o zgodnie z zamierzeniem autora.

27.1 Podzi�kowania.

Bardzo serdecznie chcia�bym podzi�kowa� Terry'emu Dawson, �e napisa� ten dokument. Dopiero przy t�umaczeniu go, zrozumia�em jaki kawa� roboty odwali�!

Chcia�bym podzi�kowa� Bartkowi Maruszewskiemu, Piotrowi T�czy�skiemu oraz Piotrowi Pogorzelskiemu za (�wiadom� i nie �wiadom�) pomoc i natchnienie, aby ten dokument powsta�.

Jednocze�nie chcia�bym przypomnie� Waldkowi Ogonowskiemu, SP2ONG, �e to on jest wszystkiemu winiem - zarazi� mnie Linuxem i nie wskaza� kliniki, gdzie sie to paskuctwo leczy:-).

Oraz dzi�kuje wszystkim, kt�rzy nade�l� poprawki, kt�re na pewno udoskonal� to t�umaczenie.

# #

Hosting by: Hurra Communications Sp. z o.o.
Generated: 2007-01-26 18:02:23