ftape-HOWTO - streamery w Linuxie - jak to zrobi�

Autor : Kevin Johnson, <kjj@pobox.com>
v2.0, 15 Marca 1997
Wersja polska : Jakub Chmielewski yacoob@manager.ae.wroc.pl
v0.99.1, 6 lipca 1997 roku.


Dokument ten zawiera najwa�niejsze przykazania dotycz�ce sterownika ftape. Sterownik ten obs�uguje nap�dy zgodne z QIC-40, QIC-80, QIC-3010 i QIC-3020. Standardy QIC-3010 i QIC-3020 znane s� te� jako 'Travan' (TR-2 i TR-3). Nap�dy te ��cz� si� z komputerem przez kontroler dyskietek (FDC). Niniejszy tekst nie dotyczy urz�dze� SCSI ani streamer�w zgodnych z QIC-02. Nap�dy DAT zazwyczaj (zawsze?) komunikuj� si� z komputerem przez sterownik SCSI. Tekst ten jest jednym z wielu dokument�w HOWTO. List� tych prac mo�na znale�� tutaj a same dokumenty mo�na �ci�gn�� przez ftp z ftp.icm.edu.pl, ftp.pwr.wroc.pl (to s� polskie mirrory) lub z sunsite.unc.edu:pub/Linux/doc/HOWTO. Mo�na te� je ogl�da� na WWW - ka�dy mirror LDP

1. Legalno�ci

Niniejszy dokument (ftape-HOWTO) mo�e by� reprodukowany i rozprowadzany w ca�o�ci pod nast�puj�cymi warunkami:

Copyright (c) 1993-1996 by Kai Harrekilde-Petersen
Email: khp@dolphinics.no

Copyright (c) 1996-1997 by Kevin Johnson
Email: kjj@pobox.com

T�umaczenie na j�zyk polski:
Copyright (c) 1997 by Jakub Chmielewski
Email: yacoob@manager.ae.wroc.pl

Linux ftape-HOWTO jest darmowy; mo�esz go kopiowa�, modyfikowa� zachowuj�c jednak postanowienia wesji drugiej (i nast�pnych) Licencji GNU General Public Licence opublikowanej przez Free Software Foundation.

Dokument ten zosta� napisany aby pom�c/usprawni� prac� u�ytkownik�w systemu Linux, jednak autor NIE DAJE �ADNYCH GWARANCJI. Wi�cej szczeg��w znajdziesz w GNU General Public Licence.

Autor zach�ca do kopiowania i dytrybucji niniejszego dokumentu w celach prywatnych jak i komercyjnych, pod warunkiem, �e pozostaj� one w zgodzie z zaleceniami GNU General Public Licence. Oznacza to, �e mo�na go kopiowa� jednak bez �adnych op�at (z wyj�tkiem tych pokrywaj�cych koszty reprodukcji) - czyli bez zysku. Autor (no i t�umacz) wyra�a niniejszym zgod� na reprodukowanie swojej pracy w jakiejkolwiek postaci - fizycznej b�d� elektronicznej.

Uwaga! Prace oparte na Linux ftape-HOWTO (w szczeg�lno�ci t�umaczenia) musz� by� dost�pne zgodnie z GNU General Public Licence i oryginalny copyright musi zosta� nienaruszony. Je�li doda�e� nowe informacje do tego dokumentu, musisz utworzy� jego tekst �r�d�owy (tzn w formacie SGML) aby m�c go uaktualnia�. Prze�lij, prosz� swoje uaktualnienia do autora: kjj@pobox.com. Pozwoli to na do��czenie twoich informacji do orygina�u i pozwoli wszystkim si� z nimi zapozna�.

Autor zach�ca do za��czania niniejszego dokumentu do dokumentacji twoich program�w. Zgodnie z wcze�niejszym zezwoleniem mo�esz ten tekst drukowa� lub w innej formie przekazywa� osobom trzecim (oczywi�cie zachowuj�c copyright). Mo�esz tak�e, je�li uznasz to za stosowne do��czy� odpowiedni ,,dodatek instalacyjny'' dotycz�cy twojego programu lub zmieni� tre�� odpowiednich rozdzia��w.

Autor chcia�by by� informowany o jakichkolwiek planach publikowania tego tekstu w celach komercyjnych. Zapewni to Tobie dost�p do aktualnych wersji dokumentu. Je�li zdarzy si�, �e jego nowsza wersja b�dzie mia�a ukaza� si� lada dzie�, mo�e zechcesz poczeka� z publikacj� twojej pracy do czasu ukazania si� naj�wie�szej wersji.

Je�li rozprowadzasz ten dokument w celach komercyjnych, wszelkie warto�ci materialne (finansowo p�ynne) jak i wydrukowane egzemplarze dokumentu przekazane autorowi spotkaj� si� z jego wielk� wdzi�czno�ci�. Wesprzesz w ten spos�b autor�w darmowego oprogramowanie oraz Linux Documentation Project.

Je�li masz pytania, komentarze, oto adres autora: kjj@pobox.com.

2. Historia uaktualnie�

wersja 2.0 (15.3.1997)

wersja 1.9 (20.9.1996)

wersja 1.8 (22.5.1996)

wersja 1.7.1 (13.2.1996)

wersja 1.7 (January 28.1.1996)

wersja 1.6.2 (23.1.1996)

wersja 1.6.1 (16.1.1996)

wersja 1.6 (10.1.1996)

3. Wst�p

Sterownikiem ftape i jego �r�d�ami administruje Claus Heine <claus@momo.math.rwth-aachen.de>. Jego strona WWW znajduje si� w http://samuel.math.rwth-aachen.de/~LBFM/claus/ftape/ftape-page.html.

Je�li masz jakie� problemy, pytania zwi�zane z ftape, spr�buj umie�ci� je na li�cie linux.dev.tape. Jest to lista Usenet, kt�ra jest kopi� listy dyskusyjnej linux-tape@vger.rutger.edu (zobacz te� punkt �ledzenie rozwoju ftape'a) Polecam korzystanie z grup dyskusyjnych zamiast bezpo�rednio z listy, poniewa� serwer vger jest co nieco przeci��ony listami.

Wracaj�c do streamer�w osobi�cie u�ywam ftape (to m�j g��wnym �rodek archiwizacji danych na mojej maszynce :-). Nie chcia�bym tutaj poleca� jakiegokolwiek sprz�tu. Ja u�ywam Iomega Ditto Tape Insider 3200 i jest dla mnie wystarczaj�cy. Lista urz�dze� obs�ugiwanych przez sterownik znajduje si� w punkcie Nap�dy wsp�pracuj�ce z ftape'm.

Je�li masz jakie� k�opoty ze streamerem a znalaz�e� jakie� rozwi�zanie podziel si� swoimi uwagami z innymi (lista dyskusujna - linux.dev.tape) oraz ze mn� (<kjj@pobox.com>).

Swoj� poczt� przegl�dam zwykle kilka razy na tydzie�, staram si� te� odpowiada� na ka�dy list, ale nie mog� gwarantowa�, �e odpisz� natychmiast. Cz�sto te� przegl�dam listy dyskusyjne linux.dev.tape oraz kernel'a

Je�li niniejszy tekst dotar� do ciebie w formie drukowanej, lub te� tylko w cz�ci odwied� prosz� stron� the Linux Documentation home page lub ftp to ftp://sunsite.unc.edu:/pub/Linux/doc/HOWTO aby dowiedzie� si� czy nie ma nowszej wersji tego tekstu. Mo�e to zaoszcz�dzi� ci wiele k�opotu.

Je�li zechcesz do mnie napisa�, umie�� prosz� nag��wek ftape w linijce tematu listu. Mo�e to uchroni� tw�j list przed wirtualn� �mierci�,

3.1 Co to jest ftape

ftape jest sterownikiem, kt�ry obs�uguje r�ne typy tanich streamer�w pod��czanych do kontrolera dyskietek.

ftape nie jest programem archiwizuj�cym - jest tylko sterownikiem, kt�ry pozwala u�ywa� tasiemca (tak samo jak sterownik SoundBlaster'a pozwala wykorzysta� t� kart�) poprzez pliki /dev/[n]rft[0-3].

Pierwsze wersje ftape zosta�y napisane przez Bas'a Laarhoven'a z ,,niewielk� pomoc� ze strony przyjaci�'', kt�rzy pomogli rozgry�� ECC (Error Correcting Code). Prawa autorskie do ftape'a nale�� do Bas'a i s� zgodne z GNU Genral Public Licence, kt�ra to m�wi: ,,spoko, mo�esz kopiowa� i rozdawa� to, tylko pozw�l i innym to robi�''.

ftape jest ju� od d�u�szego ca�kiem stabilnym sterownikiem. Jest wystarczaj�co bezpieczny aby na ta�mach mo�na by�o sk�adowa� wa�ne dane (chocia� dobrym nawykiem jest sprawdza� swoje archiwa co jaki� czas, �eby nie by� (nie)mile zaskoczonym pewnego pi�knego poranka...).

ftape wsp�pracuje z nap�daami zgodnymi ze specyfikacj� QIC-117 oraz z jednym z nast�puj�cych standard�w: QIC-80, QIC-40, QIC-30101 lub QIC-3020.

ftape nie wsp�pracuje z nap�dami QIC-02, IDE (ATAPI) ani SCSI. Wsp�praca z nap�dami SCSI jest mo�liwa dzi�ki plikom /dev/[n]st[0-70 oraz j�dru, kt�re zawiera sterowniki SCSI. Informacje o nap�dach SCSI mo�na znale�� w SCSI-howto. Urz�dzenia ATAPI s� obs�ugiwane przez kernel (j�dro) od wersji 1.3.46. Zajrzyj do punkt�w Nap�dy wsp�pracuj�ce z ftape oraz Nap�dy nie wsp�pracuj�ce z ftape, w kt�rych znajduje si� spis tych urz�dze�.

4. Instalacja ftape'a

4.1 Gdzie mo�na znale�� ftape

Wersje 2.0.x j�dra zawieraj� sterownik ftape w wersji 2.08. Jednak najlepiej zdoby� najnowsz� wersj� kodu �r�d�owego. Nowsza wersja zawiera pliki nie do��czone do j�dra oraz du�o bogatsz� dokumentacj� dotycz�c� instalacji itd.

Naj�wie�sze wersje sterownika (2.11a i wy�ej) dost�pne s� na stronie http://samuel.math.rwth-aachen.de/~LBFM/claus/ftape/ftape-page.html. Gdy pisz� ten dokument dost�pna jest ju� wersja 3.xx ftape'a. Niemniej polecam starsze wydanie (2.xx), chyba �e masz ochot� igra� z ogniem (3.xx jest wersj� rozwojow� i z pewno�ci� ma kilka robaczk�w :-) ).

4.2 Instalacja sterownika

Niniejszy punkt zawiera informacje dotycz�ce instalacji sterownika w2.11a i czynno�ciach, kt�re musz� j� poprzedza�.

Zak�adam, �e masz ju� skompresowany kod �r�d�owy (najprawdopodobniej ftape-2.11a.tar.gz). Umie�� go w katalogu docelowym (np /usr/src lub ~/src) rozpakuj komend� tar xvzf ftape-2.11a.tar.gz Wszystkie pliki zostan� umieszczone w podkatalogu ftape-2.11a czyli w /usr/src/ftape-2.11a albo ~/src/ftape-2.11a. Mo�na te� wrzuci� ca�y pakiet do /usr/src/linux/drivers/char/ftape ale osobi�cie radz� najpierw przeczyta� dokumentacj� a potem zdecydowa� gdzie go umie�ci�.

Na pocz�tek przeczytaj plik README - zawiera on bardzo wa�ne informacje. Je�li autor radzi zajrze� do innych plik�w i zapozna� si� z ich tre�ci� - zr�b to. Uchroni ci� to przed przykrymi niespodziankami p�niej i znacznie upro�ci dalsz� instalacj�.

Dobra rada: NIE rozpoczynaj instalacji (kompilacji) pakietu je�li dok�adnie nie przeczyta�e� README lub Install-guide. W pliku README autor wspomina o li�cie dyskusyjnej linux-tape. Ja radz� jednak zapisa� si� na linux.dev.tape, poniewa� serwer obs�uguj�cy t� pierwsz� jest, jak ju� wspomina�em, prze�adowany.

S� dwa sposoby korzystania z ftape'a

Pierwsza metoda b�dzie zapewne nastr�cza� mniej k�opot�w. Zalet� drugiej jest fakt, �e modu� �adowany jest do pami�ci tylko wtedy, gdy jest potrzebny (zawsze mo�na go zdeinstalowa� bez konieczno�ci prze�adowania systemu). Autor wczesnych wersji sterownika (Bas Laarhoven) twierdzi jednak, �e nie by� on przeznaczony do kompilacji jako modu� (od tego czasu wiele si� zmieni�o i teraz ftape dzia�a bez zarzutu w obydwu wersjach - przynajmniej u mnie - t�umacz :) ).

Na swoim komputerze sterownik kompiluj� bezpo�rednio do j�dra. My�l�, �e jest to lepsze rozwi�zanie, poniewa� mniej jest z tym problem�w. Radz� tak w�a�nie zrobi�, chyba �e masz dobry pow�d aby post�pi� inaczej i jeste� przygotowany na komplikacje, kt�re mog� wynikn�� podczas przygotowywania modu��w. Je�li zdecydujesz si� kompilowa� sterownik bezpo�rednio do j�dra, to:

Je�li u�ywasz j�dra w wersji 1.2, powiniene� zaopatrzy� si� tak�e w pakiet modules-1.3.57 a nie modules-1.2.8. (Bjø rn Ekwall, administruj�cy pakietem modules to w�a�nie zaleca).

Je�li masz wersj� 1.3.x j�dra, powiniene� rozwa�y� przej�cie na wersj� 2.0.x. J�dro 1.3.x by�o wersj� rozwojow� zanim powsta�a stabilna 2.0.x.

4.3 �ledzenie rozwoju ftape'a

Rozw�j ftape'a mo�na �ledzi� dzi�ki li�cie Usenet linux.dev.tape. Jak ju� wcze�niej wspomnia�em jest to kopia linux-tape@vger.rutgers.edu ale ze wzgl�du na przeci��enie tego serwera, radz� korzysta� z Usenet'u.

Je�li nie masz dost�pu do Usenet'u mo�esz zapisa� si� na t� list� wysy�aj�c e-mail'a do majordomo@vger.rutgers.edu o nast�puj�cej tre�ci: subscribe linux-tape'. Na pocz�tek otrzymasz list zawieraj�cy informacje o sposobie korzystania z listy (wysy�anie w�asnych uwag, spos�b wypisania si� z listy itd.) Miej jednak na uwadze, �e nie mam (NIE MAM) �adnych przywilej�w je�li chodzi o t� list�. Nie jestem w stanie wypisa� ci� z niej, je�li serwer nie chce zrobi� tego automatycznie, mog� co najwy�ej wys�a� ci list z kondolencjami (co ci w niczym nie pomo�e).

4.4 Wsp�praca ftape i stacji dyskietek

Jako, �e streamer i stacja dysk�w ��cz� si� z tym samym kontrolerem (i wykorzystuj� to samo przerwanie - IRQ6) nie mog� pracowa� r�wnolegle. Dlatego, je�li zamontowa�e� ju� (mount) stacj� dysk�w i spr�bujesz odwo�a� si� do streamera, ftape wy�wietli komunikat, �e nie mo�e przej�� przerwania IRQ6 i odm�wi wsp�pracy. Staje si� to szczeg�lnie uci��liwe, gdy chcesz stworzy� dyskietk� systemow� (ratunkow�), kt�ra korzysta�aby z ftape'a. Rozwi�zaniem jest albo �adowanie dyskietki startowej do ramdysku i wtedy od��czenie stacji dysk�w (umount) albo zaopatrzenie si� w dwa kontrolery FDC.

5. Ta�my i streamer w u�yciu

5.1 Formatowanie

Zanim ta�ma jest zdatna do u�ytku, musi zosta� najpierw sformatowana. Proces formatowania dzieli ta�m� na sektory i zapisuje najwa�niejsze informacje na no�niku. Inne streamery (SCSI itd) zwykle nie wymagaj� formatowania, ale te pod��czane do FDC musz� po prostu udawa� dyskietki (troch� to dziwne, ale tak to ju� jest).

Czy mo�na formatowa� ta�my pod Linuxem?

Nie. (Na razie, bo trwaj� ju� prace nad tym)

Dop�ki nie mo�na tego robi� pod Linuxem, trzeba niestety u�ywa� M* DOSa (Tfu!B�eeh...) albo kupowa� ta�my ju� sformatowane. Trzeba jednak pami�ta�, �e niekt�re preformatowane ta�my zosta�y przygotowane bez sprawdzania czy nie zawieraj� b��dnych sektor�w!. Je�li ftape stwierdzi, �e ta�ma nie ma zaznaczonych �adnych b��dnych sektor�w, poinformuje ci� o tym specjalnym ostrze�eniem. Je�li ftape b�dzie mia� k�opoty z odczytem/zapisem twojej nowej ta�my, spr�buj sprawdzi� j� pod DOS'em. Je�li i dosowskiemu oprogramowaniu nie spodoba si� twoja ta�ma, rozwi�zaniem mo�e by� przeformatowanie jej. Pami�taj jednak, �e zanim b�dziesz m�g� u�ywa� nowo sformatowane ta�my, musisz je najpierw wyczy�ci� poleceniem:

        # mt -f /dev/nftape erase

Jakich program�w u�ywa� do formatowania ta�m (dla DOS'u)?

Poni�ej wymienione zosta�y programy, kt�re zosta�y sprawdzone i chodz�:

A te programy s� mniej lub bardziej pewne:

W zasadzie wi�kszo�� program�w pod DOS'em ca�kiem nadaje si� do formatowania ta�m. Program Conner Backup Basics v1.0 mia� b��d spowodowany z�� interpretacj� specyfikacji QIC przez programist�w (sic). B��d ten zosta� poprawiony w wersji 1.1. ftape wykryje t� usterk� i nie ,,wysypie'' si� na niej.

Od Dennisa T. Flaherty (<dennisf@denix.elk.miles.com>) dowiedzia�em si� ostatnio, �e posiadacze Connera C260MQ (niestety tylko w USA) mog� otrzyma� wersj� 1.1 tego programu dzwoni�c pod numer 1-800-4Conner za darmo lub p�ac�c tylko za dyskietk�. Dla innych pocieszenie - wersja dla Windows nie ma tego b��du i powinna dzia�a� dobrze. Niekt�re wersje oprogramowania pod Windows'y dla streamer�w Colorado maj�

b��d, ale ftape rozpoznaje i ,,obchodzi'' go.

Dobrym programem jest tak�e Central Point Backup ale ten zn�w marnuje drogocenne miejsce na ta�mie gdy znajdzie jaki� uszkodzony sektor.

UWAGA: Je�li u�ywasz innego oprogramowania pod DOS'a, nie wymienionego przeze mnie, napisz do mnie ( <kjj@pobox.com> �ebym m�g� uaktualni� powy�sz� list�.

5.2 Retenstioning

Ta�my QIC s� szczeg�lnie wra�liwe na rozci�ganie. Powodem tego jest fakt, �e podczas preformatowania zapisywana jest na nich informacja o sektorach, podczas gdy w innych rodzajach streamer�w informacje synchronizacji (pozycjonowania) s� zapisywane wraz z twoimi danymi. Je�li taka ta�ma rozci�gnie si�, mog� wyst�pi� przek�amania odczytu (sektor si� wyd�u�a). Oczywi�cie im d�u�sza ta�ma, tym wi�ksze niebezpiecze�stwo uszkodzenia no�nika.

Dobrym rozwi�zaniem jest wi�c kilkuktrotne ,,retensionowanie'' (czyli rozpr�anie) nowej ta�my przed pierwszym u�yciem (zapisem danych albo formatowaniem). Retensionowanie ta�my zalecane jest tak�e wtedy, gdy podczas odczytu wyst�puj� b��dy oraz przed ka�dym dokonaniem zapisu na ta�m�.

        # mt -f /dev/nftape retension

5.3 Czyszczenie nap�du

Powierzchnia ta�my pokryta jest zwi�zkiem tlenu. Kiedy no�nik styka si� z g�owic� zostawia na jej powierzchni niewielk� ilo�� osadu. Co jaki� czas powiniene� j� czy�ci�. najlepiej u�y� mi�kkiej szmatki lub czego� z naturalnych w��kien (�eby nie porysowa� g�owicy) oraz p�ynu czyszcz�cego zalecanego przez producenta streamera. (Producent Jumbo-250 poleca zwyk�y czysty spirytus - sw�j ch�op - t�umacz). Spos�b czyszczenia powinien by� opisany w instrukcji.

Jeszcze jedna uwaga: je�li zacz��e� korzysta� z zupe�nie nowej ta�my, powiniene� tak�e wyczy�ci� g�owic� - nowe ta�my zostawiaj� wi�cej osadu po pierwszym u�yciu.

Podzi�kowania dla Neal'a Friedman'a za doradzenie aby te informacje umie�ci� w tym dokumencie.

5.4 Nap�dy wsp�pracuj�ce z ftape

Wszystkie nap�dy zgodne z QIC-117 oraz zgodne z QIC-40, 80, 3010 lub 3020 powinny dzia�a�. ftape rozpoznaje tak�e streamery QIC-WIDE i Travan (TR-1 to po prostu QIC-80 na 8 mm ta�mie, TR-2 i TR-3 to odpowiednio QIC-3010 i 3020).

Na dzie� dzisiejszy znane mi s� nast�puj�ce urz�dzenia wsp�pracuj�ce z ftape

Alloy Retriever 250

Archive 5580i, XL9250i

Colorado DJ-10, DJ-20 (tzn: Jumbo 120, Jumbo 250)

Colorado 1400

<kosowsky@bellini.harvard.edu> poinformowa� mnie o k�opotach podczas archiwizowania 1GB danych za pomoc� tapera.

HP Colorado T1000

dzia�a z ta�mami 3M Travan 400M (TR-1) 120M. Zg�oszono ju� kilkukrotnie, �e mt zawiesza si�, ale dzia�a z archiwami utworzonymi przez tar. Je�li chcesz pos�ugiwa� si� cpio, korzystaj raczej z ftape a nie z zftape. (<millner@millner.bevc.blacksburg.va.us>)

Wiele os�b mia�o problemy z zftape - nap�d ci�gle zatrzymywa� si� i wznawia� prac� (<75104.1756@compuserve.com>). Wydaje si�, �e winny jest nap�d, kt�ry zbyt szybko czyta dane i komputer gubi je; bufory DMA s� opr�niane zanim zd��� si� zape�ni�. Rozwi�zanie jest tu proste - u�y� nowszej wersji zftape albo stosowa� wi�ksze bufory DMA. (<millner@millner.bevc.blacksburg.va.us>).

Conner C250MQ(T)

Nap�d ten zg�asza b�edy zapisu i cz�sto repozycjonuje ta�m� (Frank Stuess z Nacamar Data Communications).

Conner TSM420R, TSM850R

Modele 400 i 800 wsp�pracuj� tylko z ta�mami TR-1.

Conner TST3200R

Pracuje z ta�mami TR-3 (tzn. tylko pojemno�� 1600MB) przy pr�dko�ci 1Mbps. Wsp�pracuje te� z QIC-WIDE 400m (Sony 5122?) (<chris@cs.wmich.edu>). Obs�uguje te� ta�my TR-3, QIC-3010 oraz QIC-3020. Nap�d dostarczany jest z kontrolerem FDC z 2MB RAMU na pok�adzie.

Prawdopodobnie wsp�pracuje z ftape 2.05 je�li pod��czony jest do szybkiego kontrolera (�eby m�c korzysta� z QIC-3020). Niekt�rzy nie mog� odczytywa� rzadkich dyskietek. Prawdopodobnie trzeba grzeba� w IRQ/portach/DMA (<chris@yakkocs.wmich.edu>).

Conner TST800R

Dzia�� z ta�mami TR-1, Sony QW5122F (210m) i DC2120. Pono� pracuje z ftape 2.02e (ale nie 2.03b) oraz z v2.05 (<khp@pip.dknet.dk>). Wymaga patcha ''the length patch''. Zg�oszono mi, �e mo�esz potrzebowa� zmodyfikowa� Makefile �eby upewni� si�, �e ftape odwo�uje si� do pierwszego (PRIMARY) kontrolera dyskietek (<jzc@primenet.com>). Pojawia si� tak�e b��d "Timer expired" gdy u�ywane s� ta�my TR-1 i ftape 2.05-2.07) (<les@amc.uva.nl>).

Conner CTT3200

CTT3200 jest przypuszczalnie odpowiednikiem Iomega Ditto 3200. Dzia�a z do��czonym kontrolerem 2Mbps ale przy szybko�ci 1Mbps. Na niekt�rych maszynach nie dzia�a pod DOSem (<jmorris@dtx.net>).

Conner 1.7G Tapestor (TSM1700R)

Dzia�a z no�nikami QIC-WIDE (<pschmidt@slip.net>). Cz�ciowo tak�e z QIS-3200. Je�li u�ywasz kontrolera HSC-2, musisz zmieni� numer kana�u DMA (zwi�kszy� o 1, kana� 2? - w Makefile). Potem musisz zmodyfikowa� plik Makefile ftape'a, �eby ten uwzgl�dni� zmiany. Jednak, nawet z tymi poprawkami ftape nie dzia�a do ko�ca poprawnie (co to znaczy flaky???) (<ttait@tiac.net>). Kontroler HSC mo�e nie dzia�a� w trybie 2Mbps - wy�wietlany jest tylko komunikat "dumb tape stop" i koniec. (<ttait@tiac.net>).

Escom or Archive (Hornet) 31250Q

Exabyte EXB-1500

Dzia�a z ta�mami QIC-3010, wymaga jednak �atki (,,the length patch'').

Exabyte TR-3

Irwin 80SX, Insight 80Mb

Iomega 250

Iomega Ditto Tape Insider 420, 1700

Iomega Ditto Tape Insider 3200

W�a�nie tego streamera u�ywam. Z mojego do�wiadczenia wiem, �e standardowe ustawienie jumper�w uniemo�liwia poprawne dzia�anie nap�du. Numer irq i ioport pozostaw bez zmian (odpowiednio 6 i 0x370) ale zmie� DMA z 3 na 2.

W starszych wersjach ftape trzeba doda� nast�puj�c� lini� do pliku vendors.h: {0x08882, 80, wake_up_colorado, "Iomega 3200"}

Problemy wyst�puj� tak�e z ftape v2.07 i j�drem 1.12.13. Jakiegokolwiek akceleratora by nie u�ywa�, na niekt�rych komputerach, nap�d mo�e by� u�yty tylko raz (<erwin@box.nl>). Czasami, tak�e po pierwszym zapisie/odczycie, sterownik uznaje ta�m� za zabezpieczon� przed zapisem (<erwin@box.nl>, <M.J.Ammerlaan@dutiwy.twi.tudelft.nl>). Zg�oszono raz wypadek przewini�cia ta�my poza sw�j koniec (czyli urwania jej...). Na inny b��d natrafiono podczas tworzenia archiwum komend� dd. Na pocz�tku dzia�a poprawnie ale potem streamer zatrzymuje si�, przewija ta�m� do pocz�tku i zaczyna czyta� a� do ko�ca ta�my. Dzieje si� tak najprawdopodobniej dlatego, �e sterownik zatrzymuje ta�m� na chwil�, co powinno spowodowa� przewini�cie jej o 3 segmenty w ty�, ale zamiast tego ta�ma przewija si� do pocz�tku. Patch, kt�ry mia� naprawi� te b��dy niestety nie dzia�a.

Iomega Ditto 800 Insider

Mo�na u�ywa� ta�m Travan TR1, TR2 albo DC2120, ale trzeba u�y� �atki ,,the length patch''

(<klein@informatik.uni-rostock.de>).

Mountain FS8000

Reveal TB1400

Zg�oszono, �e nie dzia�a z j�drem 1.3.79 i ftape (nie podano numeru wersji) oraz j�drem 1.2.13 i zftape 1.04 (<colin@colina.demon.co.uk>).

Summit SE 150, SE 250

Tallgrass FS300

Je�li tw�j kontroler to AHA1542B, musisz zwi�kszy� jego czas bus-on/bus-off. Antti Virjo (<klanvi@uta.fi>), pisze, �e mo�na tego dokona� zmieniaj�c CMD_BUSON_TIME w pliku linux/drivers/scsi/aha1542.c z 4 na 12.

Teac 800

Memorex tape drive backup system

Wangtek 3040F, 3080F

W pliku vendors.h (katalog linux/drivers/char/ftape) znajduje si� aktualna lista urz�dze� obs�ugiwanych przez dan� wersj� ftape'a.

Je�li chodzi o dob�r sprz�tu, to chocia� nie chcia�bym tu specjalnie krytykowa� kontretnych urz�dze�, dosz�y mnie s�uchy, �e Colorado Dj-20 (czyli Jumbo 250 - m�j sprz�t! - t�umacz) jest raczej ha�a�liwy (jak Jumbo Jet, ale co z tego? :( ). M�wi si�, �e nawet 5-10 razy g�o�niejszy od Connera (jakby to ha�as mia� jakikolwiek wp�yw na dane - po prostu nie robi� backup�w w nocy i po k�opocie :).

UWAGA: Je�li posiadasz sprz�t nie wymieniony na tej li�cie (albo vendors.h) , kt�ry mimo to dobrze wsp�pracuje z ftape'm zg�o� ten fakt autorowi HOWTO (<kjj@pobox.com>).

5.5 kontrolery wsp�pracuj�ce z ftape

ftape obs�uguje nast�puj�ce specjalne kontrolery :

Obs�ug� kontrolera FC-10 w��czono do ftape'a w wersji 1.12. Wi�cej informacji mo�na znale�� w plikach RELEASE-NOTES i Makefile w pakiecie ftape. Wersje 2.03 sterownika powinny obs�ugiwa� ju� FC-20, ale dla pewno�ci sprawd� w RELEASE-NOTES.

MACH-2 dzia�a ze sterownikiem w wersji 1.14d wzwy�.

Aby m�c korzysta� z Iomega Tape Accelerator II, musisz u�y� -DMACH2 (Makefile) oraz ustawi� poprawne adresy I/O, IRQ oraz DMA. B�dzie to dzia�a� przynajmniej z ftape-2.02 (wypr�bowane przez Scott'a Bailey'a <sbailey@xcc.mc.xerox.com>)

Iomega Ditto Dash i inne kontrolery 2Mbps

Iomega Ditto Dash i inne kontrolery z mo�liwo�ci� transferu 2mbps u�ywaj� uk�adu Intel 82078-1. Obs�uga tego uk�adu jest ca�y czas w fazie rozwoju. Prace maj� by� zako�czone w styczniu lub lutym '97 (czyli ju� dawno temu). Na razie jednak kontroler ten dzia�a z normaln� pr�dko�ci� 1Mbps.

5.6 Nap�dy nie wsp�pracuj�ce z ftape

Jak ju� wcze�niej wspomnia�em WSZYSTKIE nap�dy pod��czane do LPT nie s� obs�ugiwane (a ja ju� wcze�niej zauwa�y�em, �e to si� zmieni�o ;) - t�umacz). Jest to spowodowane tym, �e u�ywaj� one innego sposobu komunikowania si� z komputerem, kt�ry nie jest zgodny z QIC-117.

Irwin AX250L oraz IBM Internal Tape Backup Unit nie wsp�pracuj� z ftape'm poniewa� s� zgodne jedynie z QIC-117 ale nie z QIC-80 (u�ywaj� w�asnego formatu (''servo (Rhomat)''). Nie wiem niestety nic o tym formacie ani gdzie mo�na zdoby� jakie� informacje o nim.

COREtape light nie reaguje na komendy inicjuj�ce, wysy�ane przez sterownik, co czyni ten nap�d bezu�ytecznym.

Iomega 2GB Ditto tak�e nie dzia�a z ftape'm, poniewa� u�ywa w�asnego formatu, na temat kt�rego Claus (zarz�dzaj�cy ftape) nie m�g� uzyska� �adnych informacji.

5.7 Wsp�praca zewn�trznego streamera z ftape'm

Je�li masz kontroler FDC, posiadaj�cy �e�skie ��cze DB37 i masz mo�liwo�� dostarczenia zasilania do streamera, mo�esz u�ywa� go z ftape'm. Dobra, nie jest to zbyt zrozumia�e. Spr�bujmy inaczej. Niekt�re starsze kontrolery FDC maj� z��cze DB37 na kraw�dzi, s�u��ce do pod��czania zewn�trznych stacji dysk�w.

Je�li zaopatrzysz si� w odpowiedni kabel pod��czany do tego wej�cia (czytaj: sam sobie go zrobisz), mo�esz zmusi� ftape'a do obs�ugi twojego tasiemca. Sterownik nie rozr�nia bowiem zewn�trznych i wewn�trznych urz�dze�. I dlatego dla niego oba warianty s� identyczne.

UWAGA!! - dost�pny jest ju� patch parport, kt�ry umo�liwia obs�ug� urz�dze� pod��czanych do LPT (nie tylko streamer�w) oraz patch obs�uguj�cy Trakkera (patrz punkt Od t�umacza).

Wtyczka zasilania to ta ma�a, taka jak w stacji 3,5". Musisz tak� wtyczk� pod��czy� do gniazda DB37. Je�li chcesz u�y� tylko jednego kable, mo�esz u�y� 50 �y�owego i u�y� kilku po��cze� dla zasilania (i uziemienia).

Dotychczas nikt nie zg�osi� mi, �e takie co� dzia�a. Je�li tobie si� uda pisz!

5.8 P�yty g��wne PCI i ftape

Niestety, niekt�re p�yty g��wne stwarzaj� problemy podczas u�ywania ftape'a. Niekt�rzy mieli k�opoty z odpaleniem ftape'a na p�ycie PCI, a na zwyk��j 386-ce z ISA program chodzi� bez problem�w (z tym samym streamerem). Je�li ty tak�e masz podobny problem, przejrzyj plik README.PCI w katalogu ftape'a.

6. Archiwizowanie i odtwarzanie danych

Punkt ten opisuje niekt�re funkcje tar i mt.

6.1 Archiwizowanie

Do tego celu s�u�� tar, dd, cpio, oraz afio. Jednak aby m�c w pe�ni wykorzysta� mo�liwo�ci swojej zabawki b�dziesz musia� u�y� komendy mt. Na pocz�tek radz� pozna� tar, poniewa� za jego pomoc� mo�na zarchiwizowa� ca�e drzewo katalog�w oraz odtworzy� pojedyncze pliki. cpio tworzy mniejsze archiwa, jest bardziej elastyczny od tar'a, chocia� nie ma niekt�rych opcji, jak np nadawanie nazw woluminom. afio tworzy archiwa, w kt�rych ka�dy plik jest spakowany a nast�pnie do��czony do archiwum. To pozwala odzyska� pliki znajduj�ce si� za miejscem wyst�pienia b��du (np uszkodzania no�nika). Je�li takie archiwum utworzone by�oby tar'em i gzip'em wszystkie dane znajduj�ce sie za tym miejscem zosta�yby utracone! (Dla mnie jest to dobry pow�d, �eby nie kompresowa� danych przy archiwizacji). Wyb�r metody archiwizacji zale�y od sytuacji oraz zalet i wad ka�dego z tych program�w. Polecam zapozna� si� z ka�dym z nich i samemu oceni� ich walory. Mo�liwe jest, �e w przysz�o�ci dokument ten zawiera� b�dzie wi�cej informacji na ten temat.

No to bierzmy si� do roboty!

Aby zachowa� katalog /usr/src/linux wraz z podkatalogami u�ywaj�c tar'a trzeba wyda� polecenia:

        # cd /usr/src
        # tar cf /dev/ftape linux

T� metod� dane zostan� zapisane bez kompresji, ale komputer b�dzie m�g� nad��y� z dostarczeniem danych do streamera (Ta�ma nie b�dzie co chwila przewijana w t� i spowrotem). Je�li chcesz skompresowa� dane u�yj parametr(*) -z, np:

`tar czf /dev/ftape linux'

Wi�cej informacji o tar, dd i mt mo�na znale�� na stronach por�cznika (man pages) i w plikach texinfo do��czonych do tych program�w.

(*) tar zak�ada, �e piersze parametr jest opcj�/parametrem programu, nie trzeba wi�c u�ywa� `-'. Na przyk�ad komendy `tar xzf /dev/ftape' oraz `tar -xzf /dev/ftape' s� interpretowane identycznie.

6.2 Odtwarzanie danych

Dobra, teraz odtworzymy dane zapisane w poprzednim punkcie ( Archiwizowanie). Wpisz:

        tar xf /dev/ftape

i to wszystko...

Je�li skompresowa�e� dane, napisz:

        tar xzf /dev/ftape

Na samym ko�cy archiwum gzip najprawdopodobniej uraczy ci� komunikatem o jakich� smieciach (co zako�czy si� komunikatem 'broken pipe' - tu urwane archiwum). Zignoruj to.

Informacje o innych narz�dziach znajdziesz na stronach podr�cznika.

6.3 Weryfikacja archiwum

tar posiada opcj� d kt�ra umo�liwia wykrycie r�nic mi�dzy archiwum na ta�mie i plikami na dysku. �eby zweryfikowa� poprawno�� zapisanych danych napisz:

        tar df /dev/ftape

Je�li nie masz na swoim dysku strony podr�cznika do tar, to list� opcji mo�esz otrzyma� pisz�c: `tar --help 2>&1 | less'

6.4 Zapisywanie kilku(nastu) archiw�w na jednej ta�mie

�eby umie�ci� kilka archiw�w na jednej ta�mie musisz u�y� programu mt. Je�li u�ywasz, kt�rej� z popularnych dystrybucji (Slackware, Debian albo RedHat) najprawdopodobniej ma� ju� go zainstalowanego.

Programy takie jak tar and cpio tworz� pojedyncze Ta�mowe ARchiwum i nie maj� bladego poj�cia o pozycjonowaniu ta�my (odnajdywaniu konkretnego archiwum na ta�mie), one po prostu czytaj� albo zapisuj� co im si� pod g�owice napatoczy. mt potrafi przewija� ta�m� do przodu i do ty�u ale nie umie czyta� danych. Jak ju� pewnie zauwa�y�e� umiej�tne pos�ugiwanie si� tar'em lub cpio oraz mt pozwoli na swobodne przemieszczanie si� po ta�mie i pe�n� nad ni� kontrol�.

Aby skorzysta� z dobrodziejstw mt musisz korzysta� z pseudo-plik�w urz�dze� nrft[0-3] (nftape), np: mt -f /dev/nftape fsf 2 spowoduje przesuni�cie ta�my o dwa pliki (file marks) do przodu (pliki utworzone przez np tar'a). Potem u�ywaj�c tar'a lub cpio odczytujemy interesuj�ce nas pliki.

Najcz�ciej pliki nrft[0-3] (tzw non-rewinding - czyli takie, kt�re nie powoduj� przewini�cia ta�my automatycznie do pocz�tku po ka�dej zako�czonej operacji) u�ywane s� do do��czaniam nowego pliku na ko�cu ta�my. A oto konkretny przyk�ad:

6.5 Do��czanie nowych plik�w do archiwum

,,Czy mo�na rozszerza� archiwum - utworzy� je a po�niej do��cza� pliki na jego ko�cu?''

Nie. Chocia� w dokumentacji tar'a stoi jak byk, �e za pomoc� tar -Ar' mo�na tego dokona�, z ftape'm to nie dzia�a (przynajmniej na razie).

6.6 Montowanie/demontowanie (mount/umount) ta�m

Jako, �e streamer nie tworzy �adnego formalnego systemu plik�w (file system) na ta�mie, nie mo�na u�ywa� komendy mount/umount. Operacji na zawarto�ci no�nika dokonuje si� tylko przy u�yciu tar'a albo innego programu przeznaczonego do obs�ugi streamera.

7. Tworzenie dyskietki systemowej (startowej) dla ftape

Niniejszy rozdzia� zosta�napisany przez Clausa Tøndering <ct@login.dknet.dk>.

Kiedy ju� zostaniesz szcz�liwym w�a�cicielem streamera i ca�ej kolekcji tasiemek z kopiami bezpiecze�stwa zapytasz si� pewnie: ,,Je�li ca�y dysk twardy szlag we�mie i strac� wszystkie dane, w jaki spos�b odtworz� zawarto�� moich ta�m?''

B�dziesz potrzebowa� zapasowej dyskietki startowej, zawieraj�cej odpowiednie pliki (/dev/*rft*) oraz oprogramowania umo�liwiaj�cych odtworzenie twojego twardziela z ta�m.

Pierwsz� rzecz�, kt�r� powiniene� zrobi� zanim zaczniesz czyta� dalej jest zapoznanie si� ,,Bootdisk HOWTO'' napisanym przez Grahama Chapmana <grahamc@zeta.org.au>. Dokument ten zawiera wszystkie przydatne informacje na temat tworzenia dyskietek systemowych. Poni�szy tekst zawiera kilka dodatkowych wskaz�wek, kt�re u�atwi� ci prac� z Bootdisk-HOWTO.

8. Cz�sto zadawane pytania (FAQ)

Poni�ej przytoczone zosta�y pytania, kt�re mog� zosta� potraktowane jako FAQ. Je�li uwa�asz, �e poni�sza lista powinna zosta� rozszerzona, napisz do mnie (do��cz odpowiedzi na zadane pytania :) dzi�ki! )

8.1 Czy ftape wsp�pracuje z Iomega 2GB?

Niestety, nie. Iomega u�ywa w�asnego formatu zapisu na swoich ta�mach, niezgodnego z QIC. Administrator ftape'a nie m�g� uzyska� dokumentacji tego formatu od producenta.

8.2 Jak szybki jest ftape?

U�ywaj�c ftape'a mo�na osi�gn�� ca�kiem przyzwoite pr�dko�ci zapisu/odczytu. Oczywi�cie wszystko zale�y od sprz�tu: Colorado DJ-20 (Jumbo 250) oraz kontroler Adaptec 1542CF, weryfikuj�c 70MB archiwum utrzymywa� sta�� pr�dko�� transferu danych na poziomie 4.25MB/min (bez kompresji). Pr�dko�� ftape'a zale�y g��wnie od mo�liwo�ci kontrolera FDC: AHA1542CD posiada kontroler ''post-1991 82077'' i mo�e przesy�a� dane z szybko�ci� 1Mbit/sek. Je�li tw�j FDC mo�e przesy�a� tylko 500Kbit/sek wydajno�� twojego systemu b�dzie prawdopodobnie o oko�o po�ow� mniejsza.

8.3 Jak zmienia si� ,,trace-level''?

,,Trace level'' (poziom �ledzenia) lub ,tracing'' jest to parametr m�wi�cy sterownikowi ile (i jakie) informacje o pracy nap�du przekazywa� na konsol�.

Poszczeg�lne warto�ci tego parametru maj� nast�puj�ce znaczenie:

Warto�� tego parametru mo�na zmieni� na trzy sposoby:

Spos�b 1. insmod

Je�li tw�j ftape jest modu�em, mo�esz zdefiniowa� poziom jako opcj� tej komendy.

         /sbin/insmod ftape.o tracing=<poziom-�ledzenia>

Spos�b 2. Zmiana ,,trace-level'' przy pomocy mt

Poziom �ledzenia mo�na tak�e zmieni� stosuj�c ma�� ,,sztuczk�''. Wykorzystuj�c komend� fsr programu mt mo�emy zmieni� ten poziom. zftape niestety nie reaguje na to.

        mt -f /dev/ftape fsr <poziom-�ledzenia>

Stosowanie komendy fsr jest nieformaln� metod� zmiany poziomu �ledzenia. W przysz�o�ci najprawdopodobniej niemo�liwe b�dzie u�ycie jej.

Spos�b 3. Rekompilacja sterownika

Plik tracing.c zawiera lini� int tracing=3; - tutaj w�a�nie zdefiniowana jest domy�lna warto�� ,,tracingu''. Zmie� 3 na 0..8 i skompiluj.

8.4 Czy mog� wymienia� ta�my z kim�, kto u�ywa MS-DOS?

Nie. Chocia� programy DOS'owskie stosuj� si� do wszystkich zalece� firmy QIC je�li chodzi o specyfikacj� QIC-80, nie ma jeszcze program�w, kt�re pozwala�yby stosowa� ta�my nagrane w DOS'ie. Nie powinno by� k�opot�w z napisaniem takiego programu, pewnie wi�kszym problemem by�oby stworzenie przyjaznego interface'u u�ytkownika...

8.5 Jak to zrobi� ... z tar'em?

Najlepiej przeczyta� strony podr�cznika (man) albo info dotycz�ce tar'a. Je�li nie masz �adnej z nich, mo�esz spr�bowa� 'tar --help 2>&1 | less'.

Je�li tw�j tar jest v.1.11.1 albo starszy, powiniene� uaktualni� go do wersji 1.11.8. Dopiero ta obs�uguje opcj� -z czyli kompresj� archiwum. Wersja ta ma tak�e rozbudowan� pomoc (--help).

8.6 Transfer danych przez DMA powoduje pojawianie si� b��d�w ECC

Niestety niekt�re karty SVGA oraz Ethernet niepoprawnie dekoduj� swoje adresy. Zazwyczaj zdarza si� to, gdy bufory ftape'a znajduj� si� pomi�dzy 0x1a0000 a 0x1c0000. DMA ,,gubi'' swoje cykle i co drugi bajt zapisany ma warto�� 0xff. Znana jest co najmniej jedna karta, kt�ra takie problemy powoduje - ATI 16bit VGA.

Najprostszym rozwi�zaniem jest w�o�y� kart� do 8-bitowego slotu (niewystarcza przekofigurowa� jej na 8-bitowy transfer danych). Przesuni�cie bufor�w ftape'a w inne miejsce pami�ci jest tylko p�rodkiem - inne bufory DMA mog� mie� ten sam problem. Powiedzmy sobie jasno - b��dy te nie s� zawinione przez ftape'a.

8.7 insmod twierdzi, �e wersja j�dra jest b��dna!

insmod mo�e por�wnywa� nr wersji j�dra dla kt�rego ftape'a zosta� skompilowany z wersja aktualnie dzia�aj�cego j�dra na dwa sposoby: przez por�wnanie numeru wersji j�dra zapisanego w kodzie sterownika z nr dzia�aj�cego j�dra albo, je�li j�dro i ftape zosta�y skompilowane z tzw ,,versioned symbols'' przez por�wnanie tych symboli.

Je�li uaktualni�e� GCC do wersji 2.7.0 lub p�niejszej, musisz skompilowa� narz�dzia obs�uguj�ce modu�y (m.in : insmod) jeszcze raz.

Nowsze wersje insmod pozwalaj� ,,zmusi�'' j�dro do za�adowania modu�u nawet, je�li wcze�niej wspomniane numery wersji si� nie zgadzaj�.

8.8 Co to s� te ,,versioned symbols''?

Je�li podczas konfigurowania j�dra (make config) na pytanie CONFIG_MODVERSIONS odpowiedzia�e� twierdz�co, wszystkie symbole j�dra, kt�re s� eksportowane (tzn symbole, kt�re �adowalne modu�y ,,widz�'') s� poszerzone o sum� kontroln� parametr�w wywo�ania oraz tych zwracanych przez funkcje systemowe. Pozwala to np insmod'owi ustali�, czy definicja danej zmiennej albo funkcji j�dra zmieni�a si� od czasu ostatniej kompilacji ftape'a.

Ten spos�b ,,znakowania'' symboli sprzyja bezpiecze�stwu systemu i weryfikacji kompatybilno�ci poszczeg�lnych jego sk�adnik�w.

Je�li w��czysz opcj� CONFIG_MODVERSIONS w j�drze, pami�taj aby wykasowa� znak '#' w linii MODULE_OPT znajduj�cy si� przed `-DMODVERSIONS -include /usr/include/linux/modversions.h' w pliku ftapeMakefile. I na odwr�t, je�li wy��czysz t� opcj� wstaw ten znak (# - znak komentarza) na powr�t.

8.9 insmod m�wi, �e j�dro 1.2.0 r�ni si� od 1.2.0

Czy wstawi�e� �atk� (patch) j�dra dotycz�c� ksyms.c? Je�li nie przeczytaj README.linux-1.2 dostarczany razem ze �r�d�em sterownika.

8.10 ftape wy�wietla komunikat ,,This tape has no 'Linux raw format'''

Komunikat taki przywita ci�, gdy pr�bujesz bawi� si� niewykasowan�, �wie�o sformatowan� ta�m�. Trzeba j� skasowa�, poniewa� ftape wymaga ,,magicznego nag��wka'' na ta�mie, kt�ry pozwala sterownikowi pos�ugiwa� si� ni�. Wpisz:

#  mt -f /dev/nftape erase

8.11 Gdzie mog� znale�� binaria/kody �r�d�owe/strony podr�cznika program�wtar/mt/cpio/dd?

Wszystkie te narz�dzia s� tworzone jako projekt GNU i mo�na je znale�� prawie na ka�dym serwerze ftp, (wi�c tak�e na ftp.icm.edu.pl, ftp.pwr.wroc.pl). Na pewno za� mo�na je znale�� na serwerze GNU : prep.ai.mit.edu[18.71.0.38]:/pub/gnu. Najnowsze wersje tych program�w (na dzie� 12 wrze�nia 1996) to:

        cpio:   2.4.2 (cpio-2.4.2.tar.gz)
        dd:     3.13 (fileutils-3.13.tar.gz)
        mt:     2.4.2 (cpio-2.4.2.tar.gz)
        tar:    1.11.8 (tar-1.11.8.tar.gz)
        gzip:   1.2.4 (gzip-1.2.4.tar.gz)

Mog� by� one skompilowane bez problemu w Linuxie v1.0.4, libc - v4.5.19, gcc - v2.5.8.

8.12 Gdzie mo�na znale�� informacje na temat standardu QIC?

Je�li chcesz przyczyni� si� do rozwoju ftape'a lub stworzy� w�asne narz�dzia (na przyk�ad program do formatowania ta�m) b�dziesz musia� zapozna� si� z odpowiednimi specyfikacjami QIC. Dokumenty, w kt�re powiniene� si� zaopatrzy�, to: opis standardu QIC-80, -117, 3010 i 3020. QIC-117 dotyczy obs�ugi nap�du na niskim poziomie - spos�b komunikowania si� z urz�dzeniem - nie b�dziesz wi�c go prawdopodobnie potrzebowa�. QIC-80/3010/3020 dotycz� ,,wy�szego'' poziomu dzia�ania streamera (zawieraj� m.in. kody ECC, spos�b zapisu samych plik�w na ta�mie). Wszystkie te dokumenty mo�na otrzyma� od samej firmy:

Quarter Inch Cartridge Drive Standards, Inc.
311 East Carrillo Street
Santa Barbara, California 93101
Phone: (805) 963-3853
Fax:   (805) 962-1541

lub �ci�gaj�c odpowiednie dokumenty (format Adobe Acrobat) z adresu

ftp.qic.org

8.13 Jak� wielko�� bloku powinienem stosowa� u�ywaj�c tar'a?

U�ywaj�c tar'a, dobrym pomys�em jest nak�onienie go do dzielenia danych archiwizowanych na cz�ci. Poniewa� ftape tnie archiwa na 29 kilobajtowe bloki, opcja -b58' powinna zapewni� sprawne dzia�anie.

,,Dlaczego akurat 29kB?'' zapytasz pewnie? Zacznijmy wi�c od pocz�tku. Standard QIC-80 m�wi, �e dane powinny by� chronione przez Error Correcting Code (ECC), kt�ry pozwala na detekcj� i korekt� ewentualnych b��d�w odczytu . Odmiana tego kodu stosowana przez QIC-80 znana jest pod nazw� Reed-Solomon (R-S) code. Zgodnie z jego zaleceniami ftape czyta 29 bajt�w danych i na ich podstawie i tworzy 3 bajty parzysto�ci. Aby zwi�kszy� wydajno�� kodu ECC, bajty parzysto�ci zapisywane s� zaraz po 29-ciu 1-kilobajtowych sektor�w danych. ftape zapisuje wi�c 29kB danych plus 3 kB kod�w ECC (29kB * 3b/29b) - co daje w sumie blok 32kB. ftape zawsze pos�uguje si� 32kB blokami, z kt�rych tylko 29kB to dane a reszta to dane ECC.

Je�li chcesz dowiedzie� si� wi�cej na temat ECC i Red-Solomon codes przejrzyj pliki ecc.c oraz ecc.h.

8.14 ftape wykrywa wi�cej b��dnych sektor�w na ta�mach QIC-3020 ni� programy w DOS'ie

Je�li dok�adnie przyjrzysz si� r�nicy w ilo�ci b��dnych sektor�w, to zauwa�ysz, �e jest ona r�wna 2784. Liczba, kt�r� podaje ftape jest oczywi�cie poprawna ;-). Ka�da ''bezb��dnie'' sformatowana ta�ma ma 2784 sektory w sta�ych miejscach, kt�re s� umieszczone na mapie b��dnych sektor�w. Oto fragment specyfikacji dotycz�cych tych ta�m: ''�cie�ki 5,7,9,11,13,15,17,19,21,23,25 i 27 wewn�trz 4 segment�w EOT lub BOT nara�one s� na zwi�kszone wyst�powanie b��d�w spowodowanych odciskaniem si� na no�niku otwor�w znajduj�cych si� na pocz�tku ta�my (dzi�ki nim streamer wie, gdzie jest pocz�tek ta�my -t�umacz). Dlatego te�, sektory te zostan� odznaczone jako b��dne podczas formatowania i umieszczone na mapie b��dnych sektor�w.''

Daje to wi�c 12 �cie�ek * 2 * 4 segmenty *29 sektor�w = 2784 sektor�w.

ftape podaje wi�c prawdziw� ilo�� sektor�w wy��czonych z u�ycia, DOS za� daje bardziej ,,optymistyczny'' obraz sytuacji, co lepiej chyba pokazuje jako�� ta�my. Zachowanie ftape'a mo�e zmieni� si� w przysz�o�ci - by� mo�e podawane b�d� dwie warto�ci ilo�ci b��dnych sektor�w, jednak zadanie to ma stosunkowo niski priorytet.

Powy�sze informacje dotycz� tak�e ta�m QIC-3010.

8.15 Syslogd przesadza z ilo�ci� komunikat�w ftape'a

Opcje NO_TRACE i NO_TRACE_AT_ALL s�u�� do kontrolowania ilo�ci informacji przekazywanych do pliku log'u. U�yj jednej z tych opcji w plik Makefile i skompiluj jeszcze raz.

8.16 ,,Polerowanie''

,,Polerowanie'' to niesko�czone przewijanie po kawa�eczku ta�my w prz�d i w ty� - tak jakby streamer chcia� wypolerowa� i tak ju� b�yszcz�c� ta�m�. To niecodzienne zjawisko zosta�o zaobserwowane na Jumbo 250 (przez 74404.3051@compuserve.com) oraz na Iomega 250 Ditto Insider (tom@opus.cais.com). W drugim przypadku okaza�o si�, �e to wina twardziela SCSI pod��czonego do Adapteca 1542cf. Skontaktuj si� ze mn� je�li masz swoje w�asne teorie na temat takiego zachowania.

8.17 Pr�buj�c skompilowa� ftape otrzymuj� b��d: modversions.h: no such file or directory

Plik modversions.h jest tworzony podczas kompilacji j�dra z w��czon� opcj� CONFIG_MODVERSIONS. Dok�adniej, komenda make dep powoduje jego utworzenie.

Je�li wyst�puje w/w b��d, to prawdopodobnie zbi�r ten zosta� skasowany poleceniem make mrproper. Trzeba wi�c rekonfigurowa� j�dro, i wykona� make dep aby przywr�ci� �w plik.

8.18 Co robi 'mt eom' je�li nadpisuj� nowy plik w �rodku ta�my?

EOM znaczy End Of Recorded Media - czyli miejsc� w kt�rym ko�czy si� jakikolwiek zapis na ta�mie.

,,Pliki'' na ta�mie s� specyficznym rodzajem plik�w - s� one zapisywane sekwencyjnie (g�siego) i taki jest te� do nich dost�p. Zapisuj�c dane na ta�mie mo�emy do��cza� nowy plik na ko�cu g��iennicy lub te� uci�� j� w po�owie i wyrzucaj�c ogon doklei� nasze nowe archiwum. Ten drugi przypadek zachodzi w�a�nie wtedy gdy zapisujemy dane w �rodku zapisanej ta�my. ftape przed utworzeniem takiego archiwum kasuje (!) wszystkie pliki nast�puj�ce po miejscu, w kt�rym chcemy pisa� (przenosi znak EOM w to miejsce) i zaczyna archiwizowa�.

Oznacza to, �e nowy znak EOM znajdzie si� zaraz za naszym nowo utworzonym archiwum.

Jedn� z konsekwencji tego, jest fakt, �e zapisuj�c plik w �rodku ta�my, zostaje skasowany nie tylko zbi�r znajduj�cy si� wcze�niej w tym miejscu ale tak�e wszystkie po nim nast�puj�ce.

8.19 Help! W pliku syslogu system raczy mnie komunikatem dmaalloc() failed!

Taki komunikat mo�e pojawi� si� tylko wtedy, gdy instalujesz ftape'a jako modu�. Spr�buj uruchomi� swapout na pocz�tek. Program ten dostarczany jest razem z kodem �r�d�owym ftape'a ale nie tym dostarczanym ze �r�d�ami j�dra, lecz w osobnym pakiecie ftape.X.y.tgz.

Oto przyk�ad fragmentu pliku rc.local, kt�ry mo�e wybawi� ci� z k�opotu:

        # Instaluj Streamera
        if [ -f /boot/modules/`uname -r`/misc/ftape.o ]; then
            echo Instaluj� ftape'a, Linux w.`uname -r`
            swapout
            insmod /boot/modules/`uname -r`/misc/ftape.o
        fi

Tego rodzaju b��d nie wyst�pi, je�li wkompilujesz ftape'a bezpo�rednio w j�dro.

8.20 Czy wszysko jest w porz�dku, gdy wykonuj�c komend� mt fsf, mt bsf ta�ma si� nie przesuwa?

Oczywi�cie. Sterownik po prostu zmienia sw�j wewn�trzny licznik, gdy wydajesz jedn� z tych komend. Ta�ma zostanie przewini�ta w odpowiednie miejsce, kiedy wydasz polecenie zapisu/odczytu.

9. Odpluskwianie sterownika ftape.

9.1 J�dro/ftape zawiesza si� gdy ..... - czy to b��d?

Nie, tak mia�o by� ;‐)

A teraz powa�nie. Dobry program si� nie wiesza. Szczeg�lnie j�dro tego nie robi lub nie powinno tego robi�. Je�li jednak tak si� stanie i mo�esz udowodni�, �e to ftape jest winowajc�, mo�esz uzna� to jako B��d, Kt�ry Powinien By� Usuni�ty. Napisz do administratora (<kjj@pobox.com>) oraz na list� dyskusyjn�.

9.2 No dobra, to b��d - jak go zg�o�i�?

Na pocz�tek, upewnij si�, �e mo�esz odtworzy� sytuacj� w kt�rej wyst�pi� ,,b��d''. Fa�szywe b��dy s� szczeg�lnie wredne, bo bardzo trudno je wytropi� (podobnie jak i prawdziwe):-/. Oto kr�tka lista ma�ego my�liwego:

Zwi�ksz warto�� ,,trace level'' do 7 (prawie maksymalny poziom �ledzenia) i uruchom program/komend� kt�re sprawia�y k�opot. Potem przeczytaj informacje zawarte w logu j�dra (lub /proc/kmsg/ zale�nie od tego gdzie j�dro umieszcza swoje komunikaty). Sprawd�, co wypisuje tam ftape. Na pocz�tku mo�e to si� wydawa� kompletnym be�kotem ale komunikaty j�dra/ftape'a mog� okaza� si� wa�nym �r�d�em informacji o twoich problemach. Wi�kszo�� zapis�w zawiera nazw� funkcji, kt�ra go wys�a�a, co mo�e upro�ci� znacznie odpluskwianie. Nast�pnie przejrzyj odpowiednie pliki �r�d�owe i spr�buj sam zlokalizowa� robaka ;-). Je�li wersja twojego j�dra (lub ftape'a) jest nie pierwszej �wie�o�ci spr�buj u�y� nowszej (lub najnowszej) i wtedy sprawd� czy b��d jeszcze wyst�puje. Je�li zdecydujesz si� przes�a� informacje o nim, pami�taj, �eby umie�ci� istotne informacje o twoim systemie - wersje j�dra, ftape'a, dane p�ycty g��wnej (ISA/PCI/....) szybko�ci zegara, kontrolera FDC i samego tasiemca. Opisz dok�adnie i zwi�le sytuacj�. Niekt�rzy nie mog� odpali� streamera na p�ytach PCI a na 396DX ISA wszystko gra i buczy (dlatego przygl�dnij si� dok�adnie punktowi P�yty g��wne PCI i ftape).

Pomy�l tak�e o tych biednych duszyczkach, kt�re p�ac� niema�o kapuchy za dost�p do Internetu - nie wysy�aj pot�nych log�w sterownika bez wyra�nego powodu. Zamiast tego opisz sw�j problem i zaoferuj, �e wy�lesz log do zainteresowanych.

Swoje spostrze�enia/raport wy�lij do <linux-tape@vger.rutgers.edu>. Mo�esz tak�e napisa� do <claus@momo.math.rwth-aachen.de>.

10. Podzi�kowania

Oto lista ludzi, kt�rzy przyczynili si� do powstania niniejszego dokumentu. Chcia�bym tak�e przeprosi� tych, kt�rzy powinni si� znale�� na niej a jakim� trafem tak si� nie sta�o.

Kai Harrekilde-Petersen <khp@dolphinics.no>: Poprzedni administrator ftape'a oraz HOWTO.

Andrew Martin <martin@biochemistry.ucl.ac.uk>: Wni�s� wiele dodatkowych informacji w HOWTO.

Bas Laarhoven <bas@vimec.nl>: Autor ftape'a.

11. Od t�umacza

11.1 Obs�uga nap�d�w pod��czanych do portu r�wnoleg�ego

W oryginalnej wersji Ftape-HOWTO autor nie zamie�ci� informacji na temat mo�liwo�ci obs�ugi streamer�w pod��czanych do portu r�wnoleg�ego. Wkr�tce jednak, mam nadziej�, zostanie zape�niona ta luka i b�dzie o tym mo�na przeczyta� w niniejszym Ftape-HOWTO.

Ze swojej strony mog� doda�, �e jest ju� dost�pna �atka na j�dro (2.0.29 i 2.0.30 oraz w wersjach rozwojowych 2.1.xx) parport, kt�ra pozwala na obs�ug� urz�dze� pod��czanych do portu r�wnoleg�ego - nie tylko streamer�w. Jedyny znany mi model stremaera dzia�aj�cy z t� �atk� to Trakker. Bezpo�redni� obs�ug� tego urz�dzenia zajmuje si� druga, osobna �atka.

Mia�em przyjemno�� pracowa� z owymi ,,nowo�ciami'' oraz Trakkerem i moje wra�enia s� co najmniej pozytywne. Chocia� ,,testowa�em'' do�� wczesn� wersj� trakker.c i na pocz�tku streamer nie chcia� w og�le odpali�, wkr�tce otrzyma�em poprawion� wersj� �r�d�a i mog�em ju� tworzy� pierwsze archiwa.

Wi�cej informacji o �atce parport mo�na znale�� na stronie http://www.cyberelk.demon.co.uk/parport.html. Informacje o �atce dla Trakkera s� na stronie http://www.informatik.uni-oldenburg.de/~delwi/trakker.html

Je�li znasz inne urz�dzenia wsp�pracuj�ce z parport'em, daj mi zna� yacoob@manager.ae.wroc.pl. Dzi�ki!

11.2 S�owo o Ftape-HOWTO-pl

Zmiany

Jedyne zmiany w stosunku do oryginalnego tekstu, dotycz� adres�w internetowych pod kt�rymi mo�na znale�� inne dokumenty - wskaza�em polskie mirrory. Inne zmiany s� odznaczone w dokumencie dopiskiem t�umacz. Wi�cej grzech�w nie pami�tam.

Adres

Najnowsze wersje niniejszego dokumentu znajduj� si� na stronie http://manager.ae.wroc.pl/~yacoob/ftape-HOWTO-pl.html

,,Feedback'' czyli wszelkie comments dotycz�ce performance

Je�li masz jakie� uwagi/zastrze�enia/skargi dotycz�ce tego dokumentu (t�umaczenia Ftape-HOWTO) podziel si� nimi ze mn�. Wszelkie wytkni�te b��dy (liter�wki, ko�lawe t�umaczenie, b��dy merytoryczne) postaram si� usun�� jak najszybciej.

Jakub Chmielewski yacoob@manager.ae.wroc.pl

# # # #

Hosting by: Hurra Communications Sp. z o.o.
Generated: 2007-01-26 18:02:22